一派親貴遊歷。 國初定例,宗室王公,不得私自出京。 出京逾四十里者有罪。 所以為漢民計,而納宗人於無故之地,至仁。 彼宗室王公者,亦既生而富貴矣。 又不讀書,親賢士大夫。 入與閹寺、園隷、走卒、優伶,為馳馬、蹴鞠燮之戲,出臨可之朝貴,而頤指其意向可否。 閣門差使,盡于拜跪。 宜其訁世訁世顧盼,專己自封,而曰天下之言,盡知之矣。 若夫西人則不然。 雖太子諸王無不入學院,與學子同課業之級。 且無不歷兵官受提督鈐束,有合于《周禮》師氏保氏大司樂合世子而教之之法。 今既謂宜廣設官學堂,教宗室八旗王公子弟矣。 其年在三十以上者,亦宜用各省年力不能入學諸生,止讀各科譯本書例,令稍涉躐史鑒,及各國政治外交史諸書。 每年春秋,朝廷更迭選派一二人,隨帶有文學知時務之卿貳出洋遊歷,考察各事。 俾涉道路風濤震恐之險,知平時叨逾非分之可慚。 觀各國製造警察教育武備一切政治之精,知平時汰侈自大之多妄。 而躬與彼諸王周旋。 彼通學問而我陋,彼諳政事而我疏,彼躬陳力於軍旅行伍之間而我惰。 相形見絀,宜必愧奮。 子產曰:安定國家必大焉。 先宗室王公八旗大臣,稍知天下有學問之事,天下有安枕日矣。 一省官府儀衛。 今上之諭變法也,謂采彼之長,補我之短。 又令中外大臣,酌量當省當並,而首朝章。 變法而及朝章,則治定功成以後之議也。 今固不暇。 且禮俗之事,仍舊無礙。 日本士大夫燕居之服,亦尚有寬袍博帶者。 竊謂惟警察官弁兵丁,宜用西式短衣。 此外惟文武官儀衛可省。 本朝儀衛,一仍元明之制。 執役之人,服亦元明之服。 西人見官排道而過市者,嘗鼻笑之。 以為襤褸乞兒,傴僂錯亂,蛆擁輿前,不足美觀而徒費也。 今宜一切裁省。 其掌兵者,用兵衛四人。 掌警察者,用警隊二人。 若文學賦稅農商官,本無所用衛。 必欲存典命車旗之禮,以辨等威,則文以車輿之帷,武以樊纓之剡別之。 如巾車所掌,夏篆夏鏝墨車戔車役車龍勒鵠纓之意可通也。 或用旗,或留一蓋以代九旗,而別其名物。 司掌所掌旗,旃物,旗┸旌畫象以象事名之例可推也。 寧惟沙汰虛文,昭然易變法之耳目。 合計二十二行省,文武大小各官,歲支之役食,省費亦不少。 ○凡兵部之事四 一抽制兵衙役練警宗步隊。 變法奚行乎?猶造器也,國為之材,學堂為之工。 而工不能徒手而成器也。 刀鋸築削,搏磨櫛雕,則必在警察。 西法警察有二:有行政警察,有司法警察。 日本維新,以行政兼司法,隷內務省,而別立總監之。 廳府縣警部,凡十等。 其獃護人民。 其事四:曰去害,曰衛生,曰檢非違,曰索犯罪。 凡地方有兒殺人放火,半毆竊盜,反獄越監,仿造貨幣,誆諞博奕,姦淫者,見則捕之。 民人告發,則白 于官,持持票捕之。 路醉病老稚女女,及外國人,維護之。 異言異服,遊戲傷敗風俗,聚徒賞橫議非為者,詰禁之。 識道路街市村落廬舍之所,居民之身家品行,清理道路溝渠,檢留遺物,救災暴,警察之略如此。 故警察者,上通政府,而下達窮壤弭教案,詰戎莽,稽印稅,緝私鑄,佐學校,清田賦,莫不賴之。 無學堂則無體,無警察則無用。 然行之亦有序。 今州縣衙門有卯名及白役,多者逾千,少亦數百。 為民蠹久矣。 制兵虛額者,什有五六。 其存者鎮將以下,層層剝蝕之。 所得月餉,不足半月飽。 大半以小販為生計。 而戶部歲計馬步戰額兵之餉,尚數百萬。 是二者,一病國,一病民。 驟而去之,則失業者多,而難於安置。 惟移為警察卒,則一舉而兩得。 法宜先於各府州縣城警察官,立警察學堂,采日本警察章程為課本。 調各汛營製片,及各衙門差役,選其壯者,入學堂習學。 三四月後,先行于城廂內外,及大市鎮,徐更及于四鄉。 而酌其所轄戶口之多寡為疏密。 制兵老弱不入選者,給一年口糧。 有卯之役不入選者,給一年役食,俾另謀生。 其警察之費,歸入各府州縣豫計。 用本地稅支辦。 是法也,蓋合司市司司稽匡人撣人野廬修閭之職而一之。 西法之合于古,而為變法政要,此其一。 一為武科將領設武備外院學。 自西學西政之說,傳于中國,而牢守舊習,併為一談。 雖臨以朝廷之命,疆帥之令,而卒不可破者,莫如各營統兵之官。 其人自以曾從咸同間將帥,見削平巨寇之功,遂爾夜郎自大,輕外人為小敵。 重以鑽差扣餉,後者師前,立功之念本虛,並命之言亦偽。 而武科習用刀弓,掇取科第,施之行陣,正如制藝之無當於服官。 較之行伍,尤在其下。 論者謂民窮財盡,海內焦然,何必以拮据難得之資財,供緩急難資之武備。 去兵節餉,事宜在先。 然彈壓內匪,豈容無備,。 為斟酌變通之計,謂宜停止武科,大汰營數。 就各省水師陸師武備學堂,置學習外院,各限定數名額,抽選武舉人進士之曾受職,及參游都守之年力尚強,能識字者,另立簡要課程,隨班學習。 第其高下。 一二年後,以屢試高等者,次第派充各留防營營哨官。 所換之營哨官,有願就外院學習者,驗如合格,列作新班。 營哨之官,亦三年而更調。 令其漸知他人之長,兼顧自存之地。 夫更番入學,改良進步,固日本陸軍戶山學校之規模,可則而效之也。 第328頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第328頁