一在養氣。 古來禍變之大且奇者,莫如滔天洪水,而神禹得告成功。 其次如銅頭鐵額之蚩尤,卒隕命于涿鹿,則以風後力牧之出奇,騎虎役豹之巨無霸,卒投首于昆陽,則以雲台諸將之效力。 蓋天地間厲氣,鐘于異類,以亂天下,必有天地間正氣,產為偉人,以安天下,其大較也。 況以元會運會之說,推之堯舜,時當午會,今去堯舜僅四千餘歲,依然午會。 周孔之遺澤不應歇絶今日,即外域之腥膻,不能久溷于中土。 考宋當南渡,恨抱金牌尚有岳少保氣壯山河,屢拙金師。 今諸將鋭氣全消,聞風鼠竄,又武穆之罪人。 擬請代奏陛見,容面陳一切。 ☆陳虯○論俄國助中國 昨初八日倫敦傳來電報謂:各國相約照會中日兩國,請撤去駐紮朝鮮兵士,中國業已允諾。 又俄羅斯日報言:俄國應襄助朝鮮俾得有權自主。 倘日本欲強為干預,則俄國須會同中國為之保護雲。 至十一日倫敦又來電報則云:英國外部大臣行文中國日本謂,英國可為兩國調停,俾之言歸於好,日本業已應允矣。 以是觀之,中日之爭端可以弭,中日之和局可以成。 此事而果由英國出為調停,其事不難料定。 惟外紛紛傳謂:俄亦願助中國以拒日本,使之不預朝鮮之事,亦一面止中國之兵,一面止日本之兵,初聞亦有似已允從之說。 此則不免動人以疑。 何則?俄人固處乎嫌疑之間者也。 俄國不得志于土耳其,為英法諸大國所遏,不能逾黑海之口,因輟西封之謀,而為東封之計。 前此曾一覬覦朝鮮,而適為英國覷破,預防先占巨文一島,以抗其吭。 俄人遂知難而退。 於是英人仍以巨文島還之朝鮮,而與中國訂約,此地不得使他國屯兵。 此不過數年前之事耳。 故英國而出為中日兩國調停,俾仍言歸於好,此固在人意計之中,其說可信。 蓋歐洲諸國,群推英執牛耳。 英之遏俄于土耳其,則原為歐洲大局起見,其志實在顧全商務。 今若遏之於西,而不能遏之於東,則大局僅顧其半,英人所不為也。 顧欲遏于東,則恆慮鞭長莫及,故深願中國為之襄助。 當其交還巨文島時,余早經論及,謂此地並非還之朝鮮,實乃還之中國。 因此而與中國訂約,不使他國之兵,得以屯紮于此。 則保護朝鮮之權,明明獨責之中國,而英國亦願為之助。 自是而俄人有所顧忌,而不復肆東封之志,然而其志則仍在也。 觀于西伯利牙廣興鐵路,以直達于琿春黑龍江,大有窺視我東三省之意。 東三省因此而設練軍修武備,所以防之者甚至。 顧又烏知俄人之心見中國之備者密,而以聲東擊西之法,又陰謀夫朝鮮。 無隙則亦忍而不發。 今乃忽有東學黨之亂,而日本又不顧同洲唇齒之大局,起而與中國爭保護之權。 說者謂朝鮮之為中國藩屬,薄海皆知,日本豈獨昧昧若此。 彼蓋故作痴聾,以欺中國耳。 其所以敢於欺中國者,以恃俄國為助。 日本之所恃者,實惟俄與法。 法人之於越南暹羅等國,步步欺凌,日人羡之慕之,競起而則效之。 無處則效,則借朝鮮以一試之。 而俄國聞此,正中下懷,遂與日本合謀以逞。 俄人為其暗,日本為其明,此英國之所懼也,故亟出而弭中日兩國之兵,所以保全朝鮮,實所以止遏俄人,亦仍助土耳其以扼黑海口之一法也。 而俄人乃亦出效英人之所為,大有與英爭霸之意,而不知人之視彼如見其肺肝。 然彼以為俄人當襄助朝鮮有權自主,則仍是日本之意,欲使朝鮮為自主之國也。 其曰:日本如欲強為干預,則俄國須會同中國為之保護,則猶是日本之意,欲與中國同保朝鮮。 同保之則同屬之矣。 日後乃以此藉口,而與中國爭保護之權。 則是為朝鮮拒一日本人,反為朝鮮招一俄人,所謂以暴易暴者,殆尤甚焉。 是豈朝鮮之利,亦豈中國之利哉!日本而果潛謀于俄國,以圖朝鮮,不得志則日受其禍,即使得志,日人亦不過為俄人之功狗,將來必且為俄國所並。 夫俄既有東封之志,非一朝鮮所能滿其慾壑者。 由朝鮮取日本途至捷也,事至便也。 俄國較之致力於中國之東三省,難易判而勞逸殊矣。 日本特未之悟耳。 故傳言謂俄人亦與中日排解,請兩國撤兵云云,又安知其不以密計授日本,俾明撤而暗不撤,以紿中國而誤朝鮮乎?然則為調停之說者,惟英國果為出場,則其事可成,其說可信。 若易英而法,即有不可信者,矧其為俄國也哉!或者曰:俄人見英國已為出場調停,亦願附和其間,以與英人同執牛耳,以為異日之後圖,未可知也。 然則俄之助中國也,其真俄之助中國也歟! ○腹地應置木路議 嗚呼鐵路之在今日,其真不可以巳乎!近之為富強計者,動曰:築炮台更練營,設商局精製造。 然無鐵路以為之緯,則呼應不靈,終歸無用。 鐵路其終不可以已乎?顧或者謂腹地之設鐵路,籌費不易,養路須資,宜先就通商口岸舉行。 蒙獨以謂鐵路者,軍國之大計,非工商之末務,當視輪舟不及之處,宜先由西北而復及于東南。 鐵路之費誠巨矣,無已則請先以木路。 第190頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第190頁