◆又【左傳·隱元年】大叔完聚。 【注】謂完城郭也。 ◆又堅好也。 【周禮·冬官考工記】輪敝三才不失職,謂之完。 【注】謂輪雖敝盡,而轂輻與牙不動也。 ◆又【集韻】五勿切,音物。 去髮形。 【字彙補】音禿,引漢書完為城旦。 見古音叢目讀。 ◆又葉胡光切,音皇。 【楚辭·九章】何獨樂斯之謇謇兮,願蓀美之可完。 葉上亡。 ◆又【說文】古文寬字。 注詳十二畫。 █它 【寅集上】【宀字部】 它 【玉篇】古文佗字。 佗,蛇也。 【說文】蟲也。 本作它,從蟲而長。 上古草居,慮它,故相問無它乎。 ◆又【玉篇】非也,異也。 【正字通】與佗他同。 【易·比卦】終來有它吉。 【禮·檀弓】或敢有它志,以辱君義。 ◆又【揚子·法言】適堯舜文王為正道,非堯舜文王為它道,君子正而不它。 ◆又【正偽】它,蟲之大者。 象寃曲□□形。 今文加蟲作蛇,食遮切與托何切,二音通用。 █字 【寅集上】【子字部】 字 〔古文〕□□【唐韻】【集韻】【韻會】疾置切【正韻】疾二切,□音自。 【說文】乳也。 ◆又愛也。 【書·康誥】父不能字厥子。 乃疾厥子。 【周禮·地官·鄭注】小國貢輕,字之也。 【左傳·成四年】楚雖大,非吾族也,其肯字我乎。 ◆又文字。 字者,孳也,六義相生無窮也。 黃帝臣沮誦倉頡,體卦畫,摹鳥跡,引伸觸類,文字之形始立。 【周禮·春官·外史】周禮春官掌達書名于四方。 注古曰名,今曰字。 疏滋益而多,故更稱曰字。 ◆又名字。 【禮·曲禮】男子二十冠而字。 【儀禮·士冠禮】冠而字之,敬其名也。 君父之前稱名,他人則稱字也。 【又】女子許嫁筓而字。 【注】亦成人之道也。 ◆又女許嫁曰字。 【易·屯卦】女子貞不字,十年乃字。 ◆又畜之牝者能孕字,故謂牝曰字。 【史記·平準書】乗字牝者,儐而不得聚會。 亦作牸。 ◆又姓。 【正字通】宋廉州判官字諤。 考證:〔【周禮·春官·大宗伯內史】掌書名於四方。 【注】古曰名,今曰字。 滋益而名,故更曰字。 〕 謹照原文改周禮春官外史掌達書名于四方。 注古曰名,今曰字。 疏滋益而多,故更稱曰字。 █宐 【寅集上】【宀字部】 宐 【集韻】宜本字。 【說文】所安也。 █寳 【寅集上】【宀字部】 寳 【正字通】俗寶字。 █宜 【寅集上】【宀字部】 宜 〔古文〕□□□【唐韻】【集韻】魚覊切【韻會】疑覊切,□音儀。 【說文】所安也。 【增韻】適理也。 【易·泰卦】後以財成天地之道,輔相天地之宜。 【禮·王制】齊其政,不易其宜。 ◆又【左傳·成二年】先王疆理天下物土之宜。 【注】職方氏所謂青州宜稻粱,雍州宜黍稷之類是也。 ◆又【詩·周南】宜其室家。 【傳】宜者,和順之意。 ◆又【爾雅·釋詁】宜,事也。 【詩·大雅】公屍來燕來宜。 【毛傳】宜其事也。 ◆又【玉篇】當也,合當然也。 【禮·樂記】武之遲久,不亦宜乎。 ◆又祭名。 【書·泰誓】類于上帝,宜于塚土。 【注】祭社曰宜。 塚土,社也。 【禮·王制】宜乎社。 【注】引爾雅,起大事,動大衆,必先有事乎社,令誅罰得宜。 ◆又州名。 古百越地,庸置粵州,改宜州。 ◆又姓。 【正字通】元宜桂可,博通經史。 ◆又通作儀。 【前漢·地理志】伯益能儀百物。 儀讀與宜同。 ◆又葉五何切,音俄。 【詩·鄘風】如山如河,象服是宜。 葉上佗下何。 ◎按《音學五書》宜古音魚何反。 宜字《詩》凡九見,《易》一見,《儀禮》一見,《楚辭》一見,□同。 後人誤入五支韻,據此則又非但叶音矣。 【集韻】宐,隸作宜。 █宮 【寅集上】【宀字部】 宮 【唐韻】居戎切【集韻】【韻會】居雄切【正韻】居中切,□音弓。 【說文】室也。 從宀,躳省聲。 【白虎通】黃帝作宮室,以避寒暑。 宮之言中也。 【釋名】宮,穹也。 屋見垣上穹隆然也。 【詩·大雅】雝雝在宮。 【周禮·內宰六宮注】婦人稱寢曰宮。 宮者,隱蔽之言,天子謂之六寢。 ◆又【禮·儒行】儒有一畝之宮。 【注】宮,牆垣也。 【儀禮·士昏禮】母戒女曰:夙夜無違宮事,古者貴賤所居,皆得稱宮,至秦始定為至尊所居之稱。 ◆又宗廟亦曰宮。 【詩·召南】于以用之,公侯之宮。 【孔氏曰】可以奉祭祀曰事,祭必於宗廟曰宮,互見其義也。 ◆又學名。 【禮·曲禮】諸侯曰頖宮。 【注】謂半於天子之宮也。 ◆又官名。 【周禮·天官】宮正掌王宮之戒令糾禁。 ◆又五音中聲曰宮。 【前漢·律正志】宮,中也。 居中央,暢四方,倡始施生,為四聲綱。 【史記·樂書】宮,土音,聲出於□,合口而通之,其性圓而居中。 五聲六律十二管,還相為宮也。 【注】宮為君主之義,當其為宮,五聲皆備。 ◆又腐□曰宮。 【書·呂□宮闢注】宮,淫□,次死之□也。 【禮·文王世子】公族無宮□,不翦其類也。 ◆又環也。 【爾雅·釋山】大山宮,小山霍。 【注】宮謂圍繞之。 禮記曰:君為廬宮之是也。 ◆又【周禮·春官·小胥】正樂縣之位,天子宮縣。 【注】宮縣,四面縣也。 ◆又姓。 左傳虞宮之奇,戰國宮佗。 ◆又北宮,南宮,俱複姓。 ◆又守宮,木名。 【爾雅·釋木】守宮,槐。 ◆又守宮,蜥蜴名,別作□。 ◆又葉古黃切,音光。 【班固·張敖銘】功成德立,襲封南宮。 垂號萬期,永保無疆。 ◆又葉古元切,音涓。 【黃庭經】自高自下皆真人,玉堂絳宇盡元宮。 人音然。 考證:〔【釋名】宮,宆也。 屋見垣上宆隆然也。 〕 謹照原文兩宆字□改穹。 第316頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《康熙字典 中》
第316頁