洪惟巨清,肇造區夏,列聖右文,遠邁古昔,天府群籍,富有日新。 乾隆四十年乙未,命取內府藏書,重加整比,敕編《天祿琳瑯》書目十捲。 越嘉慶二年丁巳,以秘芨琅函,扌穸采彌夥,復輯後編二十捲,書都一千六十三部。 自宋迄明,五朝舊集咸備。 旁羅遠紹,既大極無外,而于刊印流傳之時地,鑒賞採擇之源流,並收藏家生平事略,圖記真偽,研討弗遺,尤細破無內。 于版本嚴擇廣收。 而明末影本鈔本,並從甄錄。 仰見聖學博大,囊括萬有,足以津逮儒生,準繩百代,而豈隋宋所能及哉!前編已入《四庫提要》不及,後編以世無刊本,罕獲覯者。 光緒七年,于京師購得舊鈔,攜歸長沙。 從弟先泰見而驚喜,願授之梓以公天下。 並假湘潭周氏抄本,與湘潭胡元常王啟原,善化劉鉅,及從弟先豫,精心讎校。 刻既成,謹綴言簡末,以見聖代文治之隆,及儒者逢辰之幸,為前古所未有雲。 光緒十年甲申閏五月。 ○故明督師太傳武英殿大學士兵部尚書史忠正公傳 公諱可法,字憲之,道鄰其自號,河南祥符史氏,籍直隷大興,世錦衣百戶。 祖應元,舉于鄉,官黃平知縣,有惠政。 父從直,母氏尹。 公少以孝聞,性孤耿,有志略。 左公光鬥視學畿輔,一日微行入古寺,見一生伏案臥,文甫成草,閲畢,取貂覆之。 詢寺僧,知公名。 及試呈卷,注視久之,面署第一,召入使拜夫人曰:吾諸兒碌碌,他日繼吾志事者生也。 留館署中,每公餘衡論時事,相與感憤眥裂。 舉崇禎元年戊辰進土,授西安推官,遷戶部主事,歷員外郎郎中。 八年遷右參議,分守池州太平。 其秋總理侍郎盧象升,大舉討賊,改公副使,分巡安慶池州,監江北軍,屢破賊。 初當事以皖為南都上游,議設兵備遏寇南下。 眾莫肯往,公奮然請行。 至皖,築城練兵,畫戰守策,皖以無警。 象升改督宣大,代以王家禎,未幾復代以熊文燦,專撫賊,賊益逞。 朝議增設撫臣為豫楚聲援,開府于六,廷推公。 十年擢右僉都御史,巡撫安慶廬州等處。 公至六,建六安營,捐俸修城。 興學校,懲奸宄,改點差,賑饑民。 奏免被災田租。 州有蝗,公夜禱焚香盡三炷達曙,如是彌月。 其掾曰:勞乎?公曰:余為秀才時,月僅七夜眠,服官後惰矣,何言勞?恐罔濟,負吾民耳。 麾下劉小全馬如龍作亂,帥百人噪于軍。 夜三鼓,城中火起,亂者入署,窺公朱衣坐堂上,秉燭仗劍,神光照人,咸驚竄去。 明日討平之。 公短小面黑,目有光,性精敏,事鉅細親裁,視聽批答,同時雜進,靡有遺失。 士不飽不先食,未授衣不先禦,以故得人死力。 臨敵先進,所向無堅。 桐黃舒六間,袤延幾千里,賊屢入屢創,降其酋順天王。 十二年以父憂去官。 朝廷遣中涓伺于涿州,啟其篋,銀杯二,奠章三十二軸而已。 報聞,帝為動容。 有奪情議,公固辭。 十四年服闋,起戶部右侍郎,兼右僉都御史,總督漕運,巡撫風陽淮安揚州,風紀清肅。 浚南河,漕政大厘。 拜南京兵部尚書,參贊機務。 因武備久弛,奏行更新八事。 十七年三月,李自成犯燕京,公誓師勤王,渡江抵浦口,聞京城陷,烈皇帝殉社稷,大慟,頭觸柱流血,縞衣發喪。 會南都議立君,尚書張慎言等移牒公曰:福王由崧,神宗孫,倫序當立,而有不可七,貪淫酗酒,不孝虐下,不讀書,干預有司也。 潞王常澇,神宗侄,賢明可立。 公然之。 風陽總督馬士英,潛與阮大針計議立福王,公告以七不可。 而士英已與黃得功劉良佐劉澤清高傑,發兵送福王至儀真。 於是公等迎王監國。 五月拜公禮部尚書兼東閣大學士,與士英高宏圖並命。 士英仍督師鳳陽,公仍掌兵部事。 乃定京營如北都故事,侍衛錦衣衛諸軍,入伍操練。 錦衣東西兩司房,及南北兩鎮撫司,不備設,以杜告密,安人心。 時士英冀入相,命下大怒。 以公書奏,而擁兵入覲,拜表即行。 公遂自請督師,出鎮淮陽。 十五日,王即位,公陛辭,加太子太保改兵部尚書武英殿大學士。 而士英以是日入直。 於是江南士民伏闕上書曰:伏見陛下初臨監國,擢史可法東閣大學士,代管部務,萬姓歡呼,頌陛下知人善任。 先帝用可法南樞,實天牖聖心,留佐陛下中興之業。 南都積弛,未易蒙安,樞臣以無慾知人,以不倦舉政,經營一載,漸可驅策。 今陛下奠安南服,鼓鋭北征,諸將所服,逆賊所畏,無逾可法。 聞出代督師,眾心皇惑。 淮陽雖急,果別遣督臣,使可法居中調度,則兵糧無憂。 可法自行,雖身任督師,而中樞必更成局,則戰守紛擾,機會一失,局勢盡移,此江南士民,所以奔走號呼,伏闕哀籲者也。 書奏,上不省。 公奉命祭泗風二陵畢,上疏曰:陛下踐阼初,只謁孝陵,哭泣盡哀,道路感動。 若躬謁二陵,見泗風蒿萊滿目,鷄犬無聲,當益悲憤。 願慎終如始,惕厲無怠。 二祖列宗,將默佑之。 若晏處東南,不思遠略,賢奸無辨,威斷不靈,老成投簪,豪傑裹足,祖宗怨恫,天命潛移,東南一隅,未可保也。 上嘉答之。 第216頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第216頁