胡潤寨有巡檢,其魁岑姓,亦曰土官,與下雷俱隷南寧府,為左江屬;過鵝槽隘為缺即右江屬。 而右江諸土司如田州、歸順、鎮安又俱隷思恩府。 是下雷、胡潤雖屬南寧,而東隔太平府龍英、養利之地,北隔思恩府鎮安、田州之境,其界迥不相接者也。 左、右二江之分,以鵝槽嶺為界,其水始分為南北流。 蓋山脊西北自富州來,徑歸順、鎮安而東過都康。 過龍英之天燈墟,分支南下者為青蓮山,而南結為壺關太平府;由龍英之天燈墟直東而去者,盡于合江鎮,則左、右二江合處矣。 田州與歸順爭鎮安,既借交彞為重;而云南之歸朝與富州爭,復來糾助之。 是諸土司只知有莫彞,而不知為有中國矣。 或曰:「鎮安有叛目黃懷立往糾之。 」 三十日早寒甚。 初霧旋霽,而夫終不來。 蓋此處鋪司管理驛讓的機構奸甚,惟恐余往歸順,以歸順遠也。 屢以安南彞人滿道恐嚇余。 其土官岑姓,乃寨主也,以切近交彞,亦惟知有彞,不知有中國。 彞人過,輒厚款之,視中國漠如也。 交彞亦厚庇此寨,不與為難雲。 余為館人所惑,且恐妖夢是踐,是早為三鬮請于天:一從歸順,一返下雷,一趨向武。 虔告于天而拾決之,得向武者。 館人亦利余往向武。 監歸順須長夫,而向武可沿村起換也。 下午夫至,止八名。 少二名。 及各夫又不賫jī攜帶蔬米,心知其為短夫,然無可再待理,姑就之行。 從寨宅溯北來溪而上,半裡,渡溪中土岡而行,於是溪分為兩而復合。 取道于中又半裡,渡其西夾岡者,回顧溪身自土山東峽來,而路出土山西峽上。 二里,其峽窮,遂逾山陟坳。 一里,復東下而與大溪遇,乃溯溪北岸東北行。 二里,有石山突溪北岸,其上藤樹蒙密,其下路瀠江潭,仰顧南北,俱土山高爽,而北山之巔,時露峭骨,而復突此石山當道,崚嶒欹側,行路甚難。 然兩旁俱芟樹披茅,開道頗闊,始知此即胡潤走鎮安之道,正交彞經此所開也。 余欲避交彞不往歸順,而反趨其所由之道,始恨為館人所賣雲。 循石山而東北一里,見一老人採薪路旁,輿人與之語,遂同行而前。 半裡,有樹斜偃溪兩岸,架橋因其杪,而渡溪之南,是為南隴村。 有數家在溪南,輿夫輿人老人家,遂辭出。 余欲強留之,老人曰:「余村自當前送,但今日晚,請少憩以俟明晨,彼夫不必留也。 」余無可奈何,聽其去。 時日色尚可行數里,而余從老人言,遂登其巢。 老人煮蛋獻漿。 余問其年,已九十矣。 問其子幾人,曰:「共七子。 前四者俱已沒,惟存後三者」其七子之母,即炊火熱漿之嫗,與老人齊眉者也。 荒徼絶域,有此人瑞年壽特高之人,奇矣,奇矣!一村人語俱不能辨,惟此老能作漢語,亦下披髮跣足,自下雷至胡潤,其人半披髮不束。 並不食煙與檳榔,且不知太平、南寧諸流官地也。 老人言:「十六日交彞從此過,自羅洞往鎮安,余走避山上,彼亦一無所動而去。 」 十一月初一日早霧,而日出麗甚。 自南隴東北行,一里,渡溪北岸。 溯溪上二里,見其溪自東南山峽轟墜而下。 蓋兩峽口有巨石橫亙如堰,高數十丈,闊十餘丈,轟雷傾雪之勢,極其偉壯,西南來從未之見也。 水由此下墜成溪西南去,路復由嶺北山塢溯小水東北上。 一里,塢窮,遂逾嶺而上。 一里,抵嶺頭,遇交彞十餘人,半執綫槍,俱朱紅柄。 半肩鳥銃chòng火藥槍,鳥銃管長,線管較短,身帶藤帽而不戴,披髮跣足,而肩無餘物。 見余與相顧而過。 輿人與之語,雲已打鎮安而歸,似亦誑語。 又行嶺上半裡,復遇交彞六七人,所執如前,不知大隊尚在何所也。 從此下嶺半裡,復與溪遇,溯之而東又半裡,溪自南來,路出東坳下,見一疇一塢,隨之東北行。 一里,有橋跨大溪上,其溪北自石山腋中來,西南經此塢中,乃南轉循山而北,出東坳之西。 由橋之北溯溪北人,即鎮安道,交彞所由也,渡橋南,循溪東北渡東來小溪北,為羅峒村;由小溪南循山東入,為向武道;又從東南山隙去,為上英、〔都康州〕道。 渡橋共半裡,換夫于羅峒村。 村倚塢北石山下。 石峰之西,即鎮安道所入;石峰之東,即向武道所逾,始得與交彞異道雲。 待夫久之,村氓獻蛋醴。 仍南渡東來小溪,循石山嘴轉其南峽東向上,一里半,登隴上,於是復見四面石山攢合,而山脊中復見有下墜之窪。 又一里半,盤隴而入,得數家焉,曰湧村。 復換夫東行塢中,逾一小水,即羅峒小溪東來之上流。 二里,乃東北上嶺。 其嶺頗峻,一里抵其坳,一里逾其巔。 左右石崖刺天,峭削之極,而嶺道亦崎嶇蒙翳,不似向來一頻寬闢矣。 逾嶺,從嶺上循東南石崖,平行其陰,又沿崖升陟者三里,渡一脊。 脊東復起一崖,仍循之半裡,乃東南下壑中,一里,抵其麓。 於是東北行田隴間,又裡許,環壑中村聚頗盛,是曰下峺,其水似從東南山峽去。 乃飯而換夫,日將晡矣。 又東北上土山夾中,已漸北轉,共二里,宿于上峺,而胡潤之境抵是始盡。 初二日早無霧,而日麗甚。 晨餐甚早,村氓以鷄為黍。 由上峺村北入山夾中,一里,登嶺而上,其右多石峰,其左乃土脊。 第148頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《徐霞客遊記》
第148頁