一學堂先學畫圖。 山川都邑,非圖不明。 戶籍水利,非圖不清。 警察,非圖不靈。 海軍陸軍,非圖不行。 礦山鐵路工商,非圖不營。 圖故變法之軌道哉!測量畫圖之學,本不精深。 學以半年,即能成就。 日本初等小學,即事繪圖。 故雖工商出遊,莫不能右握鉛刀,左擎紙素,隨所遊覽,形形貌勢。 今擬各府州縣初立小學堂,即延測繪教習一人,專教測繪學生。 地大者二十人,中十六人,小十二人。 臨派測量,各減其四。 以留于堂為學生,或有發病事故,或學之不精,而辦事無實者,更換之備。 圖成,由教習參合訂正之。 一譯書分省設局。 集一裘之腋者,必獵千狐,求連城之璧者,必剖萬璞。 非好為是煩難也。 西政專門之書,經東人列為學科者,類已逾百。 而一類之中,又有新舊之本,各家之說。 約計所知,大抵又五六倍焉。 若西書之繁,尤不勝數。 註:據花之安《德國學校論》,一千八百七十三年,新撰書二萬七百餘種,英國一千八百七十年,新撰書三千四百八十九種。 今中國為先河後海之謀,宜譯東書。 即為同種同文之便,亦宜譯東書。 然各省同時並立學堂,並需課書。 若專倚一省,不及供求取之殷,而各省輳興,亦慮有復沓之弊。 謂宜約分門類,就江南註:蘇州灘南書局併入上海、江西、湖北、湖南、山東、四川、浙江、福建、廣東十處,原有書局經費,各認若干門,延致通才,分年趕譯。 每成一種,互相分送。 全數譯成,仍分各類,由宏達之士,為之芟蕪沓,集要鈎元,都為一書,以餉學者。 收通力合作之效,亦即為博學詳說之資。 抑更有說焉:今天下新舊南北之見囂然矣。 譯書事繁,雅才難得。 苟勝其任,宜破嫌疑。 非特藉茲實事,弭釁化爭而已。 以愛力合群,其將由之。 征諸古,則宋太祖之修《太平禦覽》,考諸今,則我聖祖之修《明史》,胡文忠之寶善堂,曾文正之忠義局,聖君哲相,神明之用,不大可思乎? 一權設文部總裁。 中國教化之事,禮部任之。 若開館修書,則特派總裁。 任用部院府寺各官,分承編纂之事。 日本官制,舊仿《唐六典》。 維新後始建文部。 有學務編習局。 凡一切學校之事,設學之區,教育之規,必經文部審定准諾。 而授課之書,不得出文部檢查之外。 故舉國業學,合轍同途。 今各省普立學堂,則小學堂、中學堂、高等學堂、大學堂、大學院各科之書,必次第編輯課本。 又必約準畢業年限。 各家之學,不漏不繁,中人之資,可于限內畢業者,宜請特派學問賅洽通知時事素有聲望之大臣為總裁,設局編纂。 或令致仕大臣,仿書局自隨故事,在外總裁。 自闢賓僚,設局編纂。 其有私家編擬課程之書,悉由總裁審勘,奏請朝廷敕定頒行。 一明定學生出身。 南北洋近三十年以來,方言館,武備、水師、陸師學堂日益矣。 就學之生,大抵中才及以下者耳。 其高秀者或悔焉。 學成而上不用,世不見重。 不足比舉人進士之榮故也。 其貧無聊者,乃往往挾其學,得重資於他族。 然則,始鼓舞天下之俊雄,使其家人父子,咸願其家有一人焉,入學堂以發名成業,其必自明定學生登進之路始。 凡歷小學校至府州縣尋常中學校畢業者,宜給憑證作為生員。 其中學校之師範高等分數多者,作為廩生。 由是而文者,歷專門學校之師範高等分數多者,作為貢生。 由是而文者,歷專門學校文法理學農醫科畢業者,宜給憑證作為舉人。 又歷大學院文法理農工醫科畢業者,宜給憑證作為進士。 其專科中之專科分數至多者,為學士。 其武者,由貢生而歷士官學校畢業者,宜憑給證作為守備。 又歷陸軍大學校畢業者,宜給憑證作為都司。 其內堂外場各學分數至多者,為游擊。 蓋學生入學至早,而學富聰強者,自六七歲,至成進士都司,已二十餘歲。 統計十七八年,一學生所費,于修脯衣食住房書籍者,多寬約計每年六十圓,數已逾千。 況專門學校在省,大學在京,又有舟車之費乎?士之希生員舉人進士,為其榮于邦,而他日足以贍其家。 而魚魚而就試,得者僅數千百之一,而不得者屢喪其資斧。 至于皓首黃馘而不悛悔。 每人而計之,其數亦豈少哉!出身定,則溺于彼者又將移于此。 風氣所扇,雲合景從。 吾未見必待官府為普立,而學堂始盛也。 第327頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第327頁