王復錄尚書事。 新除官者必詣王謝職,去必辭。 晞言于王曰:「受爵天朝,拜恩私第,自古以為干紀。 朝廷文武,出入辭謝,宜一約絶。 主上顒顒,賴殿下扶翼。 」王深納焉。 常從容謂晞曰:「主上起居不恆,卿耳目所具,吾豈可以前逢一怒,遂爾結舌。 卿宜為撰諫草,吾當伺便極諫。 」晞遂條十餘事以呈,因切諫王曰:「今朝廷乃爾,欲學介子匹夫,輕一朝之命,狂藥令人不自覺,刀箭豈復識親疏?一旦禍出理外,將奈殿下家業何!奈皇太后何!乞且將順,日慎一日。 」王歔欷不自勝,曰:「乃至是乎!」明日見晞,曰:「吾長夜九思,今便息意。 」便命火對晞焚之。 後王承間苦諫,遂致忤旨。 帝使力士反接伏,白刃注頸,罵曰:「小子何知,欲以吏才非我!是誰教汝?」王曰:「天下噤口,除臣誰敢有言?」帝催遣捶楚,亂杖數十。 會醉臥得解。 爾後褻黷之好,遍于宗戚,所往留連,俾畫作夜;唯常山邸多無適而去。 及帝崩,濟南嗣立。 王謂晞曰:「一人垂拱,吾曹亦保優閒。 」因言:「朝廷寬仁慈恕,真守文良主。 」晞曰:「天保享詐,東宮委一胡人。 今卒覽萬機,駕馭雄傑。 如聖德幼沖,未堪雙難,而使他姓出納詔命,必權有所歸。 殿下雖欲守籓職,其可得也?假令得遂沖退,自審家祚得保靈長不?」王默然,思念久之,曰:「何以處我?」晞曰:「周公抱成王朝諸侯,攝政七年,然後復子明闢。 幸有故事,惟殿下慮之。 」王曰:「我安敢自擬周公?」晞曰:「殿下今日地望,欲避周公得邪?」王不答。 帝臨發,敕王從駕,除晞并州長史。 及王至鄴,誅楊、燕等。 詔以王為大丞相、都督中外諸軍事,督攝文武還并州。 及至,延晞謂曰:「不早用卿言,使群小弄權,幾至傾覆。 今君側雖獲暫清,終當何以處我?」晞曰:「殿下將往時地位,猶可以名教出處。 今日事勢,遂關天時,非復人理所及。 」有頃,奏趙郡王睿為左長史,晞為司馬。 每夜載入,晝則不與語,以晞儒緩,恐不允武將之意。 後進晞密室,曰:「比王侯諸貴每見煎迫,言我違天不祥,恐當或有變起,吾正欲以正法繩之。 」晞曰:「朝廷比者疏遠親戚,寧思骨血之重。 殿下倉卒所行,非復人臣之事。 芒刺在背,交戟入頸,上下相疑,何由可久?且天道不恆,虧盈迭至,神機變化,肸蠻斯集。 雖執謙挹,粃糠神器。 便是違上玄之意,墜先人之基。 」王曰:「卿何敢鬚髮非所宜言!須致卿于法。 」晞曰:「竊謂天時人事,同無異揆。 是以冒犯雷霆,不憚斧鉞。 今日得披肝膽,抑亦神明攸贊。 」王曰:「拯難匡時,方俟聖哲,吾何敢私議,幸勿多言。 」尋有詔,以丞相任重,普進府寮一班,晞以司馬領吏部郎中。 丞相從事中郎陸杳將出使,臨別,握晞手曰:「相王功格區宇,天下樂推,歌謡滿道,物無異望。 杳等伏隷,願披赤心。 而忽奉外使,無由面盡短誠,寸心謹以仰白。 」晞尋述杳言。 王曰:「若內外咸有異望,趙彥深朝夕左右,何因都無所論?自以卿意試密與言之。 」晞以事隙問彥深。 曰:「我比亦驚此音謡,每欲陳聞,則口噤心戰。 弟既發論,吾亦欲昧死一披肝膽。 」因亦同勸。 是時諸王公將相日敦請,四方岳牧表陳符命。 乾明元年八月,昭帝踐阼。 九月,除晞散騎常侍,仍領兼吏部郎中。 後因奏事罷,帝從容曰:「比日何為自同外客,略不可見?自今假非局司,但有所懷,隨宜作一牒,候少隙即徑進也。 」因敕尚書陽休之、鴻臚卿崔勵等三人,每日本職務罷,併入東廊。 共舉錄歷代廢禮墜樂,職司廢置,朝饗異同,輿服增損,或道德高俊久在沈淪,或巧言眩俗,妖邪害政,爰及田市舟車、征稅通塞、婚葬儀軌、貴賤等衰,有不便于時而古今行用不已者,或自古利用而當今毀棄者,悉令詳思,以漸條奏。 未待頓備,遇憶續聞。 朝晡給典禦食,畢景聽還。 時百官請建東宮,敕未許,每令晞就東堂監視太子冠服,導引趨拜。 尋拜為太子太傅。 晞以局司奉璽授皇太子。 太子釋奠,又兼中庶子。 帝謂曰:「今既當劇職,不得尋常舒慢也。 」 帝將北征,敕問:「比何所聞?」晞曰:「道路傳言,車駕將行。 」帝曰:「庫莫奚南侵,我未經親戎,因此聊欲習武。 」晞曰:「鑾駕巡狩,為復何爾?若輕有征戰,恐天下失望。 」帝曰:「此懦夫常慮,吾自當臨時斟酌。 」帝使齋帥裴澤、主書蔡暉伺察群下,好相誣枉,朝士呼為裴、蔡。 時二人奏:「車駕北征後,陽休之、王晞數與諸人遊宴,不以公事在懷。 」帝杖休之、晞脛各四十。 帝斬人于前,問晞曰:「此人合死不?」晞曰:「罪實合死,但恨其不得死地。 臣聞刑人于市,與眾棄之;殿廷非殺戮之所。 」帝改容曰:「自今當為王公改之。 」 帝欲以晞為侍中,苦辭不受。 或勸晞勿自疏,晞曰:「我少年以來,閲要人多矣。 充詘少時,鮮不敗績。 且性實疏緩,不堪時務。 人主恩私,何由可保?萬一披猖,求追無地。 非不愛作熱官,但思之爛熟耳。 」百官嘗賜射,晞中的,當得絹,為不書箭,有司不與。 晞陶陶然曰:「我今段可謂武有餘文不足矣。 」晞無子,帝將賜之妾。 使小黃門就宅宣旨,皇后相聞晞妻。 晞令妻答,妻終不言,晞以手撩胸而退。 帝聞之笑。 孝昭崩,晞哀慕殆不自勝,因以羸敗。 武成本忿其儒緩,由是彌嫌之。 因奏事,大被訶叱,而雅步晏然。 歷東徐州刺史、秘書監。 武平初,遷大鴻臚,加儀同三司,監修起居注,待詔文林館。 性閒淡寡慾,雖王事鞅掌,而雅操不移。 在并州,雖戎馬填閭,未嘗以世務為累。 良辰美景,嘯詠遨遊,登臨山水,以談宴為事,人士謂之「方外司馬。 」詣晉祠,賦詩曰:「日落應歸去,魚鳥見留連。 」忽有相王使召,晞不時至。 明日,丞相西閣祭酒盧思道謂晞曰:「昨被召已硃顏,得無以魚鳥致怪?」晞緩笑曰:「昨晚陶然,頗以酒漿被責。 卿輩亦是留連之一物,豈直在魚鳥而已?」及晉陽陷敗,與同志避周兵東北走。 山路險迥,懼有土賊,而晞溫酒服膏,曾不一廢。 每不肯疾去,行侶尤之。 晞曰:「莫尤我,我行事若不悔,久作三公矣。 」 齊亡,周武帝以晞為儀同大將軍、太子諫議大夫。 隋開皇元年,卒於洛陽,年七十一。 贈儀同三司、曹州刺史。 皓字季高,少立名行,為士友所稱。 遭母憂,居喪有至性。 儒緩亦同諸兄。 嘗從文宣北征,乘赤馬,旦蒙霜氣,遂不復識。 自言失馬,虞候為求覓不得。 須臾日出,馬體霜盡,系在幕前,方云:「我馬尚在。 」為司徒掾,在府聽午鼓,蹀躞待去。 群寮嘲之曰:「王七思歸何太疾?」季高曰:「大鵬始欲舉,燕雀何啾唧?」嘲者曰:「誰家屋當頭,鋪首浪游逸。 」於是喧笑,季高不復得言。 大寧初,兼散騎常侍、聘陳使主。 天統末,修國史。 尋除通直散騎常侍。 卒,贈郢州刺史。 子伯,奉朝請,待詔文林館。 皓弟曄,字季炎,卒於滄州司馬。 第138頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《北史》
第138頁