琴,伏羲所造。 琴,禁也,夏至之音,陰氣初動 ,禁物之淫心。 五弦以備五聲,武王加之為七弦。 琴十有二柱,如琵琶。 擊琴,柳惲所造。 惲嘗為文詠,思有所屬,搖筆誤中琴弦,因為此樂。 以管承弦,又以片竹約而束之,使弦急而聲亮,舉竹擊之,以為節曲。 瑟,昔者大帝使素女鼓五十弦瑟,悲不能自止,破之為二十五弦。 大帝,太昊也。 箏,本秦聲也。 相傳雲蒙恬所造,非也。 制與瑟同而弦少。 案京房造五音準,如瑟,十三弦,此乃箏也。 雜樂箏並十有二弦,他樂皆十有三弦。 軋箏,以片竹潤其端而軋之。 築,如箏,細頸,以竹擊之,如擊琴。 《清樂》箏,用骨爪長寸餘以代指。 琵琶,四弦,漢樂也。 初,秦長城之役,有鞀而鼓之者。 及漢武帝嫁宗女于烏孫,乃裁箏、築為馬上樂,以慰其鄉國之思。 推而遠之曰琵,引而近之曰琶,言其便於事也。 今《清樂》奏琵琶,俗謂之「秦漢子」,圓體修頸而小,疑是弦鞀之遺制。 其他皆充上鋭下,曲項,形制稍大,疑此是漢制。 兼似兩制者,謂之「秦漢」,蓋謂通用秦、漢之法。 《梁史》稱侯景之將害簡文也,使太樂令彭雋賫曲項琵琶就帝飲,則南朝似無。 曲項者,亦本出胡中。 五弦琵琶,稍小,蓋北國所出。 《風俗通》云:以手琵琶之,因為名。 案舊琵琶皆以木撥彈之,太宗貞觀中始有手彈之法,今所謂搊琵琶者是也。 《風俗通》所謂以手琵琶之。 乃非用撥之義,豈上世固有搊之者耶?阮咸,亦秦琵琶也,而項長過于今制,列十有三柱。 武太后時,蜀人蒯朗于古墓中得之。 晉《竹林七賢圖》阮咸所彈與此類,因謂之阮咸。 咸,晉世實以善琵琶知音律稱。 箜篌,漢武帝使樂人侯調所作,以祠太一。 或雲侯輝所作,其聲坎坎應節,謂之坎侯,聲訛為箜篌。 或謂師延靡靡樂,非也。 舊說亦依琴制。 今按其形,似瑟而小,七弦,用撥彈之,如琵琶。 豎箜篌,胡樂也,漢靈帝好之。 體曲而長,二十有二弦,豎抱于懷,用兩手齊奏,俗謂之擘箜篌。 鳳首箜篌,有項如軫。 七弦,鄭善子作,開元中進。 形如阮咸,其下缺少而身大,旁有少缺,取其身便也。 弦十三隔,孤柱一,合散聲七,隔聲九十一,柱聲一,總九十九聲,隨調應律。 太一,司馬糹舀開元中進。 十二弦,六隔,合散聲十二,隔聲七十二。 弦散聲應律呂,以隔聲旋相為宮,合八十四調。 今編入雅樂宮縣內用之。 六弦,史盛作,天寶中進,形如琵琶而長。 六弦,四隔,孤柱一,合散聲六,隔聲二十四,柱聲一,總三十一聲,隔調應律。 天寶樂,任偃作,天寶中進。 類石幢,十四弦,六柱。 黃鐘一均足倍七聲,移柱作調應律。 塤,曛也,立秋之音,萬物將曛黃也。 埏土為之,如鵝卵 ,凡六孔,鋭上豐下。 大者《爾雅》謂之曰LT。 缶,如足盆,古西戎之樂,秦俗應而用之。 其形似覆盆,以四杖擊之。 秦、趙會于澠池,秦王擊缶而歌。 八缶,唐永泰初司馬縚進《廣平樂》,蓋八缶具黃鐘一均聲。 鐘,黃帝之工垂所造。 鐘,種也,立秋之音,萬物種成也。 大曰鎛,鎛亦大鐘也。 《爾雅》謂之鏞。 小而編之曰編鐘,中曰剽,小曰棧。 錞于,圓如碓頭,大上小下,縣以籠床,芒渼將之以和鼓。 沈約《宋書》雲,「今人間時有之」,則宋日非廟庭所用。 後周平蜀獲之,斛斯徵觀曰:「錞于也。 」依干寶《周禮注》試之,如其言。 鐃,木舌,搖之以和鼓。 梁有銅磬,蓋今方響之類。 方響,以鐵為之,修八寸,廣二寸,圓上方下。 架如磬而不設業,倚于架上以代鐘磬。 人間所用者才三四寸。 銅拔,亦謂之銅盤,出西戎及南蠻。 其圓數寸,隱起若浮漚,貫之以韋皮,相擊以和樂也。 南蠻國大者圓數尺。 或謂南齊穆士素所造,非也。 鉦,如大銅疊,縣而擊之,節鼓。 銅鼓,鑄銅為之,虛其一面,覆而擊其上。 南夷扶南、天竺類皆如此。 嶺南豪家則有之,大者廣丈餘。 磬,叔所造也。 磬,勁也,立冬之音,萬物皆堅勁。 《書》雲,「泗濱浮磬」,言泗濱石可為磬。 今磬石皆出華原,非泗濱也。 登歌磬,以玉為之,《爾雅》謂之芃。 鼓,動也,冬至之音,萬物皆含陽氣而動。 雷鼓八面以祀天,靈鼓六面以祀地,路鼓四面以祀鬼神。 夏後加之以足,謂之足鼓。 殷人貫之以柱,謂之楹鼓。 周人縣之,謂之縣鼓。 後世從殷制建之,謂之建鼓。 晉鼓六尺六寸,金奏則鼓之。 傍有鼓謂之應鼓,以和大鼓。 小鼓有柄曰鞞,搖之以和鼓。 大曰鞉。 腰鼓,大者瓦,小者木,皆廣首而纖腹,本胡鼓也。 石遵好之,與橫笛不去左右。 齊鼓,如漆桶,大一頭,設齊于鼓面如麝臍,故曰齊鼓。 檐鼓,如小甕,先冒以革而漆之。 羯鼓,正如漆桶,兩手具擊,以其出羯中,故號羯鼓,亦謂之兩杖鼓。 都曇鼓,似腰鼓而小,以槌擊之。 毛員鼓,似都曇鼓而稍大。 答臘鼓,制廣羯鼓而短,以指揩之,其聲甚震,俗謂之揩鼓。 鷄婁鼓,正圓,兩手所擊之處,平可數寸。 正鼓、和鼓者,一以正,一以和,皆腰鼓也。 節鼓,狀如博局,中間員孔,適容其鼓,擊之節樂也。 撫拍,以韋為之,實之以糠,撫之節樂也。 金、石、絲、竹、匏、土、革、木,謂之八音。 金木之音,擊而成樂。 今東夷有管木者,桃皮是也。 西戎有吹金者,銅角是也。 長二尺 ,形如牛角。 貝,蠡也,容可數升,並吹之以節樂,亦出南蠻。 桃皮,卷之以為篳篥。 嘯葉,銜葉而嘯,其聲清震,橘柚尤善。 四夷絲竹之量,國異其制,不可詳盡。 《爾雅》:琴二十弦曰離,瑟二十七弦曰灑。 漢世有洞簫,又有管,長尺圍寸而並漆之。 宋世有繞樑,似臥箜篌。 今並亡矣。 今世又有篪,其長盈尋,曰七星,如箏稍小,曰雲和,樂府所不用。 第225頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《舊唐書 上》
第225頁