西川兵至利州,昭武節度使李繼忠棄鎮奔鳳翔。 王建以劍州刺史王宗偉為利州制置使。 三月,庚戌,上與李茂貞及宰相、學士、中尉、樞密宴,酒酣,茂貞及韓全誨亡去。 上問韋貽范:「朕何以巡幸至此?」對曰:「臣在外不知。 」固問之,不對。 上曰:「卿何得于朕前妄語云不知?」又曰:「卿既以非道取宰相,當於公事如法,若有不可,必準故事。 」怒目視之,微言曰:「此賊兼須杖之二十。 」顧謂韓偓曰:「此輩亦稱宰相!」貽范屢以大杯獻上,上不即持,貽范舉杯直及上頤。 戊午,氏叔琮、朱友寧進攻李嗣昭、周德威營。 時汴軍橫陳十里,而河東軍不過數萬,深入敵境,眾心忷懼。 德威出戰而敗,密令嗣昭以後軍先去,德威尋引騎兵亦退。 叔琮、友寧長驅乘之,河東軍驚潰,禽克用子廷鸞,兵仗輜重委棄略盡。 朱全忠令叔琮、友寧乘勝遂攻河東。 李克用聞嗣昭等敗,遣李存信以親兵逆之,至清源,遇汴軍,存信走還晉陽。 汴軍取慈、隰、汾三州。 辛酉,汴軍圍晉陽,營于晉祠,攻其西門。 周德威、李嗣昭收餘眾依西山得還。 城中兵未集,叔琮攻城甚急,每行圍,褒衣博帶,以示閒暇。 克用晝夜乘城,不得寢食。 召諸將議走保雲州,李嗣昭、李嗣源、周德威曰:「兒輩在此,必能固守。 王勿為此謀搖人心!」李存信曰:「關東、河北皆受制於朱溫,我兵寡地蹙,守此孤城,彼築壘穿塹環之,以積久制我,我飛走無路,坐待困斃耳。 今事勢已急,不若且入北虜,徐圖進取。 」嗣昭力爭之,克用不能決。 劉夫人言于克用曰:「存信,北川牧羊兒耳,安知遠慮!王常笑王行瑜輕去其城,死於人手,今日反效之邪!且王昔居達靼,幾不自免。 賴朝廷多事,乃得復歸。 今一足出城,則禍變不測,塞外可得至邪!」克用乃止。 居數日,潰兵復集,軍府浸安。 克用弟克寧為忻州刺史,聞汴寇至,中涂復還晉陽,曰:「此城吾死所也,去將何之!」眾心乃定。 壬戌,朱全忠還河中,遣朱友寧將兵西擊李茂貞,軍于興平、武功之間。 李嗣昭、李嗣源數將敢死士夜入氏叔琮營,斬首捕虜,汴軍驚擾,備禦不暇。 會大疫,丁卯,叔琮引兵還。 嗣昭與周德威將兵追之,及石會關,叔琮留數馬及旌旗于高岡之巔。 嗣昭等以為有伏兵,乃引去,復取慈、隰、汾三州。 自是克用不敢與全忠爭者累年。 克用以使引咨幕府曰:「不貯軍食,何以聚眾?不置兵甲,何以克敵?不修城池,何以扞禦?利害之間,請垂議度。 」掌書記李襲吉獻議,略曰:「國富不在倉儲,兵強不由眾寡,人歸有德,神固害盈。 聚斂寧有盜臣,苛政有如猛虎,所以鹿台將散,周武以興;齊庫既焚,晏嬰入賀。 」又曰:「伏以變法不若養人,改作何如舊貫!韓建蓄財無數,首事朱溫;王珂變法如麻,一朝降賊;中山城非不峻,蔡上兵非不多;前事甚明,可以為戒。 且霸國無貧主,強將無弱兵。 伏願大王崇德愛人,去奢省役,設險固境,訓兵務農。 定亂者選武臣,制理者選文吏,錢谷有句,刑法有律。 誅賞由我,則下無威福之弊;近密多正,則人無譖謗之憂。 順天時而絶欺誣,敬鬼神而禁淫祀;則不求富而國富,不求安而自安。 外破元兇,內康疲俗,名高五霸,道冠八元。 至于率閭閻,定間架,增曲櫱,檢田疇,開國建邦,恐未為切。 」克用親軍皆沙陀雜虜,喜侵暴良民,河東甚苦之。 其子存勖以為言,克用曰:「此輩從吾攻戰數十年,比者帑藏空虛,諸軍賣馬以自給。 今四方諸侯皆重賞以募士,我若急之,則彼皆散去矣,吾安與同保此乎!俟天下稍平,當更清治之耳。 」存勖幼警敏,有勇略,克用為朱全忠所困,封疆日蹙,憂形于色。 存勖進言曰:「物不極則不返,惡不極則不亡。 朱氏恃其詐力,窮凶極暴,吞滅四鄰,人怨神怒。 今又攻逼乘輿,窺覦神器,此其極也,殆將斃矣!吾家代襲忠貞,勢窮力屈,無所愧心。 大人當遵養時晦以待其衰,奈何輕為沮喪,使群下失望乎!」克用悅,即命酒奏樂而罷。 劉夫人無子,克用寵姬曹氏生存勖,劉夫人待曹氏加厚。 克用以是益賢之,諸姬有子,輒命夫人母之。 夫人教養,悉如所生。 上以左金吾將軍李儼為江、淮宣諭使,書禦衣賜楊行密,拜行密東面行營都統、中書令、吳王,以討朱全忠。 以朱瑾為平盧節度使,馮弘鐸為武寧節度使,朱延壽為奉國節度使。 加武安節度使馬殷同平章事。 ‧茨稀⑿鴂ā⒑邅系鵲懶⒐楷聽用都統牒承製遷補,然後表聞。 儼,張浚之子也,賜姓李。 第646頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《資治通鑑 下》
第646頁