█老 【未集中】【老字部】 老 〔古文〕□【廣韻】盧皓切【集韻】【韻會】【正韻】魯皓切,□音栳。 【說文】考也。 七十曰老。 從人毛匕,言須髮變白也。 【禮·曲禮】七十曰老而傳。 【公羊傳·宣十一年】使帥一二耋老而綏焉。 【注】六十稱耋,七十稱老。 ◆又【詩·鄭風】與子偕老。 【疏】沒身不衰也。 【禮·祭義】貴老。 為其近於親也。 ◆又【周禮·地官·鄉老注】老,尊稱也。 ◆又【儀禮·聘禮】授老幣。 【注】老賔之臣。 【疏】大夫家臣稱老。 ◆又【禮·曲禮】國君不名卿老。 【注】卿老亦卿也。 ◆又【禮·王制】天子之老。 【注】老謂上公。 ◆又【禮·禮運】三老在學。 【注】乞言,則受之三老。 【左傳·昭三年】三老凍餒。 【注】三老,謂上壽、中壽、下壽,皆八十已上。 ◆又【左傳·隱三年】桓公立,乃老。 【注】老,致仕也。 ◆又【列子·天瑞篇】老,耄也。 ◆又姓。 【廣韻】宋有老佐。 ◆又【韻補】葉朗口切。 【釋名】老,朽也。 【史記·律書】酉者,萬物之老也。 ◆又【韻補】葉滿補切,姥當以此得聲。 【班固·西都賦】若臣者,徒觀跡於舊墟,聞之乎故老。 十分未得其一端,故不能徧舉也。 █考 【未集中】【老字部】 考 〔古文〕攷【唐韻】【廣韻】【集韻】【類篇】【韻會】【正韻】□苦浩切,音栲。 【說文】老也。 從老省,丂聲。 【說文序】轉注者,建類一首,同意相受,考老是也。 【佩觿】考從丂。 丂,苦杲反。 老從匕。 匕,火霸反。 裴務齊切韻序云:左回右轉,非也。 【毛晃增韻】老字下從匕,考字下從丂,各自成文,非反匕為丂也。 【書·洪範】五曰考終命。 【詩·大雅】周王壽考。 ◆又【爾雅·釋親】父為考。 【釋名】父死曰考。 考,成也。 亦言槁也,槁于義為成,凡五材,膠漆陶冶皮革,乾槁乃成也。 【易·蠱卦】有子考無咎。 【禮·曲禮】死曰考。 ◆又【廣雅】考,問也。 【易·復卦】敦復無悔,中以自考也。 【詩·大雅】考卜維王。 【傳】考,猶稽也。 ◆又【書·周官】考制度于四岳。 【注】考正制度。 ◆又【詩·衛風】考槃在□。 【傳】考,成也。 【左傳·隱五年】考仲子之宮。 【注】成仲子之宮。 ◆又【詩·唐風】子有鐘鼓,弗鼓弗考。 【傳】考,擊也。 ◆又【淮南子·汜論訓】夏後氏之璜,不能無考。 【注】考,瑕釁。 ◆又【楚辭·九歎】身憔悴而考旦兮。 【注】考,猶終也。 ◆又姓。 【廣韻】出何氏姓苑。 ◆又【韻補】葉去九切。 【邊讓·章華賦】衆變已盡,羣樂既考。 攜西子之弱腕兮,援毛嬙之素肘。 ◆又【韻補】葉口舉切。 【易林】周旋歩驟,行中規矩。 正恩有節,延命壽考。 考證:〔【佩觿】考從丂。 丂,苦果反。 〕 謹照原文苦果反改苦杲反。 █耄 【未集中】【老字部】 耄 〔古文〕□【廣韻】【集韻】【韻會】□莫報切,音帽。 【說文】作□。 年九十曰□。 【玉篇】耄同□。 【書·大禹謨】耄期倦于勤。 【禮·曲禮】八十九十曰耄。 【注】耄,惛忘也。 ◆又【釋名】七十曰耄。 頭髮白,耄耄然也。 ◆又【韻補】葉莫故切。 【楚辭·九歎】顏黴黧以沮敗兮,精越裂而哀耄。 裳幨幨而含風兮,衣納納而掩露。 ◆又【集韻】通作旄。 【孟子】反其旄倪。 【類篇】亦作□。 ◆又【集韻】武道切,音茆。 義同。 █者 【未集中】【老字部】 者 【廣韻】章也切【集韻】【韻會】【正韻】止野切,□音赭。 【說文】別事詞也。 從白□聲。 □,古文旅字。 【韻會】今作者。 【玉篇】語助也。 【增韻】又即物之辭,如彼者,如此者。 【易·乾卦】元者,善之長也。 ◆又【增韻】又此也。 凡稱此箇為者箇是也。 今俗多用這字,這乃魚戰切,迎也。 ◆又【韻補】葉掌與切。 【史記·秦始皇紀】人跡所至,無不臣者。 【注】索隱曰:者,協音渚。 【楚辭·九歌】搴芳洲兮杜若,將以遺乎遠者。 時不可以驟得,聊逍遙兮容與。 【韻會】者,古文渚字,故從旅聲。 後人以者添水作渚,以別者也之者,故者但為語助。 ◆又葉阻可切。 【繆襲·輓歌】形容稍銷歇,齒髮行當墮。 自古皆有然,誰能離此者。 ◆又葉之戈切。 【韓愈·盧氏墓銘】命不侔身,茲其奈何。 刻名墓石,以告觀者。 ◆又【韻會】說文從白,當作者,今作者。 ◎按說文在白部,今從正字通倂入。 者或從白□聲。 □,古文困字。 █耆 【未集中】【老字部】 耆 【廣韻】渠脂切【集韻】【韻會】渠伊切【正韻】渠宜切,□音祁。 【說文】老也。 【爾雅·釋詁】耆,長也。 【禮·曲禮】六十曰耆指使。 【疏】耆,至也,至老之境也。 【釋名】六十曰耆。 耆,指也,不從力役,指事使人也。 ◆又【周語】耆艾修之。 【注】耆艾,師傅也。 ◆又【左傳·昭二十三年】不懦不耆。 【注】耆,彊也。 ◆又官名。 【周禮·秋官】伊耆氏。 【注】伊耆,古王者號,始為蠟,以息老物,此主王者之齒杖,後王識伊耆氏之舊德,而以名官與。 今姓有伊耆氏。 ◆又國名。 【史記·周本紀】明年,敗耆國。 【注】即黎國也。 ◆又【史記·匈奴傳】匈奴謂賢曰屠耆。 ◆又【前漢·揚雄傳】兗鋋瘢耆,金鏃淫夷者數十萬人。 【注】瘢耆,馬脊創瘢處也。 ◆又【集韻】軫視切,音旨。 致也。 通作厎。 【詩·周頌】耆定爾功。 【傳】耆,致也。 【左傳·宣十二年】耆,昧也。 【注】耆,致也。 致討於昧。 ◆又【集韻】時利切,音視。 嗜亦作耆。 【禮·月令】節耆欲定心氣。 第278頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《康熙字典 中》
第278頁