時順治初年(17),山中群盜竊發,嘯聚萬餘人(18),官莫能捕。 生以家口多,日憂離亂。 適村中來一星者(19),自號:「南山翁」,言人體咎(20),了若目睹,名大噪(21)。 李召至家,求推甲子(22)。 翁愕然起敬,曰:「此真主也(23)!」李聞大駭,以為妄。 翁正容固言之(24)。 李疑信半焉,乃曰:「豈有白手受命而帝者乎?」翁謂:「不然。 自古帝王,類多起於匹夫(25),誰是生而天子者?」生惑之,前席而請(26)。 翁毅然以「臥龍」自任(27)。 請先備甲冑數千具、弓弩數千事(28)。 李慮人莫之歸。 翁曰:「臣請為大王連諸山,深相結。 使嘩言者謂大王真天子(29),山中士卒,宜必響應。 」李喜,遣翁行。 發藏鏹(30),造甲冑。 翁數日始還,曰:「借大王威福,加臣三寸舌(31),諸山莫不願執鞭靮(32),從戲下(33)」浹旬之間(34),果歸命者數千人(35)。 於是拜翁為軍師;建大(36),設彩幟若林;據山立柵(37),聲勢震動。 邑今率兵來討,翁指揮群寇,大破之。 令懼,告急於兗(38)。 充兵遠涉而至,翁又伏寇進擊,兵大潰,將士殺傷者甚眾。 勢益震,黨以萬計(39),因自立為「九山王」。 翁患馬少,會都中解馬赴江南(40),遣一旅要路篡取之(41)。 由是「九山王」之名大噪。 加翁為「護國大將軍」。 高臥山巢,公然自負,以為黃袍之加(42),指日可俟矣(43)。 東撫以奪馬故(44),方將進剿;又得兗報,乃發精兵數千,與六道合圍而進。 軍旅旌旗,彌滿山谷。 「九山王」大懼,召翁謀之,則不知所往。 「九山王」窘急無術,登山而望曰:「今而知朝廷之勢大矣!」山破,被擒,妻孥戮之。 始悟翁即老狐,蓋以族滅報李也。 異史氏曰:「夫人擁妻子,閉門科頭(45),何處得殺?即殺,亦何由族哉?狐之謀亦巧矣。 而壤無其種者,雖溉不生;彼其殺狐之殘,方寸已有盜根(46),故狐得長其萌而施之報(47)。 今試執途人而告之曰:」汝為天子!‘未有不駭而走者。 明明導以族滅之為,而猶樂聽之,妻子為戮,又何足雲? 然人聽匪言也(48),始聞之而怒,繼而疑,又既而信;迨至身名俱殞,而始悟其誤也,大率類此矣(49)。 “ 據《聊齋誌異》鑄雪齋抄本 【註釋】 (1) 曹州:州名,治所在今山東菏澤縣。 (2) 荒置之:荒廢而閒置。 (3) 稅屋:租賃房屋。 (4) 直:同「值」。 租價。 (5) 庇宇下:受庇護于屋宇之下,寄居的謙詞。 (6) 草創:初設。 《漢書。 外戚恩澤侯表》:「庶事草創,日不暇給。 」 (7) 客子:旅居異地的人。 (8) 幸一垂顧:希望能屈駕下顧。 垂,由上施下日垂。 (9) 薦:進。 (10)甘旨:泛指美味佳餚。 甘,甜。 旨,香。 (11)市:買。 (12)亙:直達。 (13)如黑靈芝:烈火騰空,黑煙瀰漫,如蘑菇狀,故雲。 靈芝為菌類植物,蘑菇狀。 (14)燔臭灰眯:焦臭刺鼻,煙塵迷目。 燔,焚燒。 (15)閲視:檢閲,查看。 (16)族滅:誅殺整個家族。 (17)順治:清世祖愛新覺羅福臨年號(1644—1661)。 (18)嘯聚:號召聚合。 舊時一般指聚眾造反。 《後漢書。 西羌傳論》:「招引山豪,轉相嘯聚,揭木為兵,負柴為械。 」嘯,彼此召呼。 (19)星者:星為古代以星象占驗吉凶的方術,星者即指行此方術之人。 此指算命先生。 (20)休咎:猶言吉凶禍福。 休,吉慶,福祿。 咎,凶災,禍殃。 (21)名大噪:名聲大揚。 噪,喧嚷。 (22)推甲子:推算生辰八字。 甲居天干(甲、乙、丙、丁……)之首,子居地支(子、醜、寅、卯……)之首,干支依次相配,稱為「甲子」。 星命術士以人出生的年、月、日、時為四柱,配合于支,合為八字,加以附會,用來推算命運的好壞。 (23)真主,即俗稱真龍天子。 (24)正容固言之:面色嚴肅地堅持這樣說。 (25)類:大致,大都。 (26)前席,古人席地而坐,向前移動坐席,表示為其說所傾動。 《漢書。 賈誼傳》:「上(指漢文帝)因感鬼神之事,而問鬼神之本……至夜半,文帝前席。 」 (27)臥龍:即諸葛亮。 《三國志。 蜀志。 諸葛亮傳》載,徐庶對劉備說:「諸葛孔明者,臥尤也,將軍豈願見之乎?」諸葛亮曾任劉備的軍師,因以「臥龍」喻指軍師。 (28)甲冑:鎧甲、頭盔。 事:件。 (29)嘩言者:喜好傳播浮言的人。 (30)藏鏹(qiǎng強),蓄藏的金錢。 鏹,錢貫,引申為錢。 (31)三寸舌;謂善辯的口才。 語出《史記。 留侯世家》。 (32)執鞭靮(d í敵):為人駕馭車馬,意為樂意相從。 《禮記。 檀弓下》:「執覊靮而從。 」靮,馬繮繩。 (33)戲(huī揮)下:同「麾下」,部下。 戲,同「麾」,旌旗之類,借 以指揮。 語出《漢書。 項籍傳》。 此據青柯亭本,原作「戟下」。 (34)浹(jiá夾)旬:十日,一旬。 浹,周遍。 (35)歸命者:歸附而接受其命令者,即歸順的人。 (36)大(d ào 道,又讀d ú毒):大旗,為古時軍中主帥所在地的標誌。 (37)柵(zhà炸,又讀shān 山):寨柵,壘柵。 以木柵欄為營牆,以防禦敵人。 (38)兗:府名。 治所在滋陽(今山東兗州縣)。 (39)黨:同夥的人。 (40)解:押解。 (41)一旅:猶言一支部隊。 旅,軍隊編製單位,古時五百人為一旅。 也泛指軍隊。 要路篡取:攔路奪取。 要,遮留。 要路、猶攔路。 (42)黃袍加身:謂做皇帝。 黃袍,古帝王袍服色尚黃。 王楙《野客叢書。 禁用黃》:「唐高祖武德初,用隋制,天子常服黃袍,遂禁士庶不得服,而服有禁自此始。 」 (43)指日可俟:猶指日可待。 指日,預定日期。 第125頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《聊齋誌異 上》
第125頁