◆又【前漢·天文志】長安章城門,門牡自亡。 【注】師古曰:牡,所以下閉者也。 以鐵為之。 ◆又牡丘,地名。 【春秋·僖十五年】盟于牡丘。 ◆又山名。 【山海經】牡山,多文石。 ◆又【集韻】滿補切,音姥。 禽雄曰牡。 【集韻】或作□。 █牢 【巳集下】【牛字部】 牢 〔古文〕□【唐韻】魯刀切【集韻】【韻會】【正韻】郞刀切,□音勞。 【說文】閒養牛馬圈也。 從牛,冬省,取其四周帀也。 【玉篇】牲備也。 【詩·大雅】執豕于牢。 【周禮·地官】充人掌繫祭祀之牲牷,祀五帝,則繫於牢。 【注】牢,閒也。 必有閒者,防禽獸觸齧。 【管子·輕重戊篇】殷人之王,立帛牢,服牛馬。 ◆又牛曰太牢,羊曰少牢。 【禮·王制】天子社稷皆太牢,諸侯社稷皆少牢。 ◆又【周禮·天官·小宰】牢禮之灋。 【注】三牲牛羊豕,具為一牢。 【齊語】環山於有牢。 【注】牢,牛羊豕也。 言雖山險,皆有牢牧。 ◆又【玉篇】廩食也。 【史記·平準書】願募民自給費,因官器作煑鹽,官與牢盆。 【注】如淳曰:牢,廩食也。 古人名廩為牢也。 盆者,煑鹽盆蘇。 林云:牢,價直也。 今世人言僱手牢盆。 樂彥云:牢乃盆名。 【後漢·西羌傳】諸將多盜牢稟。 【注】牢,價直也。 【應劭傳】多其牢賞。 ◆又【唐韻】堅也,固也。 【史記·外戚世家】欲連固根本牢甚。 ◆又【前漢·揚雄傳】惜誦以下至懷沙一卷,名曰畔牢愁。 【注】李奇曰:畔,離也。 牢,聊也。 ◆又【司馬相如·上林賦】牢落陸離。 ◆又【馬融·廣成頌】臯牢陵山。 【注】臯牢,猶牢籠也。 孫卿子曰:臯牢天下而制之,若制子孫也。 諸本有作牢柵者,非也。 ◆又【晉書·姚萇載紀】陛下將牢太過耳。 【注】將牢,猶俗言把穩。 ◆又【韻會】狴犴曰牢。 【史記·天官書】赤帝行德,天牢為之空。 ◆又地名。 【左傳·莊二十一年】自虎牢以東。 【注】虎牢,河南成臯縣。 ◆又【成五年】同盟于蟲牢。 【後漢·郡國志】陳留郡封丘有桐牢亭。 或曰古蟲牢。 ◆又【史記·秦本紀】伐趙皮牢,拔之。 ◆又山名。 【後漢·南蠻哀牢夷傳】其先有婦人,名沙臺,居於牢山。 ◆又姓。 【廣韻】孔子弟子,琴牢之後。 【後漢·佞幸傳】僕射牢梁。 ◆又【廣韻】蒲牢,海獸名。 ◆又【廣韻】同窂。 詳穴部窂字注。 ◆又【廣韻】【類篇】□郞侯切,音樓。 【儀禮·士喪禮】握手用□纁,裏長尺二寸,廣五寸,牢中旁寸。 【注】牢,讀為樓。 樓為削約,握之中央,以安手也。 【疏】讀從樓者,義取縷斂狹少之意。 雲削約者,謂削之使約少也。 ◆又【易林】失志懷憂,如坐狴牢。 ◆又音潦。 【後漢·董卓傳】卓縱放兵士,突其廬舍,淫略婦女,剽虜資物,謂之搜牢。 【注】言牢周者,皆搜索取之也。 一曰牢漉也。 二字皆從去聲。 今俗有此言。 ◆又【淮南子·本經訓】牢籠天地。 【注】牢讀屋霤之霤。 楚人謂牢曰霤。 考證:〔【左傳】【成五年】同盟于蠱牢。 〕 謹照原文蠱牢改蟲牢。 █牣 【巳集下】【牛字部】 牣 【唐韻】【集韻】【韻會】【正韻】□而振切,音刃。 【說文】滿也。 【小爾雅】杜實充牣,塞也。 實牣,滿也。 【詩·大雅】於牣魚躍。 ◆又【玉篇】益也。 ◆又【呂氏春秋】白所以為堅也,黃所以為牣也。 黃白親,則堅且牣,良刃也。 【集韻】或書作□。 █氂 【巳集下】【牛字部】 氂 【集韻】謨袍切,音毛。 牛名。 今所謂犏牛者。 師古說。 【正字通】氂牛,出甘肅臨洮及西南徼外,野牛也。 人多畜之,狀如水牛,□膝尾背胡下黑毛長尺許,尾長大如鬥,嘗自愛護。 古取為旌旄,今人以為纓帽。 毛親白色者,以茜染紅色用之。 山海經,潘侯之山有牛,四足節生毛,即此。 或作髦,亦作□,又作旄。 或省作毛。 師古言即犏牛,非。 █牧 【巳集下】【牛字部】 牧 【廣韻】【集韻】【韻會】□莫六切,音目。 【說文】本作□,養牛人也。 從攴牛。 【玉篇】畜養也。 【廣韻】放也,食也。 【揚子·方言】牧,飤也。 【注】謂放飤牛馬也。 【書·禹貢】萊夷作牧。 【傳】萊夷,地名,可以放牧。 【詩·小雅】爾牧來思。 【周禮·地官·牧人】掌牧六牲而阜蕃其物,以供祭祀之牲牷。 ◆又【夏官·校人】夏祭先牧。 【注】始養馬者。 ◆又牧師掌牧地。 【左傳·僖二十八年】不有行者,誰扞牧圉。 【注】牛曰牧,馬曰圉。 ◆又【哀元年】少康為仍牧正。 ◆又【爾雅·釋地】郊外謂之牧。 【疏】言可放牧也。 書牧誓云:王朝至于商郊牧野乃誓,是也。 【書傳】紂近郊三十里地名牧。 ◆又【易·謙卦】謙謙君子,□以自牧也。 【注】牧,養也。 ◆又【小爾雅】牧,臨也。 【揚子·方言】牧,司也,察也。 【韻會】治也。 【書·舜典】既月,乃日覲四岳羣牧。 【傳】九州牧監。 ◆又【呂□】非爾惟作天牧。 【禮·曲禮】九州之長,入天子之國曰牧。 【周禮·天官·大宰】九兩,一曰牧。 以地得民。 【注】牧,州長也。 【前漢·成帝紀】罷部刺史官,更置州牧。 ◆又【詩·邶風】自牧歸荑。 【傳】牧,田官也。 ◆又【禮·月令】舟牼覆舟。 【注】主舟之官也。 ◆又【周禮·地官·小司徒】乃經土地,而井牧其田野。 【注】隰臯之地,九夫為牧,二牧而當一井。 今造都鄙,授民田,有不易,有一易,有再易,通率二而當一,是之謂井牧。 ◆又【周禮·地官·遂師】經牧其田野。 【注】經牧,制田界與井也。 ◆又【廣韻】使也。 第351頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《康熙字典 中》
第351頁