周昂,字德卿,真定人。 父伯祿字天錫,大定進士,仕至同知沁南軍節度使。 昂年二十四擢第。 調南和簿,有異政。 遷良鄉令,入拜監察御史。 路鐸以言事被斥,昂送以詩,語涉謗訕,坐停銓。 久之,起為隆州都軍,以邊功復召為三司官。 大安兵興,權行六部員外郎。 其甥王若虛嘗學于昂,昂教之曰:「文章工于外而拙于內者,可以驚四筵而不可以適獨坐,可以取口稱而不可以得首肯。 」又云:「文章以意為主,以言語為役,主強而役弱則無令不從。 今人往往驕其所役,至跋扈難制,甚者反役其主,雖極辭語之工,而豈文之正哉。 」 昂孝友,喜名節,學術醇正,文筆高雅,諸儒皆師尊之。 既歷台省,為人所擠,竟坐詩得罪,謫東海上十數年。 始入翰林,言事愈切。 出佐三司非所好,從宗室承裕軍。 承裕失利,跳走上谷,眾欲徑歸,昂獨不從,城陷,與其從子嗣明同死於難。 嗣明字晦之。 王庭筠,字子端,遼東人。 生未期,視書識十七字。 七歲學詩,十一歲賦全題。 稍長,涿郡王翛一見,期以國士。 登大定十六年進士第。 調恩州軍事判官,臨政即有聲。 郡民鄒四者謀為不軌,事覺,逮捕千餘人,而鄒四竄匿不能得。 朝廷遣大理司直王仲軻治其獄,庭筠以計獲鄒四,分別詿誤,坐預謀者十二人而已。 再調館陶主簿。 明昌元年三月,章宗諭旨學士院曰:「王庭筠所試文,句太長,朕不喜此,亦恐四方效之。 」又謂平章張汝霖曰:「王庭筠文藝頗佳,然語句不健,其人才高,亦不難改也。 」四月,召庭筠試館職,中選。 御史台言庭筠在館陶嘗犯臓罪,不當以館閣處之,遂罷。 乃卜居彰德,買田隆慮,讀書黃華山寺,因以自號。 是年十二月,上因語及學士,嘆其乏材,參政守貞曰:「王庭筠其人也。 」三年,召為應奉翰林文字,命與秘書郎張汝方品第法書、名畫,遂分入品者為五百五十捲。 五年八月,上顧謂宰執曰:「應奉王庭筠,朕欲以詔誥委之,其人才亦豈易得。 近黨懷英作《長白山冊文》,殊不工。 聞文士多妒庭筠者,不論其文,顧以行止為訾。 大抵讀書人多口頰,或相黨。 昔東漢之士與宦官分朋,固無足怪。 如唐牛僧孺、李德裕,宋司馬光、王安石,均為儒者,而互相排毀何耶。 」遂遷庭筠為翰林修撰。 承安元年正月,坐趙秉文上書事,削一官,杖六十,解職,語在秉文傳。 二年,降授鄭州防禦判官。 四年,起為應奉翰林文字。 泰和元年,復為翰林修撰,扈從秋山,應制賦詩三十餘首,上甚嘉之。 明年,卒,年四十有七。 上素知其貧,詔有司賻錢八十萬以給喪事,求生平詩文藏之秘閣。 又以御製詩賜其家,其引云:「王遵古,朕之故人也。 乃子庭筠,復以才選直禁林者首尾十年,今茲雲亡,玉堂、東觀,無復斯人矣。 」 庭筠儀觀秀偉,善談笑,外若簡貴,人初不敢與接。 既見,和氣溢于顏間,慇勤慰藉如恐不及,少有可取極口稱道,他日雖百負不恨也。 從游者如韓溫甫,路元亨、張進卿,李公度,其薦引者如趙秉文、馮璧、李純甫,皆一時名士,世以知人許之。 為文能道所欲言,暮年詩律深嚴,七言長篇尤工險韻。 有《藂辨》十捲,文集四十捲。 書法學米元章,與趙渢、趙秉文俱以名家,庭筠尤善山水墨竹雲。 子曼慶,亦能詩並書,仕至行省右司郎中,自號「淡游」雲。 劉昂,字之昂,興州人。 大定十九年進士。 曾、高而下七世登科。 昂天資警悟,律賦自成一家,作詩得晚唐體,尤工絶句。 李純甫《故人外傳》雲,昂早得仕,年三十三為尚書省掾,調平涼路轉運副使。 時術士有言昂官止五品,昂不信。 俄以母憂去職,連蹇十年,卜居洛陽,有終焉之志。 有薦其才于章宗者,泰和初,自國子司業擢為左司郎中。 會掌書大中與賈鉉漏言除授事,為言者所劾,獄辭連昂。 章宗震怒。 一時聞人如史肅、李著、王宇、宗室從鬱皆譴逐之,鉉尋亦罷政。 昂降上京留守判官,道卒,竟如術者之言。 李經,字天英,錦州人。 作詩極刻苦,喜出奇語,不蹈襲前人。 李純甫見其詩曰:「真今世太白也。 」由是名大震。 再舉不第,拂衣去。 南渡後,其鄉帥有表至朝廷,士大夫識之曰:「此天英筆也。 」朝議以武功就命倅其州,後不知所終。 劉從益,字雲卿,渾源人。 其高祖捴,天會元年詞賦進士,子孫多由科第入仕。 從益登大安元年進士第,累官監察御史,坐與當路辨曲直,得罪去。 久之,起為葉縣令,修學勵俗,有古良吏風。 葉自兵興,戶減三之一,田不毛者萬七千畝有奇,其歲入七萬石如故。 從益請于大司農,為減一萬,民甚賴之,流亡歸者四千餘家。 未幾,被召,百姓詣尚書省乞留,不聽。 入授應奉翰林文字,逾月以疾卒,年四十四。 葉人聞之,以端午罷酒為位而哭,且立石頌德,以致哀思。 從益博學強記,精於經學。 為文章長於詩,五言尤工,有《蓬門集》。 子祁字京叔。 為太學生。 甚有文名。 值金末喪亂,作《歸潛志》以紀金事,修《金史》多採用焉。 呂中孚,字信臣,冀州南宮人。 張建字吉甫,蒲城人。 皆有詩名。 中孚有《清漳集》。 建明昌初授絳州教官,召為宮教、應奉翰林文字。 以老請致仕,章宗愛其純素,不欲令去,授同知華州防禦使,仍賜詩以寵之。 自號「蘭泉」,有集行于世。 李純甫,字之純,弘州襄陰人。 祖安上,嘗魁西京進士。 父采,卒於益都府治中。 純甫幼穎悟異常,初業詞賦,及讀《左氏春秋》,大愛之,遂更為經義學。 擢承安二年經義進士。 為文法莊周、列禦寇、左氏、《戰國策》,後進多宗之。 又喜談兵,慨然有經世心。 章宗南征,兩上疏策其勝負,上奇之,給送軍中,後多如所料。 宰執愛其文,薦入翰林。 及大元兵起,又上疏論時事,不報。 宣宗遷汴,再入翰林。 時丞相高琪擅威福柄,擢為左司都事,純甫審其必敗,以母老辭去。 既而高琪誅,復入翰林,連知貢舉。 正大末,坐取人逾新格,出倅坊州。 未赴,改京兆府判官。 卒於汴,年四十七。 純甫為人聰敏,少自負其材,謂功名可俯拾,作《矮柏賦》,以諸葛孔明、王景略自期。 由小官上萬方書,援宋為證,甚切,當路者以迂闊見抑。 中年,度其道不行,益 縱酒自放,無仕進意。 得官未成考,旋即歸隱。 日與禪僧士子游,以文酒為事,嘯歌袒裼出禮法外,或飲數月不醒。 人有酒見招,不擇貴賤必往,往輒醉,雖沉醉亦未嘗廢著書。 然晚年喜佛,力探其奧義。 自類其文,凡論性理及關佛老二家者號「內稿」,其餘應物文字為「外稿」。 又解《楞嚴》、《金剛經》、《老子》、《莊子》。 又有《中庸集解》、《鳴道集解》,號「中國心學、西方文教」。 數十萬言,以故為名教所貶雲。 王鬱,字飛伯,大興人。 儀狀魁奇,目光如鶻。 少居釣台,閉門讀書,不接人事。 久之,為文法柳宗元,閎肆奇古,動輒數千言。 歌詩俊逸,效李白。 嘗作《王子小傳》以自敘。 天興初元,汴京被圍,上書言事,不報。 四月,圍稍解,挺身突出,為兵士所得。 其將遇之甚厚,鬱經行無機防,為其下所忌,見殺。 臨終,懷中出書曰:「是吾平生著述,可傳付中州士大夫曰,王鬱死矣。 」年三十餘。 同時以詩鳴者,雷琯、侯冊、王元粹雲。 宋九嘉,字飛卿,夏津人。 為人剛直豪邁,少游太學,有能賦聲。 長從李純甫讀書,為文有奇氣,與雷淵、李經相伯仲。 中至寧元年進士第。 歷藍田、高陵、扶風、三水四縣令,咸以能稱。 入為翰林應奉。 正大中,以疾去。 沒于癸巳之難。 龐鑄,字才卿,遼東人。 少擢第,仕有聲。 南渡後,為翰林待制,遷戶部侍郎。 坐游貴戚家,出倅東平,改京兆路轉運使,卒。 博學能文,工詩,造語奇健不凡,世多傳之。 李獻能,字欽叔,河中人。 先世有為金吾衛上將軍者,時號「李金吾家」。 迨獻能昆弟皆以文學名,從兄獻卿、獻誠、從弟獻甫相繼擢第,故李氏有「四桂堂」。 第362頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《金史》
第362頁