頃之,法興見殺,尚之被系,義恭、師伯並誅,復起興宗爲臨海王子頊前軍長史、南郡太守,行荊州事,不行。 時前廢帝凶暴,興宗外甥袁顗爲雍州刺史,固勸興宗行,曰:「朝廷形勢,人情所見,在內大臣,朝夕難保。 舅今出居陝西,爲八州行事,顗在襄、沔,地勝兵強,去江陵咫尺,水陸通便。 若一朝有事,可共立桓、文之功,豈與受制凶狂,禍難不測,同年而語乎。 」興宗曰:「吾素門平進,與主上甚疏,未容有患。 宮省內外既人不自保,比者會應有變。 若內難得弭,外釁未必可量。 汝欲在外求全,我欲居內免禍,各行所見,不亦善乎。 」時士庶危懼,衣冠咸欲遠徙,後皆流離外難,百不一存。 重除吏部尚書。 太尉沈慶之深慮危禍,閉門不通賓客,嘗遣左右范羡詣興宗屬事。 興宗謂羡曰:「公關門絶客,以避悠悠之請謁耳,身非有求,何爲見拒?」羡覆命,慶之使要興宗。 興宗因說之曰:「主上比者所行,人倫道盡,今所忌憚,唯在於公。 公威名素着,天下所服,今舉朝惶惶,人懷危怖,指撝之日,誰不影從?如其不斷,旦暮禍及。 仆昔佐貴府,蒙眷異常,故敢盡言,願思其計。 」慶之曰:「仆比日前慮不復自保,但盡忠奉國,始終以之,正當委天任命耳。 加老罷私門,兵力頓闕,雖有其意,事亦無從。 」興宗曰:「當今懷謀思奮者,非復要富貴,期功賞,各欲救死朝夕耳。 殿內將帥,正聽外間消息;若一人唱首,則俯仰可定。 況公威風先着,統戎累朝,諸舊部曲,布在宮省,誰敢不從?仆在尚書中,自當唱率百僚,案前世故事,更簡賢明,以奉社稷。 又朝廷諸所行造,人間皆言公悉豫之,今若沈疑不決,當有先公起事者,公亦不免附惡之禍也。 且車駕屢幸貴第,酣醉彌留。 又聞斥屏左右,獨入合內。 此萬世一時,機不可失。 仆荷眷深重,故吐去梯之言,公宜詳其禍福。 」慶之曰:「此事大,非仆所能行。 事至,政當抱忠以沒耳。 」頓之,慶之果以見忌致禍。 時領軍將軍王玄謨大將有威名,邑裡訛言玄謨當建大事,或言已見誅。 玄謨典簽包法榮家在東陽,興宗故郡人也,爲玄謨所信,使至興宗間。 興宗謂曰:「領軍比日殊當憂懼。 」法榮曰;「頃者殆不復食,夜亦不眠,恆言收已在門,不保俄頃。 」興宗因法榮勸玄謨舉事。 玄謨又使法榮報曰:「此亦未易可行,其當不泄君語。 」右衛將軍劉道隆爲帝所寵信,專統禁兵,乘輿當夜幸着作佐郎江斅宅,興宗乘馬車從。 道隆從車後過,興宗謂曰:「劉公,比日思一閒寫。 」道隆深達此旨,掐興宗手曰:「蔡公勿言。 」 時帝每因朝宴,棰毆群臣,自驃騎大將軍建安王休仁以下,侍中袁湣孫等咸見陵曳,唯興宗得免。 頃之,明帝定大事。 玄謨責所親故吏郭季産、女婿韋希真等曰:「當艱難時,周旋輩無一言相扣發者。 」季産曰:「蔡尚書令包法榮所道,非不會機,但大事難行耳。 季産言亦何益。 」玄謨有慚色。 當明帝起事之夜,廢帝橫屍太醫合口。 興宗謂尚書右仆射王景文曰:「此雖凶悖,是天下之主,宜使喪禮粗足。 若直如此,四海必將乘人。 」 時諸方並舉兵反,朝廷所保丹陽、淮南數郡,其間諸縣或已應賊。 東兵已至永世,宮省危懼,上集群臣以謀成敗。 興宗曰:「宜鎮之以靜,以至信待人。 比者,逆徒親戚布在宮省,若繩之以法,則土崩立至,宜明罪不相及之義。 」上從之。 遷尚書右仆射,尋領衛尉。 明帝謂興宗曰:「頃日人情言何?事當濟不?」興宗曰:「今米甚豐賤,而人情更安,以此算之,清蕩可必。 但臣之所憂,更在事後,猶羊公言既平之後,方當勞聖慮耳。 」尚書褚彥回以手板築興宗,興宗言之不已。 上曰:「如卿言。 」 赭圻平,函送袁顗首,敕從登南掖門樓以觀之。 興宗潸然流涕,上不悅。 事平,封興宗始昌縣伯,固讓,不許,改封樂安縣伯,國秩吏力,終以不受。 時殷琰據壽陽爲逆,遣輔國將軍劉勉攻圍之。 四方既平,琰嬰城固守。 上使中書爲詔譬琰,興宗曰:「天下既定,是琰思順之日,陛下宜賜手詔數行。 今直使中書爲詔,彼必疑非真。 」不從。 琰得詔,謂劉勉詐造,果不敢降,久乃歸順。 先是,徐州刺史薛安都據彭城反,後遣使歸款,泰始二年冬,遣鎮軍將軍張永率軍迎之。 興宗曰:「安都遣使歸順,此誠不虛,今不過須單使一人,咫尺書耳。 若以重兵迎之,勢必疑懼,或能招引北虜,爲患不測。 」時張永已行,不見信。 安都聞大軍過淮,果引魏軍。 永戰大敗,遂失淮北四州。 其先見如此。 初,永敗問至,上在干明殿,先召司徒建安王休仁,又召興宗。 謂休仁曰:「吾慚蔡仆射。 」以敗書示興宗,曰:「我愧卿。 」 三年,出爲郢州刺史。 初,吳興丘珍孫言論常侵興宗。 珍孫子景先人才甚美,興宗與之周旋。 及景先爲鄱陽郡,會晉安王子勛爲逆,轉在竟陵,爲吳喜所殺。 母老女幼,流離夏口。 興宗至郢州,親自臨哭,致其喪柩,家累皆得東還。 遷會稽太守,領兵置佐,加都督。 會稽多諸豪右,不遵王憲,幸臣近習,參半宮省。 封略山湖,妨人害政,興宗皆以法繩之。 又以王公妃主多立邸舍,子息滋長,督責無窮,啓罷省之,並陳原諸逋負,解遣雜役,並見從。 三吳舊有鄉射禮,元嘉中,羊玄保爲吳郡行之,久不復修。 興宗行之,禮儀甚整。 明帝崩,興宗與尚書令袁粲、右仆射褚彥回、中領軍劉勉、鎮軍將軍沈攸之同被顧命。 以興宗爲征西將軍、開府儀同三司、都督、荊州刺史,加班劍二十人,被征還都。 時右軍將軍王道隆任參國政,權重一時,躡履到興宗前,不敢就席,良久方去。 竟不呼坐。 元嘉初,中書舍人秋當詣太子詹事王曇首,不敢坐。 其後中書舍人弘興宗爲文帝所愛遇,上謂曰:「卿欲作士人,得就王球坐,乃當判耳,殷、劉並雜,無所益也。 若往詣球,可稱旨就席。 」及至,球舉扇曰:「君不得爾。 」弘還,依事啓聞。 帝曰:「我便無如此何。 」至是,興宗復爾。 道隆等以興宗強正,不欲使擁兵上流,改爲中書監、左光祿大夫、開府儀同三司,固辭不拜。 興宗行己恭恪,光祿大夫北地傅隆與父廓善,興宗常修父友之敬。 又太原孫敬玉嘗通興宗侍兒,被禽反接,興宗命與杖,敬玉了無怍容。 興宗奇其言對,命釋縛,試以伎能,高其筆劄,因以侍兒賜之,爲立室宇,位至尚書右丞。 其遏惡揚善若此。 敬玉子廉,仕梁,以清能位至御史中丞。 興宗家行尤謹,奉歸宗姑,事寡嫂,養孤兄子,有聞于世。 太子左率王錫妻范,聰明婦人也,有才學。 書讓錫弟僧達曰:「昔謝太傅奉寡嫂王夫人如慈母,今蔡興宗亦有恭和之稱。 」其爲世所重如此。 妻劉氏早卒,一女甚幼,外甥袁覬始生子彖,而妻劉氏亦亡,興宗姊即覬母也。 一孫一侄,躬自撫養,年齒相比,欲爲婚姻,每見興宗,輒言此意。 大明初,詔興宗女與南平王敬猷婚。 興宗以姊生平之懷,屢經陳啓。 帝答曰:「卿諸人欲各行己意,則國家何由得婚。 且姊言豈是不可違之處邪?」舊意既乖,彖亦他娶。 甚後彖家好不終,顗又禍敗,彖亦淪廢當時,孤微理盡。 敬猷遇害,興宗女無子嫠居,名門高冑,多欲結姻。 明帝亦敕適謝氏,興宗並不許,以女適彖。 第119頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《南史》
第119頁