異史氏曰:「性痴則其志凝(40),故書痴者文必工,藝痴者技必良;世之落拓而無成者,皆自謂不痴者也。 且如粉花蕩產(41),盧雉傾家,顧痴人事哉,以是知慧黠而過,乃是真痴,彼孫子何痴乎!」 集痴類十:「窖鏹食貧。 對客輒誇兒慧。 愛兒不忍教讀。 諱病恐人知。 出資賺人嫖。 竊赴飲會賺人賭。 倩人作文欺父兄。 父子帳目太清。 家庭用機械。 喜弟子善賭。 」 據《聊齋誌異》鑄雪齋抄本 附則據山東博物館藏703號抄本補 【註釋】 (1) 粵西:約當今廣西自治區。 粵,古百粵之地,轄今廣東、廣西地區。 (2) 枝(q í奇)指:歧指!駢指。 俗稱「六指」。 (3) 其:據二十四卷抄本補,底本無此字。 (4) 赬(chēng撐)顏:臉紅。 赬,紅色。 (5) 貌:形容。 (6) 相郵傳作醜語:互相傳揚,當作醜話。 郵傳,古時傳遞文書的驛站,此指傳播。 (7) 埒(liè列)富:同樣富有。 埒,相等。 (8) 委禽妝:致送訂婚聘禮。 委,送。 禽,指雁。 古時納采用雁,因稱「委禽」或「委禽妝」。 《左傳。 昭公元年》:「鄭,徐吾犯之妹美,公孫楚聘之矣;公孫黑又使強委禽焉。 」杜預註:「禽,雁也,納采用雁。 」委,據二十四卷抄本,底本作「為」。 (9) 失儷:喪妻。 (10)歸之:嫁給他。 古時女子出嫁曰歸。 (11)恣其月旦:肆意評論。 《後漢書。 許劭傳》:東漢許劭與其堂兄許 靖,「好共覈論鄉黨人物,每月輒更其品題,故汝南俗稱『月旦評』焉。 」 後因稱品評人物為月旦評,或省作「月旦」。 (12)可人:意中人。 (13)適:據二十四卷抄本補。 (14)招:招魂。 (15)效:據二十四卷抄本補。 (16)餒:餓。 (17)休休(x ūx ū噓噓):同「咻咻」,喘氣聲。 澌滅:停止;盡。 (18)故服、草薦:平日穿的衣服和臥席,均是招魂的迷信用具。 (19)歷言不爽:——說來,毫無差錯。 (20)浴佛節:即佛誕節,紀念釋迦誕生的節日。 佛寺屆時舉行誦經法會,並根據佛降生時龍噴香雨的傳說,以各種名香浸水浴洗佛像,並 供養 香花燈燭茶果珍饈。 中國漢族地區,一般以農曆四月初八日為釋迦誕辰。 (21)摻(xiān 纖)手:猶纖手。 《詩。 魏風。 葛屨》:“摻摻女手,可 以 縫裳。 “摻,纖細。 (22)子:據二十四卷抄本補。 (23)已篆中心:深記於內心。 篆,銘刻。 (24)瞷(jiàn 見):看視。 (25)束雙彎:指纏足。 (26)金諾:對別人諾言的敬稱。 金:表示珍貴。 (27)相如之貧:喻貧窮而有才華。 漢代司馬們如有才名,與富人之女卓文君結好,卓父卻嫌憎相如貧窮。 事見《史記。 司馬相如列傳》。 (28)為:據二十四卷抄本,底本作「得」。 (29)處蓬茅而甘藜藿:住茅舍,吃野菜,都甘心情願。 蓬茅,茅屋。 甘,樂意。 藜藿,野菜,指粗茶淡飯。 (30)親迎:古婚禮之一,新婿親至女家迎娶,見《儀禮。 士昏禮》。 《清通禮》:「迎親日,婿公服率儀從、婦輿等至女家。 奠雁畢,乘馬先竣于門。 婦至,降輿,婿引導入室,行交拜合卺禮。 」 (31)病消渴:患糖尿病。 (32)部曹:古時中央各部分科辦事,其屬官泛稱部曹。 此指冥府某部屬官。 (33)大比:明清兩代每三年舉行一次鄉試,稱「大比」。 (34)關節:應試者行賄主考謀求考中,稱「關節」。 這裡指賄買得到的試題。 (35)七藝:此指七篇應試文章。 鄉試初場考試有七道試題,包括「四書」義三道,「五經」義四道。 (36)典試者:主考官員。 典,掌管。 (37)力反常經:極力打破常規。 經,常,常道。 (38)掄魁:選為第一。 掄,選拔。 魁,首,指榜首。 (39)授詞林:授官翰林。 詞林,即翰林。 明初建翰林院,額曰「詞林」,故以之為翰林院的別稱。 (40)凝:據二十四卷抄本,原作「痴」。 (41)粉花蕩產,盧雉傾家:意謂因嫖賭而傾家蕩產。 粉花,脂粉煙花,指女色。 盧雉,呼盧喝雉,指賭博。 戶和雉都是古代博戲中的勝彩。 九山王 曹州李姓者(1) ,邑諸生。 家素饒。 而居宅故不甚廣;舍後有園數畝,荒置之(2)。 一日,有叟來說屋(3) ,出直百金(4)。 李以無屋為辭。 叟曰:「請受之,但無煩慮。 」李不喻其意,姑受之,以覘其異。 越日,村人見輿馬眷口入李家,紛紛甚夥,共疑李第無安頓所,問之。 李殊不自知;歸而察之,並無跡響。 過數日,叟忽來謁。 且云:「庇字下已數晨夕(5)。 事事都草創(6) ,起爐作灶,未暇一修客子禮(7)。 今遣小女輩作黍,幸一垂顧(8)。 」李從之。 則入園中,歘見舍宇華好,嶄然一新。 入室,陳設芳麗。 酒鼎沸于廊下,茶煙裊于廚中。 俄而行酒薦饌(9) ,備極甘旨(10)。 時見庭下少年人,往來甚眾。 又聞兒女喁喁,幕中作笑語聲。 家人婢仆,似有數十百口。 李心知其狐。 席終而歸,陰懷殺心。 每入市,市硝硫(11),積數百斤,暗布園中殆滿。 驟火之,焰亙霄漢(12),如黑靈芝(13),燔臭灰眯不可近(14);但聞鳴啼嗥動之聲,嘈雜聒耳。 既熄入視,則死狐滿地,焦頭爛額者,不可勝計。 方閲視間(15),叟自外來,顏色慘慟,責李曰:「夙無嫌怨;荒園報歲百金,非少;何忍遂相族滅(16)?此奇慘之仇,無不報者!」 忿然而去。 疑其擲礫為殃,而年餘無少怪異。 第124頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《聊齋誌異 上》
第124頁