○莊安《漢書‧五行志》:「嚴公二十年。 」師古曰:「嚴公謂莊公也,避明帝諱改日嚴,凡《漢書》載謚、姓為嚴者皆類此。 」則是嚴姓本當作「莊」。 今考《史記》有莊生、莊賈、莊豹。 莊舄、莊忌、莊助、莊青翟、莊熊羆、莊參、莊喬、莊芷,而獨有嚴君疾、嚴仲子、嚴安,鄧伯羔謂安自姓嚴。 然《漢書‧藝文志》曰:「主父偃二十八篇,徐樂一篇,莊安一篇。 」是安本姓莊,非嚴也。 嚴君平亦姓莊,楊子《法言》:「蜀莊沈冥」是也。 嚴尤亦姓莊,《後漢書‧光武紀》注引桓譚《新論》曰:「莊尤字伯石,避明帝諱改之。 又改莊周為嚴周。 」《漢書‧王貢兩龔鮑傳》:「老子、嚴周。 」《敘傳》:「貴老、嚴之術。 」改楚之莊生為嚴先生,《古今人表》:「嚴先生」,師古曰:「即殺陶朱公兒者也。 」王褒《洞簫賦》:「師襄、嚴春不敢竄其巧。 」李善註:「《七略》有莊春言琴。 」《漢書》之稱莊安,班氏所未及改也。 《史記》之稱嚴安,後人所追改也。 《藝文志》:「常侍郎莊忽奇賦十一篇,嚴助賦三十五篇。 」師古曰:「上言莊忽奇,下言嚴助,史駁文。 」 ○李廣射石今永平府盧龍縣南有李廣射虎石。 廣為右北平太守,而此地為遼西郡之肥如,其謬不辨自明。 《水經注》言右北平西北百三十里有無終城,亦非也,考右北平郡,前漢治平剛,後漢治土垠。 酈氏所引魏氏《土地記》曰:「薊城東北三百里有右北平城。 」此後漢所治之土根,而平剛則在盧龍塞之東北三四百里,乃武帝時郡治,李廣所守,今之塞外,其不在土垠明矣。 又考《西京雜記》述此事則云:「獵于冥山之陽。 」《莊子》言:「南行者至于郢,北面而不見冥山。 」司馬彪註:「冥山,北海山名。 」是廣之出獵乃冥山,而非近郡之山也。 《新序》曰:「楚熊渠于夜行,見寢石,以為伏虎,關弓射之,滅矢飲羽。 下視,知石也。 卻復射之,矢摧無跡。 」《韓詩外傳》、張華《博物誌》亦同。 是射石者又熊渠,而非李廣也即使二事偶同,而太史公所述本無其地,今必欲指一卷之石以當之,不已惑乎? 《後周書,李遠傳》:「嘗校獵于莎柵,見石于叢薄中。 以為伏兔,射之,鏃人寸餘。 就而視之,乃石也。 太祖聞而異之,賜書曰:‘昔李將軍親有此事,公今復爾,可謂世載其德,雖熊渠之名不能獨羡其美,」李廣、熊渠二事並用。 ○大小山王逸《楚辭章句》言淮南王安博雅好古,招懷天下後偉之士,著作篇章,分造辭賦,以類相從,故或稱小山,或稱大山,其義猶《詩》有「小雅」、「大雅」也。 梁昭明太子《十二月啟》乃曰:「桂吐花于小山之上,梨翻葉于大谷之中。 」庾肩吾詩:「梨紅大谷晚,桂白小山秋。 」庚信《枯樹賦》:「小山則叢桂留人,扶風則長松繫馬。 」是以山為山谷之山,失其旨矣。 《梁書》:「何胤二兄求、點並棲遁。 求先卒,至是胤又隱。 世號點為大山,胤為小山。 」 ○丁外人丁外人非名,言是蓋主之外夫也。 猶言齊悼惠王肥,高帝外婦之子也。 服虔曰:「外人,主之所幸也。 」然《王子侯表》有山原孝侯外人,齊孝王五世孫。 乘丘侯外人,中山靖王曾孫。 則是姓劉,而名外人,不知何所取義。 ○毛延壽《西京雜記》曰:「元帝後宮既多,不得常見,乃使畫工圖形,案圖召幸之。 諸宮人皆賂畫工,多者十萬,少者亦不減五萬。 獨王牆不肯,遂不得見。 匈奴人朝,求美人為閥氏。 於是上案圖,以昭君行。 及去,召見,貌為後宮第一,善應對,舉止閒雅。 帝悔之,而名籍已定,帝重信于外國,故不復更人。 乃窮案其事,畫工皆棄市,籍其家貲皆巨萬。 畫工有杜陵毛延壽,為人形,醜好老少必得其真,安陵陳敞,新豐劉白、龔寬,並工為牛馬飛烏眾勢,人形好醜不逮延壽。 下杜陽望亦善畫,尤善布色。 樊育亦善布色。 同日棄市。 京師畫工於是差稀。 」據此,則畫工之圖徑宮乃平日,而非匈奴求美人時。 且毛延壽特眾中之一人,又其得罪以受賂,而不獨以昭君也。 往來詩人謂匈奴求美人,乃使畫工圖形,而又但指毛延壽一人,且沒其受賂事,失之矣。 ○名以同事而晦《呂氏春秋》言:「秦穆公興師以襲鄭,過周而東。 鄭賈人弦高、奚施將西市于周,遽使奚施歸告,乃矯鄭伯之命,以十二牛勞師。 」是奚施為弦高之友,而《左氏傳》不載。 《淮南子》言荊柯西刺秦王,高漸離、宋意為擊築而歌于易水之上。 宋玉《笛賦》亦以荊卿、宋意並稱。 是宋意為高漸離之侶,而《戰國策》、《史記》不載。 《戰國策》:東孟之會,聶政、陽堅刺相兼君。 註云:「堅,政之副,猶秦武陽。 」按聶政告嚴仲于曰:「其勢不可以多人。 」未必有副。 《淮南子》註:「秦皇帝二十六年,初兼天下,有長人見于臨桃,其高五丈,足跡六尺。 放寫其形,鑄金人以象之,翁仲、君何是也。 」今人但言翁仲,不言君何。 ○名以同事而章《孟子》:「禹、稷當平世,三過其門而不入。 」考之《書》曰:「啟呱呱而泣,予弗子。 」此禹事也,而稷亦因之以受名。 「華周、杞梁之妻,善哭其夫而變國俗。 」考之《列女傳》曰:「哭于城下七日,而城為之崩。 」此杞梁妻事也,而華周妻亦因之以受名。 第206頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《日知錄》
第206頁