蒲察氏,字明秀,鄜州帥訥申之女,完顏長樂之妻也。 哀宗遷歸德,以長樂為總領,將兵扈從。 將行,屬蒲察氏曰:「無他言,夫人慎毋辱此身。 」明秀曰:「君第致身事上,無以妾為念。 妾必不辱。 」長樂一子在幼,出妻柴氏所生也,明秀撫育如己出。 崔立之變,驅從官妻子于省中,人自閲之。 蒲察氏聞,以幼子付婢仆,且與之金幣,親具衣棺祭物,與家人訣曰:「崔立不道,強人妻女,兵在城下,吾何所逃,惟一死不負吾夫耳。 汝等惟善養幼子。 」遂自縊而死,欣然若不以死為難者。 時年二十七。 烏古論氏,伯祥之妹,臨洮總管陀滿胡土門之妻也。 伯祥朝貴中聲譽藉甚,胡土門死王事。 崔立之變,衣冠家婦女多為所污,烏古論氏謂家人曰:「吾夫不辱朝廷,我敢辱吾兄及吾夫乎。 」即自縊。 一婢從死。 參政完顏素蘭妻,亡其姓氏。 當崔立之變,謂所親曰:「吾夫有天下重名,吾豈肯隨眾陷身以辱吾夫乎。 今日一死固當,但不可無名而死,亦不可離吾家而死。 」即自縊于室。 溫特罕氏,夫完顏忙哥,五朵山宣差提控回裡不之子也,系出蕭王。 忙哥叔父益都,節度秦州,為大元兵所攻,適病不能軍,忙哥為提控,獨當一面。 兵退而益都死,忙哥以城守功世襲謀克,收充奉禦。 及崔立之變,忙哥義不受辱,與其妻訣。 妻曰:「君能為國家死,我不能為君死乎。 」一婢曰:「主死,婢將安歸。 」是日,夫婦以一繩同縊,婢從之。 尹氏,完顏豬兒之妻也。 豬兒系出蕭王,天興二年正月從哀宗為南面元帥,戰死黃陵岡。 其妻金源郡夫人聞豬兒死,聚家資焚之,遂自縊,年三十一。 豬兒贈官,弟長住即日詔補護衛。 白氏,蘇嗣之之母,許州人,宋尚書右丞子由五世孫婦也。 初,東坡、潁濱、叔黨俱葬郟城之小峨嵋山,故五世皆居許昌。 白氏年二十餘即寡居,服除,外家迎歸,兄嫂竊議改醮。 白氏微聞之,牽車徑歸,曰:「我為蘇學士家婦,又有子,乃欲使我失身乎。 」自是,外家非有大故不往也。 嘗于宅東北為祭室,畫兩先生像,圖黃州、龍川故事壁間,香火嚴潔,躬自灑掃,士大夫求瞻拜者往往過其家奠之。 天興元年正月庚戌,許州被兵,嗣之為汴京廂官,白拜辭兩先生前曰:「兒子往京師,老婦死無恨矣,敢以告。 」即自縊于室側。 家人並屋焚之。 年七十餘。 嗣之本名宗之,避諱改焉。 聶孝女,字舜英,尚書左右司員外郎天驥之長女也。 年二十三,適進士張伯豪。 伯豪卒,歸父母家。 及哀宗遷歸德,天驥留汴。 崔立劫殺宰相,天驥被創甚,日夜悲泣,恨不即死。 舜英謁醫救療百方,至刲其股雜他肉以進,而天驥竟死。 時京城圍久食盡,閭巷間有嫁妻易一飽者,重以崔立之變,剽奪暴凌,無復人理。 舜英頗讀書知義理,自以年尚少艾,夫既亡,父又死非命,比為兵所污,何若從吾父于地下乎。 葬其父之明日,絶脰而死。 一時士女賢之,有為泣下者。 其家以舜英合葬張伯豪之墓。 完顏仲德妻,不知其族氏。 崔立之變,妻自毀其容服,攜妾及二子紿以采蔬,自汴走蔡。 蔡被圍,丁男皆乘城拒守,謂仲德曰:「事勢若此,丈夫能為國出力,婦人獨不能耶!」率諸命婦自作一軍,親運矢石于城下,城中婦女爭出繼之。 城破自盡。 哀宗寶符李氏,國亡從后妃北遷,至宣德州,居摩訶院,日夕寢處佛殿中,作幡旆。 會當赴龍庭,將發,即于佛像前自縊死,且自書門紙曰:「寶符禦侍此處身故。 」後人至其處,見其遺蹟,憐而哀之。 天興元年,北兵攻城,矢石之際忽見一女子呼于城下曰:「我倡女張鳳奴也,許州破被俘至此。 彼軍不日去矣,諸君努力為國堅守,無為所欺也。 」言竟,投濠而死。 朝廷遣使馳祭于西門。 正大、天興之際,婦人節義可知者特數人耳。 鳳奴之事別史錄之。 蓋亦有所激雲。 列傳第六十九 列傳第六十九 宦者 ○梁珫 宋珪潘守恆附 古之宦者皆出於刑人,刑餘不可列于士庶,故掌宮寺之事,謂之「婦寺」焉。 東漢以來,宦者養子以繼世。 唐世,繼者皆為閹人,其初進也,性多巧慧便僻、善固恩寵,及其得志,黨比糾結不可制。 東漢以宦者亡,唐又甚焉。 世儒論宦者之害,如毒藥猛虎之不可拯也。 金法置近侍局,嘗與政事,而宦者少與焉。 惟海陵時有梁珫,章宗時有梁道、李新喜干政,二君為所誤多矣。 世傳梁道勸章宗納李妃後宮,金史不載梁道始末,弗得而論次之。 惟宋珪、潘守恆頗能諷諫宣、哀,時有裨益,蓋傭之佼佼、鐵之錚錚者也。 作《宦者傳》。 梁珫,本大抃家奴,隨元妃入宮,以閹豎事海陵。 珫性便佞,善迎合,特見寵信,舊制,宦者惟掌掖廷宮闈之事。 天德三年,始以王光道為內藏庫使,衛愈、梁安仁皆以宦官領內藏。 海陵謂光道等曰:「人言宦者不可用,朕以為不然。 後唐莊宗委張承業以軍,竟立大功,此中豈無人乎。 卿等宜悉此意。 帑藏之物皆出民力,費十致一,當糾察奸弊,犯者必罰無赦。 」宦者始與政事,而珫委任尤甚,累官近侍局使。 及營建南京宮室,海陵數數使珫往視工役。 是時,一殿之費已不可勝計,珫或言其未善,即盡撒去。 雖丞相張浩亦曲意事之,與之均禮。 海陵欲伐宋,珫因極言宋劉貴妃絶色傾國。 海陵大喜,及南征將行,命縣君高師姑兒貯衾褥之新潔者俟得劉貴妃用之。 議者言珫與宋通謀,勸帝伐宋,征天下兵以疲弊中國。 海陵至和州,聞珫與宋人交通有狀,謂珫曰:「聞汝與宋國交通,傳泄事情。 汝本奴隷,朕拔擢至此,乃敢爾耶。 若至江南詢得實跡,殺汝亦未晚也。 」又謂校書郎田與信曰:「爾面目亦可疑,必與珫同謀者。 」皆命執于軍中。 海陵遇弒,珫、與信皆為亂軍所殺。 宋珪,本名乞奴,燕人也。 為內侍殿頭。 宣宗嘗以元夕欲觀燈戲,命乞奴監作,乞奴誶語云:「社稷棄之中都,南京作燈戲有何看耶。 」宣宗微聞之,杖之二十,既而悔之,有旨宣諭。 哀宗放鷂後苑,鷂逸去,敕近侍追訪之,市中一農民臂此鷂,近侍不敢言宮中所逸者,百方索之,農民不與,與之物直,僅乃得。 事聞,哀宗欲送其人于有司,乞奴從旁諫曰:「貴畜賤人,豈可宣示四方。 」哀宗惡其大訐,又仗之,尋亦悔,賜物慰遣之。 及哀宗至歸德,馬軍元帥蒲察官奴為變,殺左丞李蹊、參政石盞女魯歡以下從官三百餘人。 倉皇之際,哀宗不得已,以官奴權參知政事,既為所制,含恨欲誅之未能也。 及官奴往亳州,珪陰與奉禦吾古孫愛實、納蘭忔答,護衛女奚烈完出、范陳僧、王山兒等謀誅之。 官奴自亳還,哀宗禦臨漪亭,召參政張天綱及官奴議事。 官奴入見,珪等即從旁殺之,及其黨阿里合、白進、習顯。 及蔡城破,哀宗自縊于幽蘭軒,珪與完顏斜烈、焦春和等皆從死。 有潘守恆者亦內侍也,素稱知書,南遷後規益甚多。 及哀宗自蒲城走歸德,道次民家,守恆進櫛,曰:「願陛下還宮之日無忘此草廬中,更加儉素,以濟大業。 」上聞其言,淒惋咨嗟久之。 ◎方伎 劉完素 從正 慶嗣 天錫 張元素 馬貴中 武禎子亢李懋 胡德新 太史公敘九流,述《日者》、《龜策》、《扁鵲倉公列傳》。 劉歆校中秘書,以術數、方伎載之《七略》。 後世史官作《方伎傳》,蓋祖其意焉。 或曰《素問》、《內經》言天道消長、氣運贏縮,假醫術,托岐黃,以傳其秘奧耳。 秦人至以《周易》列之卜筮,斯豈易言哉!第古之為術,以吉凶導人而為善,後世術者,或以休咎導人為不善,古之為醫,以活人為功,後世醫者,或因以為利而誤殺人。 故為政于天下,雖方伎之事,亦必慎其所職掌,而務旌別其賢否焉。 金世,如武禎、武亢之信而不誣,劉完素、張元素之治療通變,學其術者皆師尊之,不可不記雲。 劉完素,字守真,河間人。 嘗遇異人陳先生,以酒飲守真,大醉,及寤洞達醫術,若有授之者。 乃撰《運氣要旨論》、《精要宣明論》,慮庸醫或出妄說,又著《素問玄機原病式》,特舉二百八十八字,注二萬餘言。 然好用涼劑,以降心火、益腎水為主。 自號「通元處士」雲。 第372頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《金史》
第372頁