又如泰西之俗,男女自行擇配,亦為事之最善者。 中國守舊之人聞之,必以為怪。 然可設一事以喻之。 譬如有人或造一屋、置一衣,使成本稍大,亦自為而省度無後可,設無別故,無他人代決之,絶不關白本人者也。 小事尚然,豈有伉儷之大,一與之齊,終身不改,而發端之始,乃探籌拈閹之法行之乎?此理必不可通者。 然若以我國今日之俗即行之,則流弊亦不可勝言,何也?嘗謂中國之婦人,固無自主之權者也。 而中國婦人之為娼者,則未嘗無自主之權。 無論其平日所為也,即以擇配一事觀之,彼固明明自行擇配矣。 乃其愚者每為客所誑,而黠者則又能誑客。 情訛相攻,機械百出,倏去倏來,終返故轍。 使天下之婦人盡若此,則此世界不能一日居矣。 是故婦女之出門晉接,與自行擇配二事,實為天理之所宜,而又為將來必至之俗。 而以今日之俗論之,則皆無能行之理。 然則此俗又何以行乎?仍不外向所言,讀書閲世二者而已。 大家婦人非不知書,而所以不能與男子等者不閲世也。 娼家之女,日事宴遊,而行事又若此其狼藉者,不讀書也。 二者兼全,則知天下之變,觀古今之通,有美俗而無流弊矣。 雖然,男女平權之說,創自西人,而自今日觀之,則此說之行,不知何日。 我國暨突厥、印度、波斯諸國之婦女其煩冤紆抑不待言矣。 即歐洲之婦女,惟無妾一事,實勝泰東,其餘則仍與男子不平等也。 上不為百里璽天德,中不為議員,下不為軍士,不過起居飲食,威儀進止之間,易子均優待之耳。 蓋同一不平等之待法,不開化之國,則欺凌弱者,而開化之國,則保護弱者也。 嗟呼!雌雄牝牡之不齊,人及非人,莫不若此,其由來遠矣!豈一朝一夕之力所能改哉! ☆王國維 ○紅樓夢評論△ 第一章 人生及美術之概觀 老子曰:「人之大患,在我有身。 」莊子曰:「大塊載我以形,勞我以生。 」憂患與勞苦之與生相對待也久矣!夫生者,人人之所欲;憂患與勞苦者,人人之所惡也。 然則詎不人人欲其所惡,而惡其所欲歟?將其所惡者,固不能不欲,而其所欲者,終非可欲之物歟?人有生矣,則思所以奉其生。 饑而欲食,渴而欲飲,寒而欲衣,露處而欲宮室,此皆所以維持一人之生活者也。 然一人之生,少則數十年,多則百年而止耳,而吾人欲生之心,必以是為不足。 於是于數十百年之生活外,更進而圖永遠之生活:時則有牝牡之慾,家室之累;進而育子女矣,則有保抱扶持飲食教誨之責,婚嫁之務。 百年之間,早作而夕思,窮老而不知所終。 問有出於此保存自己及種姓之生活之外者乎?無有也。 百年之後,觀吾人之成績,其有逾于此保存自己及種姓之生活之外者乎?無有也。 又人人知侵害自己及種姓之生活者之非一端也,於是相集而成一群,相約束而立一國,擇其賢且智者以為之君,為之立法律以治之,建學校以教之,為之警察以防內奸,為之陸海軍以禦外患,使人人各遂其生活之慾而不相侵害。 凡此皆欲生之心之所為也。 夫人之於生活也,欲之如此其切也,用力如此其勤也,設計如此其周且至也,──固亦有其真可欲者存歟?吾人之憂患勞苦,固亦有所以償之者歟?則吾人不得不就生活之本質,熟思而審考之也。 生活之本質何?「欲」而已矣。 欲之為性無厭,而其原生於不足。 不足之狀態,苦痛是也。 既償一欲,則此欲以終。 然欲之被償者一,而不償者什佰。 一欲既終,他欲隨之,故究竟之慰藉,終不可得也。 即使吾人之慾悉償,而更無所欲之對象,倦厭之情,即起而乘之。 於是吾人自己之生活,若負之而不勝其重。 故人生者,如鐘錶之擺,實往複于苦痛與倦厭之間者也。 夫倦厭固可視為苦痛之一種,有能除去此二者,吾人謂之曰快樂。 然當其求快樂也,吾人于固有之苦痛外,又不得不加以努力,而努力亦苦痛之一也。 且快樂之後,其感苦痛也彌深。 故苦痛而無回覆之快樂者有之矣,未有快樂而不先之或繼之以苦痛者也。 又此苦痛與世界之文化俱增,而不由之而減。 何則?文化愈進,其知識彌廣,其所欲彌多,又其感苦痛亦彌甚故也。 然則人生之所欲,既無以逾于生活,而生活之性質,又不外乎苦痛,故欲與生活與苦痛三者一而已矣。 第419頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第419頁