○主稱謚《漢書‧張敖傳》:「呂後數言張王以魯元故,不宜有此。 」劉曰:「史家記事,或有如此追言謚者。 」《史記》:貫高與張敖言,謂帝為「高祖」。 《公羊傳》:「公子與桓公言:吾為子口隱矣。 」皆此類。 今按傳記中此例尚多,如《左氏傳》:石昔曰:「陳桓公方有寵于王。 」《國語》:鮑國謂子叔聲伯曰:「子何辭苦成叔之邑。 」《戰國策》:智過曰:「魏桓子之謀臣曰趙葭,韓康子之謀臣曰段規。 」《史記‧秦本紀》:晉文公夫人請曰:「繆公怨此三人,人于骨髓。 」《魯世家》:周公戒伯禽曰:「我,文王之子,武王之弟,成王之叔父。 」《宋世家》:華督使人宣言國中曰:「殤公即位十年耳,而十一戰。 」《楚世家》:國人每夜驚曰:「靈王入矣!」隨入謝吳王曰:「昭王亡,不在隨。 」齊王遺楚王書曰:「今秦惠王死,武王立。 」《鄭世家》:莊公曰:「武姜欲之楚。 」共王曰:「鄭成公孤有德焉。 」《趙世家》:吳延陵季子使于晉,曰:「晉國之政,卒歸於趙武子、韓宣子、魏獻子之後矣。 」《韓世家》:屈宜臼曰:「昭侯不出此門。 」《吳起傳》:「公叔之仆曰:“君因先與武侯言。 」《仲尼弟子傳》:子羔曰:「出公去矣,而門己閉。 」《魯仲連傳》:新垣衍謂趙王曰:「趙誠發使,尊秦昭王為帝。 」諸先生補《梁孝王世家》:竇太後謂景帝曰:「安車大駕,用梁孝王為寄。 」《三王世家》:公戶滿意謂燕王曰:「今昭帝始立。 」《荀子》:周公謂伯禽之傅曰:「成王之為叔父。 」《呂氏春秋》:豫讓欲殺趙襄子,其友謂之曰:「以子之才,而索事襄子。 」《淮南子》:先軫曰「昔吾先君與繆公交。 」諸禦鞅復于簡公曰:「陳成常、宰予二子者,甚相僧也。 」《吳越春秋》:子胥曰:「報汝平王。 」《說苑》:景公曰:「善為我浮桓子也。 」衛叔文子曰:「今我未以往,而簡子先以來。 」並是生時不合稱謚。 又如《禮記‧曾子問》孔子曰:「季桓子之喪,衛君請弔。 哀公辭,不得命。 公為主,客入弔,康子立於門右。 」孔子沒時,哀公、康子俱存,此皆後人追為之辭也。 自東京以下,即無此語,文益謹而格卑矣。 「史記‧田敬仲世家》:齊人歌之曰:“嫗乎采芑,歸乎田成子。 」《史通》曰:「田常見存,而遽呼以謚。 」蘇氏曰:「田常之時,安知其為成子而稱之?」 ○稱王公為君稱周文王為文君,《焦氏易林》:「文君燎獵,呂尚獲福。 號稱太師,封建齊國。 」漢張衡《思玄賦》:「文君為我端蓍兮,利飛遁以保名。 」稱晉文公為文君,《楚辭‧惜往日》:「介子忠而立枯兮,文君寤而追求。 」《淮南子》:「晉文君大布之衣,牧羊之裘。 」又云「介子歌龍蛇,而文君垂泣。 」稱宋文公為文君,《墨子》:「‘昔者宋文君鮑之時。 」稱楚莊王為莊君。 《荀子》:「莊君之{勿月}。 」稱齊莊公為莊君,《墨子》:「昔者齊莊君之時。 」稱魯昭公為昭君,《焦氏易林》:「乾侯野井,昭君喪居。 」稱齊景公為景君,宋何承天《上陵篇》:「指營丘,感牛山,爽鳩既沒景君嘆。 」稱宋襄公為襄君,周庾信《入彭城館詩》:「襄君初建國。 」稱宋元公為元君,《莊子》:「宋元君夜半而夢。 」 ●卷二十四 ○祖孫自父而上之皆曰祖,《書‧微子》之命曰:「乃祖成湯」是也。 自子而下之皆曰孫,《詩‧宮》之篇曰:「後稷之孫,實維太王」;又曰:「周公之孫,莊公之子」是也。 ○高祖漢儒以曾祖之父為高祖。 考之於傳,高祖者,遠祖之名爾。 《左傳‧昭公十七年》:「郯子來朝,曰:『我高祖少摯之立也。 』」則以始祖為高祖。 《書‧盤庚》:「肆上帝將復我高祖之德,亂越我家。 」《康王之浩》:「張皇六師,無壞我高祖寡命。 」則以受命之君為高祖。 《左傳‧昭公十五年》:「王謂籍談曰:‘昔而高祖孫伯,司晉之典籍。 」則謂其九世為高祖。 ○藝祖《書》:「歸格于藝祖。 」長。 注以藝祖為文祖,不詳其義。 人知宋人稱太祖為藝祖,不知前代亦皆稱其太祖為藝祖。 唐玄宗開元十一年,幸并州,作《起義堂頌》曰:東西南北,無思不服;山川鬼神,亦莫不寧,實惟藝祖儲福之所致。 ”十三年,封泰山。 其序曰:「惟我藝祖文考精爽在天。 」此謂唐高祖。 張說作《享太廟樂章》曰:「肅肅藝祖,滔滔浚源。 有雄武劍,作鎮金門。 玄王貽緒,後稷謀孫。 」此謂高祖之高祖諱熙,追尊宣皇帝者也。 後漢高祖乾元年,改元制祠:「昔我藝祖神宗開基撫運,以武功平禍亂,以文德致昇平。 」此謂前漢高祖。 金世宗大定二十五年,《封混同江神冊文》曰:「仰藝祖之開基,佳江神之效靈。 」此謂金太祖。 然則是歷代大祖之通稱也。 唐武宗會昌三年,討劉稹制曰:「頃者烈祖在藩,先天啟聖。 」是以玄宗為烈祖。 宋王旦《封祀壇序》:「烈祖造新邦,臻大定,經制而未逞;神宗求至理,致昇平,業成而中罷。 」是以太祖為烈祖,太宗為神宗,亦古人之通稱也。 《左傳‧哀二年》:「衛太子禱曰:『曾孫蒯敢昭告皇祖文王、烈祖康叔、文祖襄公。 』」《書‧文侯之命》:「汝克昭乃顯祖、烈祖。 」顯祖皆謂其始封之君,此古人之通稱。 ○沖帝幼主謂之沖帝。 《水經注》:「漢沖帝詔曰:『翟義作亂於東,霍鴻負倚芒竹。 』」以孺子嬰為沖帝。 第192頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《日知錄》
第192頁