方吾輩來時,蘇嚕尚為影國。 今則聲影皆寂。 白種人蟠據其地,蠹蝕其根,至于糜爛無餘。 而前此尚武之精神,則凜凜莫之過焉。 顧白種乃以平和之醞釀,積漸消磨之令彼垂盡,可哀也哉!蘇嚕剛敢無敵之風概,赫然為天下奇觀者,竟瞥眼如飄風焉。 蓋安闊地一戰,傾覆無餘矣。 然兵制之備,士氣之勇,經營鼓勵,均肇自查革一人。 其始結一小小營隊,在此百年中,權輿部落,至纖微也。 考其滅亡,則在一千八百二十八年,死於其手足安黎根那鄧革與其奴摩波矛下。 方其未死時,凡東南部之亞斐利加,悉居裁製之下。 或雲彼國力之偉,殺人不止一百兆。 此百年中之初年,東南部亞斐利加人絶關查革一人,屠戮垂盡。 以下吾書所述,實為宇內之英雄,最梟俠之魁渠實錄,合拿破崙、特伯利斯為一手。 故暴烈至於無上。 而嗣王鄧革,則瑣瑣無錄。 然著書者之宗旨,則遵小說徑途,必曲繪查革之事實,雖纖細必舉。 使有位者生其尚武之精神。 尤不能不少加點染,令觀者爽目,代亞斐利加之外史。 然吾書所言,半多軼事,為他書所無,非純史之家,倉卒中亦不詳斐洲之事。 故吾書必歷歷言之,以備閲者簡擇。 第著筆至難耳。 凡為外史家言,當舍文化,但言其榛犭丕之狀,殘殺尚勇之風,存國故實,張為古音,以發幽響。 故余書敘蘇嚕事,至勁悍無倫。 叱吒之間,伏屍十萬,厥狀亦云烈矣。 乃以野蠻故,不能發現于文明之世界。 以文明人固無此蠻想。 雖近時炸葯魚雷,殺人亦烈。 其烈亦不如查革。 乃不稱查革,而稱炸葯魚雷者,正文野之別耳。 然雖如此,而吾書欲存故事,亦不能不述野蠻之言。 彼難餘者,必將曰:此書敘殺戮過當,非文明人語。 或專門報章中敘及此耳。 又或曰:此書出,可立毀之。 吾輩尚自由,胡乃以霸王專制事,令人餒喪?不知吾書特紀事,備史家採摭,非好妄語,以取大雅君子之罪責。 今彼人尚雲查革親弒其母。 安鶯諦弒母之由,吾書已歷敘之。 且一舉覆麥革丹馬全族于達底耶納之山谷。 慘烈之刑,聞者髮指。 而又韙其臨死之預言,言白種人將躪其族。 後乃皆驗。 此三事,斐洲遺老實時時述之。 至鄧革戕教,燒殺健兒示武,此二事,則不辨其信否矣。 傳此事者,蓋一遊食蘇嚕之人,語著書者以狀,因而記之,實莫得其確據。 然鄧革之為人,殘暴無人理,宜視人命如草菅,初不甚惜。 若摩波者,當余編述時,其人尚生。 彼手刃查革後,逃入深山,與人世絶。 不知為矛所事刂耶,或屏居斯登角,易名為瑞德者耶?則不可知矣。 至絶世美人,身死岩洞,父老咸傳其事為故實。 此故已在余書一一存其面目,無敢僭羼以己意。 其後有黎西利者,死於一千八百七十年中。 死後,有人傳其遺書。 書中正敘蘇嚕事。 余取而證之,後此始聞作者身世。 其人曾云:吾才能為小說者,必著一集,合人生第一等之感情。 其言及其宗旨,乃果發現之於吾書矣。 書中尚雲洛巴革以詭謀取蘇合西。 蘇合西,天險也,竟唾手得之。 黎西利又云:此事滋確。 蘇嚕人自兵間歸,告余入險成功,得妻而返。 黎西利之能成此書,得力於其友者至多。 友名西尼,為蘇嚕極邊之賈人。 見聞極廣,鹹得諳內地之傳播。 因以述之黎西利。 黎西利亦成一書,名曰《蘇嚕內地記》。 又有約翰者,編日記成帙,亦言蘇嚕事。 其人居那達勒為度支使,日記中則逐年記那達勒之時政。 余得此書,以蘇嚕新闢世界中故事,頗窮其纖悉。 至于野蠻如洛巴革,及拉革氏從群狼行獵,則荒謬之尤,實類小說中之妄語。 茲過余亦任之。 由蘇嚕內地,實無狼。 以識者觀之,則壯士任俠,托為狼名,亦未可定。 若即彼數書所傳之事實,以意度之,在榛榛犭丕犭丕中,每有如是之侈述。 如倭西沙革書,恆歷歷言之矣。 若魚鷹之椎,蘇嚕人謂之[C043]那路拉麥西布庫。 在喀拉威教士書中亦云為古時之利器,蠻族中人曾一用之用者。 曰安利卑,其人為自由人。 無論他族擾攘,直以此椎入而鎮之,皆定。 即蘇嚕兵冒觸其鋒,一椎之下,死人以二十為數。 矛隊遇之,直如堅蘆之竿,鞭覆小草立殞。 其人力絶大,殺豹如撲蠅。 如吾書中敘洛巴革力拗叛奴之身而死,同其英武矣。 第364頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第364頁