丁亥,禿滿迭兒及諸王也先帖木兒軍陷通州,將襲京師,燕鐵木兒急引軍還。 十月己丑朔,日將昏,至通州,乘其初至擊之,敵軍狼狽走渡潞河。 庚寅,夾河而軍。 敵列植黍秸,衣以氈衣,然火為疑兵,夜遁。 辛卯,率師渡河追之。 癸巳,駐檀子山之棗林,也先帖木兒、禿滿迭兒郃陽翟王太平、國王朵羅台、平章塔海軍來鬥,士皆殊死戰。 至晚,唐其勢陷陣,殺太平,死者蔽野,余兵宵潰。 已而撒敦將輕兵要之,弗及而還。 乙未,上都諸王忽剌台,指揮阿剌鐵木兒、安童入紫荊關,犯良鄉,遊騎逼南城。 燕鐵木兒即率諸將兵循北山而西,令脫銜系囊,盛莝豆以飼馬,士行且食,晨夜兼程,至于盧溝河。 忽剌台聞之,望風西走。 是日凱旋,入自肅清門,都人羅拜馬首,以謝更生之惠。 燕鐵木兒曰:「此皆天子威靈,吾何力焉。 」入見,帝大悅,賜燕興聖殿,盡歡而罷。 賜太平王黃金印,並降制書及賜玉盤、龍衣、珠衣、寶珠、金腰帶等物。 是日,撒敦遣報禿滿迭兒軍復入古北口,燕鐵木兒遂以師赴之,戰于檀州南野,敗之。 東路蒙古萬戶哈剌那懷率麾下萬人降,余兵東潰,禿滿迭兒走還遼東。 獲忽剌台、阿剌帖木兒、安童、朵羅台、塔海等戮之。 先是,齊王月魯帖木兒、東路蒙古元帥不花帖木兒聞文宗即位,乃起兵趨上都圍之。 時上都屢敗勢蹙。 壬寅,倒剌沙肉袒奉皇帝寶出請死。 齊王調兵護送至京師。 庚戌,文宗禦興聖殿,受皇帝寶,下倒剌沙于獄。 兩都平。 丁巳,加燕鐵木兒以答剌罕之號,使其世世子孫襲之。 仍賜珠衣二、七寶束帶一、白金甕一、黃金瓶二、海東白鶻一、青鶻三、白鷹一、豹二十。 十二月,置龍翊衛,命領其事。 先是,至治二年,以欽察衛士多,為千戶所者凡三十五,故分置左右二衛,至是又析為龍翊衛。 二年,立都督府,以統左、右欽察、龍翊三衛,哈剌魯東路蒙古二萬戶府,東路蒙古元帥府,而以燕鐵木兒兼統之,尋升為大都督府。 燕鐵木兒乞解相印還宿衛,帝勉之曰:「卿已為省院,惟未入台,其聽後命。 」二月,遷御史大夫,依前開府儀同三司、上柱國、錄軍國重事、太平王。 未幾,復拜中書右丞相、監修國史、知樞密院事、領都督府龍翊侍衛親軍都指揮使司事,就佩元降虎符,依前開府儀同三司、上柱國、錄軍國重事、答剌罕、太平王。 先是,文宗以天下既定,可行初志,遣治書侍御史撒迪迎大兄明宗于漠北。 三月辛酉,乃詔燕鐵木兒護璽寶北上。 明宗嘉其功。 五月,特拜開府儀同三司、上柱國、錄軍國重事、中書右丞相、監修國史、大都督、領龍翊親軍都指揮使事、答剌罕、太平王。 六月,加拜太師,余如故。 從明宗南還。 八月朔,明宗次王忽察都之地,文宗以皇太子見。 庚寅,明宗暴崩。 燕鐵木兒以皇后命奉皇帝璽寶授文宗,疾驅而還,晝則率宿衛士以扈從,夜則躬擐甲冑繞幄殿巡護。 癸巳,達上都。 遂與諸王大臣陳勸復正大位。 己亥,文宗復即位於上都。 十二月丁亥,文宗以燕鐵木兒有大勛勞于王室,封其曾祖父班都察溧陽王,曾祖妣玉龍徹溧陽王夫人,祖父土土哈升王,祖妣太塔你升王夫人,父床兀兒揚王,母也先帖你、公主察吉兒併為揚王夫人。 三年二月,文宗欲昭其勛,詔命禮部尚書馬祖常制文立石于北郊。 至順元年五月乙丑,帝又以屢頒寵數未足以報大勛,下詔命獨為丞相以尊異之。 略曰:「燕鐵木兒勛勞惟舊,忠勇多謀,奮大義以成功,致治平于期月,宜專獨運,以重秉鈞。 授以開府儀同三司、上柱國、太師、太平王、答剌罕、中書右丞相、錄軍國重事、監修國史、提調燕王宮相府事、大都督、領龍翊親軍都指揮使司事。 凡號令、刑名、選法、錢糧、造作,一切中書政務,悉聽總裁。 諸王、公主、駙馬、近侍人員,大小諸衙門官員人等,敢有隔越聞奏,以違制論。 」 六月,知樞密院事闊徹伯、脫脫木兒等十人惡其權勢之重,欲謀害之。 也的迷失、脫迷以其謀告燕鐵木兒,即率欽察軍掩捕按問,皆誅之。 二年二月,為建第于興聖宮之西南。 三月,賜鷹坊百人。 十一月癸未,詔養其子塔剌海為子。 辛酉,以燕鐵木兒兼奎章閣大學士,領奎章閣學士院事。 賜龍慶州之流杯圓池水磑土田。 又賜平江、松江、江陰蘆場、OG山、沙涂、沙田等地。 因言平江、松江圩田五百頃有奇,糧七千七百石,願增為萬石入官,以所得余米贍弟撒敦,詔從之。 四年,文宗大漸,遺詔立兄明宗之子。 已而文宗崩,明宗次子懿璘質班即位,四十三日而崩。 文宗後臨朝。 燕鐵木兒與群臣議立文宗子燕帖古思。 文宗後曰:「天位至重,吾兒年方幼沖,豈能任耶!明宗有子妥歡帖睦爾,出居廣西,今年十三矣,可嗣大統。 」於是奉太后命,召還京師,至良鄉,具鹵簿迎之。 燕鐵木兒與之並馬而行,于馬上舉鞭指畫,告以國家多難遣使奉迎之故。 而妥歡帖睦爾卒無一語酬之。 燕鐵木兒疑其意不可測,且明宗之崩,實與逆謀,恐其即位之後追舉前事,故宿留數月,而心志日以瞀亂。 先是,燕鐵木兒自秉大權以來,挾震主之威,肆意無忌。 一宴或宰十三馬,取泰定帝后為夫人,前後尚宗室之女四十人,或有交禮三日遽遣歸者,而後房充斥不能盡識。 一日宴趙世延家,男女列坐,名鴛鴦會。 見座隅一婦色甚麗,問曰:「此為誰?」意欲與俱歸。 左右曰:「此太師家人也。 」至是荒淫日甚,體羸溺血而薨。 燕鐵木兒既死,妥歡帖睦爾始即位,是為順帝。 乃以撒敦為左丞相,唐其勢為御史大夫。 元統二年四月,命唐其勢總管高麗女直漢軍萬戶府達魯花赤。 授撒敦開府儀同三司、上柱國、錄軍國重事、答剌罕、榮王、太傅、中書左丞相,賜廬州路為食邑,宥世世子孫九死。 贈燕鐵木兒太師、公忠開濟弘謨同德協運佐命功臣、開府儀同三司、太師、中書右丞相、上柱國,追封德王,謚忠武。 至元元年三月,立燕鐵木兒女伯牙吾氏為皇后。 是時,撒敦已死,唐其勢為中書左丞相,伯顏獨用事。 唐其勢忿曰:「天下本我家天下也,伯顏何人,而位居吾上!」遂與撒敦弟答裡潛蓄異心,交通所親諸王晃火帖木兒,謀援立以危社稷。 帝數召答裡不至。 郯王徹徹禿遂發其謀。 六月三十日,唐其勢伏兵東郊,身率勇士突入宮闕。 伯顏及完者帖木兒、定住、闊裡吉思等掩捕獲之。 唐其勢及其弟塔剌海皆伏誅。 而其黨北奔答裡所,答裡即應以兵,殺使者哈兒哈倫、阿魯灰用以禡旗。 帝遣阿弼諭之,又殺阿弼,而率其黨和尚、剌剌等逆戰,為搠思監、火兒灰、哈剌那海等所敗,遂奔晃火帖木兒。 命孛羅、晃火兒不花追襲之,力窮勢促,阿魯渾察執答裡等送上都戮之。 晃火帖木兒自殺。 怯薛官阿察赤亦預唐其勢之謀,欲殺伯顏,後擒付有司,具伏其辜,伏誅。 初,唐其勢事敗被擒,攀折殿檻不肯出。 塔剌海走匿皇后坐下,後蔽之以衣,左右曳出斬之,血濺後衣。 伯顏奏曰:「豈有兄弟為逆而皇后黨之者!」並執後。 後呼帝曰:「陛下救我!」帝曰:「汝兄弟為逆,豈能相救邪!」乃遷皇后出宮,尋鴆之於開平民舍,遂簿錄唐其勢家。 ○伯顏 第170頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《元史 下》
第170頁