馮延登,字子俊,吉州吉鄉人。 世業醫。 延登幼穎悟,既長,事舉業,承安二年登詞賦進士第。 調臨真簿、德順州軍事判官。 泰和元年,轉寧邊令。 大安元年秋七月,霜害稼,民艱于食,延登發粟賑貸,全活甚眾。 貞祐二年,補尚書省令史,尋授河中府判官、兼行尚書省左右司員外郎。 興定五年,入為國史院編修官,改太常博士。 元光二年,知登聞鼓院,兼翰林修撰,奉使夏國,就充接送伴使。 正大七年十二月,遷國子祭酒。 假翰林學士承旨,充國信使。 以八年春奉國書朝見於虢縣禦營。 有旨問:「汝識鳳翔帥否?」對曰:「識之。 」又問:「何如人?」曰:「敏於事者也。 」又問:「汝能招之使降即貰汝死,不則殺汝矣。 」曰:「臣奉書請和,招降豈使職乎。 招降亦死,還朝亦死,不若今日即死為愈也。 」明日,復問:「汝曾思之不?」對如前,問至再三,執義不回。 又明日,乃喻旨云:「汝罪應死,但古無殺使者理,汝愛汝鬚髯猶汝命也。 」叱左右以刀截去之,延登岸然不動,乃監之豐州。 二年後放還,哀宗撫慰久之,復以為祭酒,歷禮、吏二部侍郎,權刑部尚書。 明年,大元兵圍汴京,倉猝逃難,為騎兵所得,欲擁而北行。 延登辭情慷慨,義不受辱,遂躍城旁井中,年五十八。 烏古孫仲端,本名卜吉,字子正。 承安二年策論進士。 宣宗時,累官禮部侍郎。 與翰林待制安延珍奉使乞和于大元,謁見太師國王木華黎,於是安延珍留止,仲端獨往。 並大夏,涉流沙,逾蔥嶺,至西域,進見太祖皇帝,致其使事乃還。 自興定四年七月啟行,明年十二月還至。 朝廷嘉其有奉使勞,進官兩階,延珍進一階。 歷裕州刺史。 正大元年,召為御史中丞,奉詔安撫陝西。 及歸,權參知政事。 正大五年十二月,知開封府事完顏麻斤出、吏部郎中楊居仁以奉使不職,尚書省具獄,有旨釋之備再使。 仲端言曰;「麻斤出等辱君命,失臣節,大不敬,宜償禮幣誅之。 」奏上,麻斤出等免死除名。 會議降大軍事,及諍太后奉佛,涉亡家敗國之語,上怒,貶同州節度使。 哀宗將遷歸德,召為翰林學士承旨,兼同簽大睦親府事,留守汴京。 及大元兵圍汴,日久食盡,諸將不相統一,仲端自度汴中事變不測。 一日與同年汝州防禦裴滿思忠小飲,談太學同舍事以為笑樂,因數言「人死亦易事耳。 」思忠曰:「吾兄何故頻出此語?」仲端因寫一詩示之,其詩大概謂人生大似巢燕,或在華屋杏梁,或在村居茅茨,及秋社甫臨,皆當逝去。 人生雖有富貴貧賤不同,要之終有一死耳。 書畢,連飲數杯,送思忠出門,曰:「此別終天矣。 」思忠去,仲端即自縊,其妻亦從死。 明日,崔立變。 仲端為人樂易寬厚知大體,奉公好善,獨得士譽。 一子名愛實,嘗為護衛、奉禦,以誅官奴功授節度、世襲千戶。 思忠名正之,本名蒲剌篤,亦承安二年進士。 烏古孫奴申,字道遠。 由譯史入官。 性伉特敢為,有直氣。 嘗為監察御史,時中丞完顏百家以酷烈聞,奴申以事糾罷,朝士聳然。 後為左司郎中、近侍局使,皆有名。 哀宗東遷,為諫議大夫、近侍局使、行省左右司郎中、兼知宮省事,留汴京居守。 崔立變之明日,同御史大夫裴滿阿虎帶自縊死於台中。 是日,戶部尚書完顏珠顆亦自縊。 阿虎帶字仲寧,珠顆字仲平,皆女直進士。 時不辱而死者,奉禦完顏忙哥、大睦親府事烏古孫仲端。 大理裴滿德輝、右副點檢完顏阿撒、參政完顏奴申之子麻因,可知者數人,余各有傳。 蒲察琦,本名阿憐,字仁卿,棣州陽信人。 試補刑部掾。 兄世襲謀克,兄死,琦承襲。 正大六年,秦、藍總帥府闢琦為安平都尉粘葛合典下都統兼知事。 其冬,小關破,事勢已迫。 琦常在合典左右,合典令避矢石,琦不去,曰:「業已從公,死生當共之,尚安所避耶。 」哀宗遷歸德,汴京立講議所,受陳言文字,其官則御史大夫納合寧以下十七人,皆朝臣之選,而琦以有論議預焉。 時左司都事元好問領講議,兼看讀陳言文字,與琦甚相得。 崔立變後,令改易巾髻,琦謂好問曰:「今日易巾髻,在京人皆可,獨琦不可。 琦一刑部譯史,襲先兄世爵,安忍作此?今以一死付公。 然死則即死,付公一言亦剩矣。 」因泣涕而別。 琦既至其家,母氏方晝寢,驚而寤。 琦問阿母何為,母曰:「適夢三人潛伏梁間,故驚寤。 」仁卿跪曰:「樑上人,鬼也。 兒意在懸樑,阿母夢先見耳。 」家人輩泣勸曰:「君不念老母歟?」母止之曰:「勿勸,兒所處是矣。 」即自縊,時年四十餘。 琦性沉靜好讀書,知古今事。 其母完顏氏,以孝謹稱。 蔡八兒,不知其所始。 矯捷有勇,性純質可任。 時為忠孝軍元帥。 天興二年,自息州入援,會大將奔盞遣數百騎駐城東,令人大呼曰:「城中速降,當免殺戮,不然無噍類矣。 」於是,上登城,遣八兒率輓強兵百餘潛出暗門,渡汝水,左右交射之。 自是兵不復薄城,築長壘為久困計。 上令分軍防守四城,以殿前都點檢兀林答胡土守西面,八兒副之。 已而哀宗度蔡城不守,傳位承麟。 群臣入賀,班定,八兒不拜,謂所親曰:「事至于此,有死而已,安能更事一君乎!」遂戰死。 毛牷者,恩州人。 貞祐中為盜,宣宗南渡,率眾歸國,署為義軍招撫。 哀宗遷蔡,以牷為都尉。 圍城之戰。 牷力居多,城破自縊。 其子先牷戰歿。 時死事者則有閻忠、郝乙、王阿驢、樊喬焉。 忠,滑州人。 衛王時,開州剌史賽哥叛,忠單騎入城,縛賽哥以出,由是漸被擢用。 乙,磁州人,同日戰死,哀宗贈官。 阿驢、樊喬,皆河中人,初為砲軍萬戶。 鳳翔破,北降,從軍攻汴,司砲如故,即紿主者曰:「砲利於短,不利於長。 」信之,使截其木數尺、綆十餘握,由是機雖起伏,所擊無力。 即日二人皆捐家走城。 是時,女直人無死事者,長公主言于哀宗曰:「近來立功效命多諸色人,無事時則自家人爭強,有事則他人儘力,焉得不怨。 」上默然。 余各有傳。 溫敦昌孫,皇太后之侄,衛尉七十五之子。 為人短小精悍,性復愷弟。 累遷諸局分官。 上幸蔡,授殿前左副點檢。 圍城中,數引軍潛出巡邏。 時尚食須魚,汝河魚甚美,上以水多浮屍,惡之。 城西有積水曰練江,魚大且多,往捕必軍衛乃可。 昌孫常自領兵以往,所得動千餘斤,分賜將士。 後知其出,左右設伏,伺而邀之,力戰而死。 蔡城破,前監察御史納坦胡失打聞之,慟哭,投水而死。 完顏絳山,哀宗之奉禦也,系出始祖。 天興二年十月,蔡城被圍,城中饑民萬餘訴于有司求出,有司難之,民大呼于道。 上聞之,遣近侍官分監四門,門日出千人,必老稚羸疾者聽其出。 絳山時在北門,憫人之饑,出過其數,命杖之四十。 然出者多泄城中虛實,尋止之。 三年正月己酉,蔡城破,哀宗傳立承麟,即自縊于幽蘭軒。 權點檢內族斜烈矯制召承禦石盞氏、近侍局大使焦春和、內侍局殿頭宋珪赴上前,曉以名分大義,及侍從官巴良弼、阿勒根文卿皆從死。 斜烈將死,遺言絳山,使焚幽蘭軒。 火方熾,子城破,大兵突入,近侍左右皆走避,獨絳山留不去,為兵所執,問曰:「汝為誰?」絳山曰:「吾奉禦絳山也。 」兵曰:「眾皆散走,而獨後何也?」曰:「吾君終於是,吾候火滅灰寒,收瘞其骨耳。 」兵笑曰:「若狂者耶?汝命且不能保,能瘞而君耶?」絳山曰:「人各事其君。 吾君有天下十餘年,功業弗終,身死社稷,忍使暴露遺骸與士卒等耶?吾逆知君輩必不遺吾,吾是以留。 果瘞吾君之後,雖寸斬吾不恨矣。 」兵以告其帥,奔盞曰:「此奇男子也。 」許之。 絳山乃掇其餘燼,裹以弊衾,瘞于汝水之旁。 再拜號哭,將赴汝水死。 軍士救之得免,後不知所終。 畢資倫,縉山人也。 泰和南征,以傭僱從軍,軍還,例授進義副尉。 崇慶元年,改縉山為鎮州,術虎高琪為防禦使、行元帥府事於是州,選資倫為防城軍千戶。 至寧元年秋,大元兵至鎮州,高琪棄城遁。 資倫行及昌平,收避遷民兵,轉戰有功,擢授都統軍。 軍數千,與軍中將領沉思忠、寧子都輩同隷一府,屯鄭州及衛州,時號「沈、畢軍」。 積功至都總領,思忠為副都尉。 第358頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《金史》
第358頁