竊見自本月十六日拳匪倡亂京師,連日召見王貝勒內外廷臣工,聖躬焦勞,為宗廟社稷深維之計,廣咨下問,臣等不能弭患事先,紓君父之憂勞。 負罪無狀,內愧且憤。 伏查嘉慶十三年七月上諭,即有山東河南一帶,匪徒設立八卦教、義和團名目,實系白蓮教餘孽,奉嚴旨密拿懲辦。 去年,吳橋縣知縣勞乃宣說帖,考之最詳。 前月,東撫袁世凱遵旨覆陳,言萬無招撫編為營伍之理。 言之最為切實明白。 前東撫毓賢,辦理平原縣邪匪一案,稱匪首朱紅燈自稱明裔,妖言煽亂,各處響應。 幸被官兵掩捕擒獲,就地正法,絶無能避槍炮刀斧之妖術,此其明證。 上年臣詢提督程文炳,該提督乙未年駐軍近畿,有山東義和拳,又自稱金鐘罩紅燈照名目,四五十人投效。 以火槍利刀試其技,立時見血傷斃。 是妖術全不可信,確鑿無疑。 而其匪首廣樹黨羽,久蓄逆謀,妄稱明裔煽亂,其為邪教,為亂民,又確鑿無疑。 臣于上年十一月十三日,蒙恩召見。 其時東省拳匪借仇為名滋事,臣曾面奏系邪教倡亂,應預為撲滅各情。 旋經東撫袁世凱實力禁止,撲滅十餘巨股。 東省晏然。 始而士紳誤信騰謗,謂該撫不應用剿。 此皆不學無識之徒,以邪為正。 近亦帖服,以該撫辦理為是。 臣去年冬曾以勞乃宣說帖商之總署諸臣,奏明請旨飭下東撫辦理。 旋因東撫辦有頭緒,遂寢未奏。 不意東省漸次肅清,流入直隷。 直隷督臣,觀望遷延,養癰成患,聽其蔓延。 始謀不臧,咎實難辭。 及淶水職官,督臣裕祿,見該邪匪借仇教為名,叛跡昭著,乃電奏力請剿辦。 而內外議有異同,遲延未決。 涿州踞城不已,延及永清、霸州。 淶水戕官未痛辦,遂致匪膽愈張,焚燬蘆保鐵路,京津鐵路電杆,又毀京津至張家口電線。 此皆國家派員出帑借洋款所經營。 一旦焚燬,數百萬巨資,深堪惋惜。 又焚殺教堂教民數百處,將來議償亦不資。 伏以民教互仇,積成憤毒,地方官稟承國家律令,自有平心讞獄辦法。 但憑案情曲直,不分是民是教,斷不容匪徒自行報復。 乃至本月十六七日,該匪膽敢潛入京師,盜兵輦轂之下,焚燬教堂,攻擊各使館,縱橫恣肆,放火殺人,震驚宮闕,實為罪大惡極,萬不可赦。 二十日焚燒前門外千餘家。 京城財產精華所聚,焚掠一空。 士民搬徙,十室九逃。 商賈盡行閉歇失業,餉項亦難於匯兌給發。 氣象蕭索已極。 自有亂民不法,任其焚殺叫喊。 實貽鄰國之恥笑。 各洋公使因匪仇教,畏其凶鋒,情急自衛。 現兵只有四百十餘人,各保性命,是其實情。 十六日,樞臣啟秀等傳懿旨慰問各使館並及公使之妻。 該公使等感戴聖慈,淪肌入髓。 口稱調洋兵為衛館保命,絶不干預中國國家公事。 匪平無事,即行撤回。 指天誓日,其詞決非虛偽。 為今之計,惟有先清內城之匪,以撫定民心,安慰洋情,乃可阻其續調之兵。 必中國自剿,乃可免洋兵助剿。 情勢顯然。 臣伏思兵事最忌多立統帥,意見參差,事權不一,以致互相觀望,轉誤事機。 現在歷奉嚴旨,飭令步軍統領,武衛中軍,與各禦營禁兵,嚴拿首要各犯。 刻即解散脅從,將城內外設立壇柵,盡行拆去。 乃官兵觀望,拳匪橫行如故。 步軍統領,順天府五城,前遵旨所擬十條章程,實止虛文,何曾實力做到。 此事權不一之故也。 拳匪麇聚京城,久且煽惑愈多,致生巨變。 伏乞皇太后皇上赫然震怒,恭行天討,上安九廟,下靖兆民。 專責成大學士榮祿,兼用且剿且撫之法,得以便宜從事。 先肅清內城地面,遵旨立即出示,遍諭軍民人等,凡遇頭系紅巾,身繫紅帶持刀放火殺人之匪,準其格殺勿論。 並懸重賞之格,縛獻匪首,所謂老祖師、大師兄者,賞銀二萬兩,立即超擢官階。 擒斬該匪團長,賞銀五日兩。 餘匪計首一級,賞銀一百兩,均準報名預候奏獎。 該大學士為國重臣,應扼要坐鎮,不宜勞以細事。 須差委得人襄助,乃可分理。 伏見武衛軍幕僚記名道府樊增祥,素有謀略,內閣學士桂春,忠勇明決,編修王廷相,御史黃桂,素有清操,通達事理,府丞兼署府尹陳夔龍,勇于任事,請旨交大學士榮祿參贊謀略。 遴派武衛中軍得力將弁,挑選勁兵,分為十餘隊。 隊長如得力,每隊止槍手、刀斧手二三百人已足。 請旨暫閉前三門:嚴禁游民,只準出不准進,分路搜捕匪徒,務令各空廟廢祠,根株淨盡。 命提督衙門遴派明干司員多人,分駐各汛段官廳,隨將所拿匪徒,略訊口供,稟明統帥、即行就地正法,以儆凶頑。 餘者解散驅逐在外城之外,遞解回籍。 事平,再行將正法若干匪,造冊奏報。 或謂該匪人多,不可剿。 不知只匪首倡亂,余多愚蠢村農,幼壯不一。 或謂匪有邪術。 臣愚以為漢末張角黃巾,元末破頭潘關先生,皆有妖術,卒歸擒斬。 該匪晝伏夜動,動言請神,此乃符咒扶鸞請外五鬼搬運之邪術。 一遇聲光並見之物,陽氣熾烈,如槍炮等物,立即轟斃。 若雲匪術能避槍炮,何以十六七等日,該匪連攻東交民巷使館,洋兵放槍,立斃數匪。 昨又擊斃帥府衚衕拳匪四十餘名,折毀其壇。 京師軍民數百萬,受國厚恩,實無一謀叛者。 叛逆只拳匪首要數人耳。 一經擒斬,申國法,儆人心,匪膽即寒,民志自大定。 外五城御史街道廳,亦應督同綠營練勇水會,一體照辦。 城匪既清,各國使館蒙天恩保護,感激再生之恩,則續調之洋兵,自可阻其來。 即來,亦可以城匪既清,無庸自行保護折之,令其撤回。 第316頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第316頁