村中有李迫樊溫格耳者,溫馴而寡過,舊望也。 先烈恆以武功著。 而先烈勇質,乃不附諸其人之身。 其人匪特溫馴已也,且睦鄰而善事其妻。 唯其懼內,於是村中之主婦,咸謂李迫忠,能事婦人,禮重如長者。 天下人苟得閫教檢束,無不扶服如鼠蝟矣。 其處外接物,安能長王其氣。 是猶鐵質,鍛之烈火,長短隨煅人所命耳。 可知密帳溫幃中之教養,較諸牧師之演說,變化氣質為倍十也。 由此觀之,家有悍妻,轉為男子之福。 是果名為福也,則李迫之福,已殊異於常人矣。 李迫每出,遇鄰婦,輒嗚嗚自鳴其苦趣。 於是鄰婦憐之。 偶聚,亦誚其妻為過舉。 其村中小兒,見李迫馴而不忤,輒噪隨其後,與之調詼。 李迫之處兒中,亦水乳,百窘不見忤狀。 且助之戲,告以古紅人之事蹟。 小兒聽者津津然。 於是李迫每出,則群兒引襟而行,履跡相續。 或直趣其背,捻其須,雖狎弗怒。 至于獰狗見之,亦噤而弗吠,似悅之也。 李迫之見重於村人如此。 而獨惰于治生。 李迫之為人,固非惰。 譬如垂竿釣魚,竟日不得一魚,李迫亦夷然無忤。 有時荷槍登峰,入谷窮日,至晚得數松鼠,即以為足,余無冀也。 若鄰居有事,則悉力助之。 雖穢惡之役,及打稻編籬,均踴躍勉趨其事,無有所卻。 婦人苟授以箋柬,彼即為郵。 凡其夫所不屑為,苟授李迫,李迫咸諾。 總言之,李迫蓋忠於為人,而惰于為己者也。 苟自行其田,則推卻退衄,以為苦。 自雲,吾田磽,舉村田殆吾田為至磽。 即使力耕,歲獲亦否。 因之,己田之籬,委于泥滓,所畜牛,即自嚙其園蔬,李迫無恤也。 蓋李迫之田,稂莠之長,如得人培植之力,日益增高。 李迫有時亦奮迅將行田,而天雨又適至矣。 因之,廣田皆荒。 獨留二畝蒔尤及薯蕷而已。 李迫之子,縷襤如孤露。 子曰小李迫,性質乃酷肖其父。 襲其父之舊衣,宛然一李迫也。 出輒隨母之跟,履其父之敝屣,一步輒蹶。 然李迫者,樂天人也。 長日汶汶,似機軌之上,濡膏滿之,漬不能動。 自謂人生度此時世,平安無憂患事也。 食輒不檢。 遇其賤者即需為日食。 意受一辨士之餒甘也。 若力一先零之工,則為憊。 長日搖首噫氣,悠悠然心安而理得。 設非其妻日呶呶,用力攻其耳,則李迫於人間,初無憂煩之事。 李迫一舉一動,其妻必醜詆之,習為常事,而已。 方其受詆時,李迫則聳肩舉目,翕唇而他顧。 久乃成為恆性。 然尚巧藏而詭笑,不爾亦得詈責。 久之,無術,乃潛出村外而避之。 其避此也,直萬古怕婦之人之長策也。 舍是者,無術矣。 李迫家人之親李迫者,但有一狗,曰狼。 狼之懾主婦之威,亦如其主。 主婦怒時,輒指狗及李迫言曰:是二物者,均生而僵者!且斥狗言:李迫之惰,乃爾導之!汝李迫師也!然是狗一出野次,亦狺狺能敵群獰。 顧雖勇士及獰狗,雖有恣睢之力,一經主婦長日呶呶,亦將氣索而力盡。 故此狗一入門,勇狀立變。 垂尾循牆,斜睨其主婦,行步乃如病狗焉。 主婦偶一舉帚,即哀鳴出戶而奔。 李迫積日彌年,自審家庭之日月綿久,不易度也。 而悍婦之威,乃不能與歲月同逝,減其鋭力。 蓋其鋒舌,日用日鋒。 李迫見逼,輒至朋友小聚中開拓胸次。 然會中亦多無恆業者。 會所即在一逆旅門外。 壁上寫喬治第三像為逆旅之標記。 是間樹蔭濃翳,閒人輒于午後箕踞偃臥,縱論古昔不經之事。 苟得過客所遺之報章,拾得之,即大興浮議矣。 會中有特立克,微有知識,每得報,即對眾誦之。 眾皆引頸以聽。 特立克自雲宿學。 凡字典中絶鉅之字,見之皆能識,無所忄匡怯。 而聽者聞數月之事,則聚而籌畫。 人人咸出議論已,必延逆旅主人尼古拉司出而斷之。 主人既斷,眾誼息然。 此主人自晨至暮,輒距木榻久坐于門次弗動。 唯日腳所及,則移榻稍避。 恆人但見主人移榻何向者,即時為何時,不差累黍。 主人寡笑少言,而煙斗則長日不去手。 而此樹蔭談論之門客,咸知意向之向背。 凡言中主人之旨者,則煙斗徐出,髯際之煙紋,徐徐作重圜,直上于額際而沒。 若違怫其旨趣,則力吸其鬥,煙焰噴鬱,直迷漫其面,則主人怒發矣。 李迫見逼于其婦,則趨避是間。 如築堅堡自衛。 後此,其妻審其地矣。 突然直至,雷轟電掃,會中人立驅而散。 即逆旅主人,至是亦不能勝,乃見輕如秋葉。 李迫之婦且戟手而肆詈主人,斥為盜藪者也。 李迫後此遂窮無所之。 但荷槍引狗,行獵于林中。 擇樹蔭濃翳中,出糗自飼,並以飼狗。 人狗咸不能飽。 李迫視狗為同病。 因之親狗甚于親人。 時語狗曰:傷哉吾狼!爾主婦固視爾狗也!然有我在,則汝自不乏友。 狼聞言,搖其尾,仰首視主人,似有所慰藉。 ☆馮○三岩遊記 第366頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第366頁