先是,生好以詩詞譏切時事,獲罪于邑貴介,日思中傷之。 陰賂學使,誣以行檢(31),淹禁獄中。 資斧絶,乞食于囚人,自分已無生理。 忽一人飄忽而入,則秋容也,以饌具■生。 相向悲咽,曰:「三郎慮君不吉,今果不謬。 三郎與妾同來,赴院申理矣(32). 」數語而出,人不之睹。 越日,部院出(33),三郎遮道聲屈(34),收之。 秋客人獄報生,返身往偵之,三日不返。 生愁餓無聊,度一日如年歲。 忽小謝至,愴惋欲絶,言:「秋容歸,經由城隍詞,被西廊黑判強攝去(35),逼充禦媵(36). 秋容不屈,今亦幽囚。 妾馳百里,奔波頗殆;至北郭,被老棘刺吾足心,痛徹骨髓,恐不能再至矣。 」。 因示之足,血殷凌波焉(37). 出金三兩,跛■而沒。 部院勘三郎,素非瓜葛,無端代控,將杖之,撲地遂滅。 異之。 覽其狀,情詞悲惻。 提生面鞫,問:「三郎何人?」生偽為不知。 部院悟其冤,釋之。 既歸,竟夕無一人。 更闌,小謝始至,慘然曰:「三郎在部院,被廨神押赴冥司(38);冥王以三郎義,令托生富貴家。 秋容久錮,妾以狀投城隍,又被按閣(39),不得入,且復奈何?」生忿然曰:「黑老魅何敢如此!明日仆其像,踐踏為泥,數城隍而責之。 案下吏暴橫如此,渠在醉夢中那!」悲憤相對,不覺四漏將殘。 秋容飄然忽至。 兩人驚喜,急問。 秋容泣下曰:「今為郎萬苦矣!判日以刀杖相逼,今夕忽放妾歸,曰:」我無他,原以愛故;既不願,固亦不曾污玷。 煩告陶秋曹(40),勿見譴責。 ‘「生聞少歡,欲與同寢,日:」今日願為卿死。 “ 二女慼然曰(41):「向受開導,頗知義理,何忍以愛君者殺君乎?」執不可。 然俯頸傾頭,情均伉儷。 二女以遭難故,妒念全消。 會一道士途遇生,顧謂:「身有鬼氣。 」生以其言異,具告之。 道士曰:「此鬼大好,不擬負他。 」因書二符付生,曰:「歸授兩鬼,任其福命:如聞門外有哭女者,吞符急出,先到者可活。 」生拜受,歸囑二女。 後月餘,果聞有哭女者。 二女爭奔而去。 小謝忙急,忘吞其符。 見有喪輿過,秋容直出,入棺而沒;小謝不得入,痛哭而返,生出視,則富室郝氏殯其女。 共見一女子人棺而去,方共驚疑;俄聞棺中有聲,息肩發驗,女已頓蘇。 因暫寄生齋外,羅守之。 忽開目問陶生,郝氏研詰之,答云:「我非汝女也。 」遂以情告。 郝未深信,欲舁歸;女不從,徑人生齋,僵臥不起。 郝乃識婿而去。 生就視之,面龐雖異,而光艷不減秋容,喜愜過望,殷敘平生。 忽聞嗚嗚鬼泣,則小謝哭干暗陬。 心甚憐之,即移燈往,寬譬哀情,而拎袖淋浪(42),痛不可解。 近曉始去。 夭明,郝以婢媼賫送香奩,居然翁婿矣。 暮人帷房,則小謝又哭。 如此六七夜。 夫婦俱為慘動,不能成合卺之禮。 生憂恩無策。 秋容曰:「道士,仙人也。 再往求,倘得憐救。 」生然之。 跡道士所在,叩伏自陳。 道士力言「無術」。 生哀不已。 道士笑曰:「痴生好纏人。 合與有緣,請竭吾術。 」乃從生來,索靜室,掩扉坐,戒勿相問。 凡十餘日,不飲不食。 潛窺之,瞑若睡。 一日晨興,有少女搴簾入,明眸皓齒,光艷照人。 微笑曰:「跋履終日,憊極矣!被汝糾纏不了,奔馳百里外,始得一好廬舍(43),道人載與俱來矣。 得見其人,便相交付耳。 」斂昏,小謝至,女遽起迎抱之,翕然合為一體,仆地而僵。 道士自室中出,拱手徑去。 拜而送之。 及返,則女已蘇。 扶置床上,氣體漸舒,但把足呻言趾股瘦痛,數日始能起。 後生應試得通籍(44). 有蔡子經者與同譜(45),以事過生,留數日。 小謝自鄰舍歸,蔡望見之,疾趨相躡;小謝側身斂避,心竊怒其輕薄。 蔡捨生曰:「一事深駭物聽(46),可相告否?」詰之,答曰:「三年前,少妹夭殞,經兩夜而失其屍,至今疑念。 適見夫人,何相似之深也?」生笑曰:「山荊陋劣,何足以方君妹(47)?然既系同譜,義即至切,何妨一獻妻孥(48). 」乃人內,使小謝衣殉裝出(49). 蔡大驚曰:「真吾妹也!」因而泣下。 生乃具述其本末。 蔡喜曰:「妹干未死,吾將速歸,用慰嚴慈(50). 」遂去。 過數日,舉家皆至。 後往來如郝焉。 異史氏曰:「絶世佳人,求一而難之,何遽得兩哉!事千古而一見,惟不私奔女者能遘之也。 道士其仙耶?何術之神也!苟有其術,醜鬼可交耳。 」 (註釋) (1) 渭南:縣名,在個陝西省。 部郎:舊時中央六部的郎中、員外郎等官員的統稱。 (2) 蒼頭:僕人。 門:看門。 (3) 奔:古時稱女子私就男子為「奔」。 (4) 鼓盆之戚,指喪妻。 《莊子。 至樂》:「莊于妻死,惠子弔之,莊子則方箕踞鼓盆而歌。 」後因以「鼓盆之戚」指喪妻之痛。 (5) 《續無鬼論》:晉人阮瞻曾作《無鬼論》,所以陶生以其所作稱《續無鬼論》。 (6) 廳事:也作「聽事」,本為官府聽事辦公的地方,後來私宅的廳房也稱廳事。 (7) 端念:端正意念:指不為邪念所動。 (8) 其言不掩:意謂自己《續無鬼論》之說,有失檢點。 掩,通「檢」,檢束。 (9) 鶴行鷺伏:意思是屈身輕步,悄悄行動。 (10)曲肱幾上:彎曲着胳臂,伏在几案上。 肱,臂。 (11)析薪:劈柴。 溲(s ōu 搜〕米:淘米。 (12)執■:燒火做飯。 (13)憨跳:憨痴跳騰;謂其調皮閙騰。 (14)匕:飯匙。 (15)溲合:調合,摻雜。 砒、■:指毒藥。 砒,砒霜■,用有毒的鳥羽浸成的毒酒。 (16)操管:執筆。 (17)成書:成字。 (18)行列疏整:指抄寫得橫豎成行。 直稱行。 橫稱列。 第109頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《聊齋誌異 中》
第109頁