論曰:夫拯溺救焚之際,必以任人為急。 靖康、建炎之禍變,亦甚于焚溺矣。 當時非乏人才也,然而國恥卒不能雪者,豈非任之之道有所未至歟?夫以李光之才識高明,所至有聲;許翰、許景衡之論議剴切;張慤之善理財;張所之習知河北利害:皆一時之雋也。 是數臣者,使其言聽計從,不為讒邪所抑,得以直行其志,其效宜可待也。 然或斥遠以死,或用之不竟其才,世之治亂安危,雖非人力所為,君子于此,則不能無咎于時君之失政焉。 蔣猷歷仕五朝,當建炎初,避地而終,則無足稱也。 陳禾引裾盡言,有古諫臣之風,其行事在宣和之前,孝宗以後乃加褒謚雲。 列傳第一百二十三 ○韓世忠子彥直 韓世忠,字良臣,延安人。 風骨偉岸,目瞬如電。 早年鷙勇絶人,能騎生馬駒。 家貧無產業,嗜酒尚氣,不可繩檢。 日者言當作三公,世忠怒其侮己,毆之。 年十八,以敢勇應募鄉州,隷赤籍,輓強馳射,勇冠三軍。 崇寧四年,西夏騷動,郡調兵捍禦,世忠在遣中。 至銀州,夏人嬰城自固,世忠斬關殺敵將,擲首陴外,諸軍乘之,夏人大敗。 既而以重兵次蒿平嶺,世忠率精鋭鏖戰,解去。 俄復出間道,世忠獨部敢死士珠死鬥,敵少卻,顧一騎士鋭甚,問俘者,曰:「監軍駙馬兀移也。 」躍馬斬之,敵眾大潰。 經略司上其功,童貫董邊事,疑有所增飾,止補一資,眾弗平。 從劉延慶築天降山砦,為敵所據,世忠夜登城斬二級,割護城氈以獻。 繼遇敵佛口砦,又斬數級,始補進義副尉。 至藏底河,斬三級,轉進勇副尉。 宣和二年,方臘反、江、浙震動,調兵四方,世忠以偏將從王淵討之。 次杭州,賊奄至,勢張甚,大將惶怖無策。 世忠以兵二千伏北關堰,賊過,伏發,眾蹂亂,世忠追擊,賊敗而遁。 淵嘆曰:「真萬人敵也。 」盡以所隨白金器賞之,且與定交。 時有詔能得臘首者,授兩鎮節鉞。 世忠窮追至睦州清溪峒,賊深據岩屋為三窟,諸將繼至,莫知所入。 世忠潛行溪谷,問野婦得徑,即挺身仗戈直前,渡險數里,搗其穴,格殺數十人,禽臘以出。 辛興宗領兵截峒口,掠其俘為己功,故賞不及世忠。 別帥楊惟忠還闕,直其事,轉承節郎。 三年,議復燕山,調諸軍,至則皆潰。 世忠往見劉延慶,與蘇格等五十騎俱抵滹沱河。 逢金兵二千餘騎,格失措,世忠從容令格等列高岡,戒勿動。 屬燕山潰卒舟集,即命艤河岸,約鼓噪助聲勢。 世忠躍馬薄敵,迴旋如飛。 敵分二隊據高阜,世忠出其不意,突二執旗者,因奮擊,格等夾攻之,舟卒鼓噪,敵大亂,追斬甚眾。 時山東、河北盜賊蜂起,世忠從王淵、梁方平討捕,禽戮殆盡,積功轉武節郎。 欽宗即位,從梁方平屯浚州。 金人壓境,方平備不嚴,金人迫而遁,王師數萬皆潰。 世忠陷重圍中,揮戈力戰,突圍出,焚橋而還。 欽宗聞,召對便殿,詢方平失律狀,條奏甚悉。 轉武節大夫。 詔諸路勤王兵領所部入衛,會金人退,河北總管司闢選鋒軍統制。 時勝捷軍張師正敗,宣撫副使李彌大斬之,大校李復鼓眾以亂,淄、青之附者合數萬人,山東復擾。 彌大檄世忠將所部追擊,至臨淄河,兵不滿千,分為四隊,布鐵蒺藜自塞歸路,令曰:「進則勝,退則死,走者命後隊剿殺。 」於是莫敢返顧,皆死戰,大破之,斬復,餘黨奔潰。 乘勝逐北,追至宿遷,賊尚萬人,方擁子女椎牛縱酒。 世忠單騎夜造其營,呼曰:「大軍至矣,亟束戈卷甲,吾能保全汝,共功名。 」賊駭粟請命,因跪進牛酒。 世忠下馬解鞍,飲啖之盡,於是眾悉就降。 黎明,見世忠軍未至,始大悔失色。 以功遷左武大夫、果州團練使。 詔入朝,授正任單州團練使,屯滹沱河。 時真定失守,世忠知王淵守趙,遂亟往。 金人至,聞世忠在,攻益急,糧盡援絶。 人多勉其潰圍去,弗聽。 會大雪,夜半,以死士三百搗敵營。 敵驚亂,自相擊刺,及旦盡遁。 後有自金國來者,始知大酋是日被創死,故眾不能支。 遷嘉州防禦使。 還大名,趙野闢為前軍統制。 時康王如濟州,世忠領所部勸進。 金人縱兵逼城,人心忷懼,世忠據西王台力戰,金人少卻。 翌日,酋帥率眾數萬至,時世忠戲下僅千人,單騎突入,斬其酋長,遂大潰。 康王即皇帝位,授光州觀察使、帶禦器械。 世忠請移都長安,下兵收兩河,時論不從。 初建禦營,為左軍統制。 是歲,命王淵、張俊討陳州叛兵,劉光世討黎驛叛兵,喬仲福討京東賊李昱,世忠討單州賊魚台。 世忠已破魚台,又擊黎驛叛兵,敗之,皆斬以獻。 於是群盜悉平,入備宿衛。 而河北賊丁順、楊進等皆赴招撫司,宗澤收而用之。 建炎二年,升定國軍承宣使。 帝如揚州,世忠以所部從。 時張遇自金山來降,抵城下,不解甲,人心危懼,世忠獨入其壘,曉以逆順,眾悉聽命。 李民眾十萬亦降,比至,有反覆狀。 王淵遣世忠諭旨,世忠知其黨劉彥異議,即先斬彥,驅李民出,縛小校二十九人,送淵斬之。 事定,授京西等路捉殺內外盜賊。 金人再攻河南,翟進合世忠兵夜襲悟室營,不克,反為所敗。 會丁進失期,陳思恭先遁,世忠被矢如棘,力戰得免。 還汴,詰一軍之先退者皆斬,左右懼。 進由是與世忠有隙,尋以叛誅。 召世忠還,授鄜延路副總管,加平寇左將軍,屯淮陽,會山東兵拒敵。 粘罕聞世忠扼淮陽,乃分兵萬人趨揚州,自以大軍迎世忠戰。 世忠不敵,夜引歸,敵躡之,軍潰于沐陽,閤門宣贊舍人張遇死之。 三年,帝召諸將議移蹕,張俊、辛企宗請往湖南,世忠曰:「淮、浙富饒,今根本地,詎可舍而之他?人心懷疑,一有退避,則不逞者思亂,重湖、閩嶺之遙,安保道路無變乎?淮、江當留兵為守,車駕當分兵為衛,約十萬人,分半扈江、淮上下,止余五萬,可保防守無患乎?」在陽城收合散亡,得數千人,聞帝如錢塘,即繇海道赴行在。 苗傅、劉正彥反,張浚等在平江議討亂,知世忠至,更相慶慰,張俊喜躍不自持。 世忠得俊書,大慟,舉酒酹神曰:「誓不與此賊共戴天!」士卒皆奮。 見浚曰:「今日大事,世忠願與張俊身任之,公無憂。 」欲即進兵。 浚曰:「投鼠忌器,事不可急,急則恐有不測,已遣馮轓甘言誘賊矣。 」 第49頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《宋史 下》
第49頁