元兇弒逆,以爲吏部尚書,復出爲丹陽尹,統石頭戍事。 孝武入伐,劭自攻新亭壘,使湛之率水師俱進,湛之因攜二息彥回、澄,登輕舟南奔。 彥回始生一男,爲劭所殺。 孝武即位,以爲尚書右仆射。 孝建元年,爲中書令、丹陽尹。 後拜尚書左仆射,以南奔賜爵都鄉侯。 大明四年卒,諡敬侯。 子彥回。 彥回幼有清譽。 宋元嘉末,魏軍逼瓜步,百姓咸負擔而立。 時父湛之爲丹陽尹,使其子弟並着芒屩,于齋前習行。 或譏之,湛之曰:「安不忘危也。 」彥回時年十餘,甚有慚色。 湛之有一牛,至所愛,無故墮聽事前井,湛之率左右躬自營救之,郡中喧擾,彥回下簾不視也。 又有門生盜其衣,彥回遇見,謂曰:「可密藏之,勿使人見。 」此門生慚而去,不敢復還,後貴乃歸罪,待之如初。 尚宋文帝女南郡獻公主,拜駙馬都尉,除着作佐郎,累遷秘書丞。 湛之卒,彥回悉推財與弟澄,唯取書數千卷。 湛之有兩廚寶物,在彥回所生郭氏間,嫡母吳郡主求之,郭欲不與,彥回曰:「但令彥回在,何患無物。 」猶不許,彥迴流涕固請,乃從之。 襲爵都鄉侯,歷位尚書吏部郎。 景和中,山陰公主淫恣,窺見彥回悅之,以白帝。 帝召彥回西上合宿十日,公主夜就之,備見逼迫,彥回整身而立,從夕至曉,不爲移志。 公主謂曰:「君鬚髯如戟,何無丈夫意?「彥回曰:「回雖不敏,何敢首爲亂階。 」 宋明帝即位,累遷吏部尚書。 有人求官,密袖中將一餅金,因求請間,出金示之,曰:「人無知者。 」彥回曰:「卿自應得官,無假此物。 若必見與,不得不相啓。 」此人大懼,收金而去。 彥回敘其事,而不言其名,時人莫之知也。 帝之在蕃,與彥回以風素相善,至是深相委仗,陳事皆見從。 改封雩都伯,歷侍中,領尚書,右衛將軍。 彥回美儀貌,善容止,俯仰進退,咸有風則。 每朝會,百僚遠國使,莫不延首目送之。 明帝嘗嘆曰:「褚彥回能遲行緩步,便得宰相矣。 」時人以方何平叔。 嘗聚袁粲舍,初秋涼夕,風月甚美,彥回援琴奏別鵠之曲,宮商既調,風神諧暢。 王彧、謝莊並在粲坐,撫節而嘆曰:「以無累之神,合有道之器,宮商暫離,不可得已。 」 時傖人常珍奇與薛安都爲逆,降叛非一。 後又求降,明帝加以重位。 彥回謂全其首領,於事已弘,不足大加寵異。 帝不從。 珍奇尋又叛。 彥回後爲吳興太守,帝寢疾危殆,馳使召之,欲托後事。 及至召入,帝坐帳中流涕曰:「吾近危篤,故召卿,欲使着黃羅裸。 」指床頭大函曰:「文書皆函內置,此函不得復開。 」彥回亦悲不自勝。 黃羅裸,乳母服也。 帝雖小間,猶懷身後慮。 建安王休仁,人才令美,物情宗向,帝與彥回謀誅之,彥回以爲不可。 帝怒曰:「卿痴不足與議事。 」彥回懼而奉旨。 復爲吏部尚書,衛尉卿,尚書右仆射。 以母老疾,晨昏須養,辭衛尉,不許。 明帝崩,遺詔以爲中書令、護軍將軍,與尚書令袁粲受顧命,輔幼主。 粲等雖同見托,而意在彥回。 彥回同心理事,務弘儉約,百姓賴之。 既而王道隆、阮佃夫用事,奸賂公行,彥回不能禁也。 遭所生喪,毀頓不復可識,期年不盥櫛,唯泣淚處乃見其本質焉。 詔斷哭,禁弔客。 葬畢,起爲中軍將軍,本官如故。 元徽二年,桂陽王休范反,彥回與衛將軍袁粲入衛宮省,鎮集衆心。 彥回初爲丹陽,與從弟照同載,道逢齊高帝,彥回舉手指高帝車謂照曰:「此非常人也。 」出爲吳興,高帝餉物別,彥回又語人曰:「此人才貌非常,將來不可測也。 」及顧命之際,引高帝豫焉。 高帝既平桂陽,遷中領軍,領南兗州,高帝固讓,與彥回及衛軍袁粲書陳情,彥回、粲答書不從,高帝乃受命。 其年加彥回尚書令、侍中,給班劍二十人,固讓令。 三年,進爵爲侯。 服闋,改授中書監,侍中、護軍如故,給鼓吹一部。 時淮北屬,江南無復鰒魚,或有間關得至者,一枚直數千錢。 人有餉彥回鰒魚三十枚,彥回時雖貴,而貧薄過甚,門生有獻計賣之,雲可得十萬錢。 彥回變色曰:「我謂此是食物,非曰財貨,且不知堪賣錢,聊爾受之。 雖復儉乏,寧可賣餉取錢也。 」悉與親游噉之,少日便盡。 明年,嫡母吳郡公主薨,毀瘠骨立。 葬畢,詔攝職,固辭,又以期祭禮及,表解職,並不許。 蒼梧暴虐稍甚,齊高帝與彥回及袁粲言世事,粲曰:「主上幼年,微過易改,伊、霍之事,非季世所行,縱使功成,亦終無全地。 」彥回默然,歸心高帝。 及廢蒼梧,群公集議,袁粲、劉彥節既不受任,彥回曰:「非蕭公無以了此。 」手取事授高帝。 高帝曰:「相與不肯,我安得辭。 」事乃定。 順帝立,改號衛將軍、開府儀同三司,侍中如故,甲仗五十人入殿。 及袁粲懷貳,曰:「褚公眼睛多白,所謂白虹貫日,亡宋者終此人也。 」他日,粲謂彥回曰:「國家所倚,唯公與劉丹陽及粲耳,願各自勉,無使竹帛所笑。 」彥回曰:「願以鄙心寄公之腹則可矣。 」然竟不能貞固。 及高帝輔政,王儉議加黃鉞,任遐曰:「此大事,應報褚公。 」帝曰:「褚脫不與,卿將何計?」遐曰:「彥回保妻子,愛性命,非有奇才異節,遐能制之。 」果無違異。 及沈攸之事起,高帝召彥回謀議,彥回曰:「西夏釁難,事必無成,公當先備其內耳。 」高帝密爲其備。 事平,進中書監、司空。 齊台建,彥回白高帝,引何曾自魏司徒爲晉丞相,求爲齊官。 高帝謙而不許。 建元元年,進位司徒,侍中、中書監如故,改封南康郡公。 彥回讓司徒,乃與仆射王儉書,欲依蔡謨事例。 儉以非所宜言,勸彥回受命。 終不就。 尋加尚書令。 二年,重申前命爲司徒,又固讓。 魏軍動,高帝欲發王公以下無官者從軍,彥回諫以爲無益實用,空致擾動,上乃止。 三年七月,帝親嘗酎,盛暑欲夜出,彥回與左仆射王儉諫,以爲「自漢宣帝以來,不夜入廟,所以誡非常。 人君之重,所宜克慎」。 從之。 時朝廷機事,彥回多與議謀,每見從納,禮遇甚重。 上大宴集,酒後謂朝臣曰:「卿等並宋時公卿,亦當不言我應得天子。 」王儉等未及答,彥回斂板曰:「陛下不得言臣不早識龍顔。 」上笑曰:「吾有愧文叔,知公爲朱佑久矣。 」 彥回善彈琵琶,齊武帝在東宮宴集,賜以金鏤柄銀柱琵琶。 性和雅,有器度,不妄舉動。 宅嘗失火,煙爓甚逼,左右驚擾,彥回神色怡然,索輿徐去。 然世頗以名節譏之,于時百姓語曰:「可憐石頭城,甯爲袁粲死,不作彥回生。 」 高帝崩,遺詔以爲錄尚書事。 江左以來,無單拜錄者,有司疑立優策。 尚書令王儉議,以爲「見居本官,別拜錄,應有策書,而舊事不載。 中朝以來,三公王侯,則優策並設;官品第二,策而不優。 優者褒美,策者兼明委寄。 尚書職居天官,政化之本,故尚書令品雖第三,拜必有策。 錄尚書品秩不見,而總任彌重,前代多與本官同拜,故不別有策。 即事緣情,不容均之凡僚,宜有策書,用申隆寄。 既異王侯,不假優文」。 從之。 尋增彥回班劍三十人,五日一朝。 第116頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《南史》
第116頁