燕寧,初為莒州提控,守天勝寨,與益都田琢、東平蒙古綱相依為輔車之勢。 山東雖殘破,猶倚三人為重。 紅襖賊王公喜據注子堌,率眾襲據沂州。 寧擊走之,遂復沂州,語在《田琢傳》。 寧既屢破紅襖賊,招降胡七、胡八,引為腹心,賊中聞之多有欲降者。 累官遙授同知安化軍節度使事、山東安撫副使。 興定四年,封東莒公,益都府路皆隷焉。 五年,與蒙古綱、王庭玉保全東平,以功遷金紫光祿大夫。 還天勝,戰死。 蒙古綱奏:「寧克盡忠孝,雖位居上公,祖考未有封爵,身沒之後老稚無所衣食,乞降異恩以勵節義之士。 」詔贈故祖皋銀青榮祿大夫,祖母張氏范陽郡夫人,父希遷金紫光祿大夫,母彭氏、繼母許氏、妻霍氏皆為範陽郡夫人,族屬五十二人皆廩給之。 自益都張林逐田涿,繼而寧死,蒙古綱勢孤,徙軍邳州,山東不復能守矣。 贊曰:苗道潤死,中分其地,靖安民有其西之半,中分以東者其後張甫有之,然無北境矣。 大凡九公封建,《宣宗實錄》所載如此。 他書載滄海公張進、河間公移剌中哥、易水公張進、晉陽公郭棟,此必正大間繼封,如史詠繼胡天作者,然不可考矣。 列傳第五十七 列傳第五十七 ○粘葛奴申劉天起附 完顏婁室 烏古論鎬 張天綱 完顏仲德 粘葛奴申,由任子入宮,或曰策論進士。 天興初,卒開封府,以嚴干稱。 其年五月,擢為陳州防禦使。 時兵戈搶攘,道路不通,奴申受命,毅然策孤騎由間道以往。 陳自兵興,軍民皆避遷他郡,奴申為之擇官吏,明號令,完顏郭,立廬舍,實倉廩,備器械。 未幾,聚流亡數十萬口,米一斛直白金四兩,市肆喧鬨,如汴之闤鋏,京城危困之民望而歸者不絶,遂指以為東南生路。 明年,哀宗走歸德,改陳州為金興軍,馳使褒諭,以奴申為節度使。 俄拜參知政事,行尚書省于陳。 於是,奴申立五都尉以將其兵,建威來豬糞、虎威蒲察合達、振武李順兒、振威王義、果毅完顏某,凡招撫司至者皆使隷都尉司。 是時,交戰無虛日,州所屯軍十萬有餘。 奴申與官屬謀曰:「大兵日至,而吾州糧有盡,奈何?」乃減軍所給,月一斛五斗者作一斛,又作八斗,又作六斗。 將領則不給。 人心稍怨。 故李順兒、崔都尉因而有異志,劉提控及完顏不如哥提控者預焉。 奴申知其謀,常以兵自防。 及聞大元兵往硃仙鎮市易,奴申遣五都尉軍各二百人,以李順兒、副都尉崔某將之,襲項城寨。 令孫鎮撫者召順兒議兵事,孫至其家,順兒已擐甲,孫欲觀其刀,順兒拔示之,孫色動,即出門奔去。 順兒追殺之,乃上馬,引兵二百人入省,說軍士曰:「行省克減軍糧,汝輩欲飽食則從我,不欲則從行省。 」於是,省中軍士皆坐不起。 奴申聞變走後堂,追殺之。 提控劉某加害,解其虎符以與順兒,並殺其子侄婿及鄉人王都尉。 順兒令五都尉軍皆甲,守街曲。 自稱行省,署元帥,都尉。 以劉提控語不順,斬之坐中。 明日,遂遣克石烈正之送款于汴。 崔立乃遣其弟倚就加順兒淮陽軍節度使,行省如故。 未幾,虎威都尉蒲察合達與高元帥者盡殺順兒之徒,舉城走蔡州。 大兵覺,追及孫家林,老幼數十萬少有脫者。 初,奴申聞崔立之變,遣人探其事情,而順兒、崔都尉亦密令人結構崔立,適與奴申所遣者同往同還。 順兒懼其謀泄,故發之益速。 奴申亦知其謀,故遣襲項城,欲因其行襲殺之,然已為所先。 劉天起者,起於匹夫,初甚庸鄙。 汴京戒嚴,嘗上書以干君相,願暫假一職以自效。 每言戰國兵法,平章白撒等信之,令景德寺監造革車三千兩。 天興元年,授都招撫使,佩金符。 召見,乞往陳州運糧,上從之,一時皆竊笑其僥倖。 及至陳,行軍殊有方略,每出戰,數有功,陳人甚倚重之。 順兒之變,天起偃蹇不從,為所殺。 同時一唐括招撫者亦不屈而死。 完顏婁室三人,皆內族也,時以其名同,故各以長幼別之。 正大八年,慶山奴棄京兆,適鷹揚都尉大婁室運軍器至白鹿原,遇大兵與戰,兵刃既盡,以縧系掉金牌,力戰而死。 九年正月,大兵至襄城,元帥中婁室、小婁室以馬軍三千遇之於汝墳。 時大兵以三四十騎入襄城,驅驛馬而出,又入東營,殺一千夫長,金人始覺之。 兩婁室以正旦飲將校,皆醉不能軍,遂敗,退走許州。 會中使召入京師。 天興二年正月,河朔軍潰,哀宗走歸德,中婁室為北面總帥,小婁室左翼元帥,收潰卒及將軍夾谷九十奔蔡州。 蔡帥烏古論栲栳知其跋扈不納,遂走息州,息帥石抹九住納之。 時白華以上命送虎符于九住為息州行帥府事。 九住出近侍,好自標緻,騶從盈路。 三人者妒之,各以招集勤王軍士為名,得五六百人,州以甲仗給之。 久之,漸生猜貳,九住亦招負販牙儈數百人為「虎子軍」,夜則擐甲為備。 一日,九住使一萬戶巡城,三帥執而驅之,使大呼云:「勿學我欲開西門反!」即斬之。 乃召九住,九住欲不往,懼州人及禍,乃從三百卒以往。 三帥令甲士守街曲,九住從者過,處處執之。 九住獨入,三帥問汝何為欲反,九住曰:「我何緣反?」三帥怒,欲殺者久之。 小婁室意稍解,頗為救護,得不殺,使人鎖之。 以夾谷九十為帥,兼權息州。 蔡帥栲栳聞九住為三帥所誣,上奏辨之,三帥亦捃摭九住之過上聞。 朝廷主栲栳之辨,且不直三帥。 六月,赦至蔡,栲栳懼九住為三帥所誅,遣二卒馳送詔書於息,乃得免。 及上將幸蔡,密召中婁室引兵來迓,婁室遲疑久之,乃率所招卒奉迎。 七月,上遣近侍局使入息州括馬,即召九住。 九住至,與中婁室辨於上前。 時中婁室已授同簽樞密院事,上不欲使之終訟,乃罷九住帥職,授戶部郎中,以烏古論忽魯為息州刺史。 時有土豪劉禿兒、馬安撫者自蔡朝還,以軍儲不給叛入宋,州之北關為所焚燬。 是時城中軍無幾,日有叛去者,且覘知宋人有窺息之意,息帥懼,上奏請益兵為備。 朝廷以參知政事抹捻兀典行省事于息州,中婁室以同簽樞密院事為總帥,小婁室以副點檢為元帥,王進為彈壓帥,夾谷九十為都尉,以忠孝馬軍二百、步軍五百屬之,行省、院于息。 將行,上諭之曰:「北兵所以常取全勝者,恃北方之馬力,就中國之技巧耳,我實難與之敵。 至于宋人,何足道哉。 朕得甲士三千,縱橫江、淮間有餘力矣。 卿等勉之。 」 八月壬辰,行省遣人奏中渡店之捷。 初,兀典等赴息,既至之夜,潛遣忠孝軍百餘騎襲宋營于中渡。 我軍皆北語,又散漫似之,宋人望之駭愕奔潰,斬獲甚眾。 復奏元帥張閏不遵約束,失亡軍士,乞正典刑。 婁室表閏無罪,上遣人赦之,比至,已死獄中。 蓋閏為婁室腹心,九住之獄皆閏發之。 兀典廉得其事,因其失律而誅之也。 九月,以忽魯退縮,不能撫禦,民多叛去,奪其職,以夾谷九十權息州事。 十一月,宋人以軍二萬來攻。 城中食盡,乃和糴,既而括之,每石止留一斗,並括金帛衣物,城中皆無聊矣。 前兩月,蔡州以軍護老幼萬口來就食,北兵覺之,追及于二十里之外,至息者才十餘人。 至是,蔡問不通。 行省及諸帥日以歌酒為事,聲樂不絶。 下及軍士強娶寡婦幼女,絶滅人理,無所不至。 三年甲午正月,蔡凶問至,諸帥殺之以滅口,然民間亦頗有知者。 初,諸帥欲北降,而遞相猜忌,無敢先發者。 數日,蔡信哄然,諸帥屏人聚議,皆言送款南中為便。 時李裕為睦親府同僉桓端國信使下經歷官,乃使送款于宋。 遂發喪設祭,謚哀宗曰昭宗。 州民奉行省為領省,丞相、總帥、左平章皆娶婦。 十三日,舉城南遷,宋人焚州樓櫓。 州人老幼渡淮南行,入羅山,委曲之信陽。 北兵見火起,追及之,無有免者,且誅索行省已下官屬於宋。 宋人令官屬入城,托以犒賞,從萬戶以上六七百人皆殺之,軍中亦有奪命死敵者。 宋人諭諸軍,行省已下有罪已處置,汝等就迷魂寨安屯,遂以軍防之。 既而與北軍接,南軍斂避,一軍悉為所殺。 第343頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《金史》
第343頁