英船未入口者,留駐大沽以南,分向旅順、威海衛、大連灣、大孤山游泊測繪,皆海口形勝也。 或在此購煤汲淡水,轉若為濟寇後路焉。 疆吏營將聞之瞠然。 咸謂荒島無足者,會英糧船且盡,始悉南駛。 當英兵開戰時,美使華若翰由北塘登岸,詣京師,呈遽國書。 款以優禮,換約而返。 華洋巨商知英人恥其敗挫,必興師報復,懼妨互市也,自議集捐白金二百萬兩,輸償英餉,沮其再舉。 於是英使法使照會通商大臣何桂清。 若事事遵八年原約,即可罷兵。 桂清據以入告。 得旨,卜魯士輒帶兵船,毀我海口防具,首先背約,損兵折將,實由自取,並非中國失信。 所有八年議和條款,概作罷論。 若彼自知悔悟,必于前議條款內擇道光年間曾有之事,無礙大體者,通融辦理。 令其有以回報本國。 仍在上海定議,不得率行北來。 倘再有兵船駛入攔江沙者,必痛加攻剿,毋貽後悔。 當是時,廟謨以獲勝之後,欲改前約,冀英法二國或就範圍也。 然猶申戒疆臣帥臣,不得見敵輒先開炮,致礙和局。 又命留北塘一口,為通使議和地。 顧北塘地勢扼要,不亞大沽。 明代防倭,已有炮台。 康熙道光年間皆修葺之。 迨王督辦海防,營度于大沽北塘之間,已二三年。 北塘用帑百餘萬金,僅成南北三炮台。 曾有言宜縱寇登岸擊之者。 王心韙其說。 旋奉旨撤北塘之備,退就大沽營城,移其巨炮,置大沽南北岸炮台。 營城距北塘陸路三十七里,水路七十里。 議者謂禦寇不于藩垣而于堂奧,失計已甚。 北塘紳士御史陳鴻翊密疏爭于朝,不聽。 翰林院編修郭嵩燾在幕府,亦力爭之。 王狃于大沽之捷,謂彼以船來,不能多攜馬隊。 俟其登岸,我以勁騎蹙之,可以必勝。 洋兵伎倆,我所深知,何足懼哉!嵩燾以議論不合,遂辭去。 十年夏,英將額爾金,法將噶羅率輪船帆船,共百艘入寇。 復至大沽口。 訁我設備嚴,懲前敗不敢闌入。 徐窺北塘之弛防也遂移向北塘。 先縱小火輪船至海岸,以鐵鏈系巨樁,鼓輪拽之。 須臾樁則自拔。 一樁去,復拔一樁。 不二三日而數百樁拔盡矣。 六月丁丑,英法馬步隊各輓炮車登岸,先據炮台。 官軍猶以其來換約不之禦也。 大吏委員持照會,請其使臣入都換約,不應。 王整軍以出,所部馬隊,已調赴他軍,不滿五千,合京旗步隊,幾及萬人。 英軍馬步可一萬,法軍八千。 壬午,洋船由北塘進內港。 我軍馳往扼之。 適值潮縮,船不能動。 懼為我軍所襲也,高懸白旗,示欲議和狀。 我軍信之,不敢縱擊。 比潮長,洋兵出不意,薄我師。 我師被挫。 洋兵由北而南,將逼大沽。 抵新河,我軍禦之。 洋兵先以七百人出戰。 王瞰其寡也,麾勁騎馳之。 洋兵退,乘勢蹴之。 洋兵各執一槍,精利無前。 數十步外,即不能近。 俄而七百人為一字陣,每人相去數十步,陣長數里,輅我馬隊三千,漸圍漸迫。 我軍不能退,突圍欲出。 洋兵發槍無不中我軍如牆之ㄨ。 紛紛由馬上顛隕。 近世火器日精,臨陣者以俯伏猱進,為避擊之術。 騎兵人馬相依,占地愈多,且高,遂為眾槍之的。 然後知槍炮既興,騎兵難以必勝,或反足為累也。 戊子,王師敗績于新河。 收合馬隊,出者七人而已。 精鋭耗竭,勢遂不支。 退保唐兒沽。 英法軍張甚。 出全隊攻軍糧城,又攻副都統德興阿之營于新河,皆陷之。 大沽北塘,如左右戶。 新河復居大沽之背。 是時洋輪由北塘分向大沽,駕大炮擬我炮台以扼我前,步騎踞新河以魷我後。 大沽炮台益危。 炮穴外向,不能反擊。 王所經理三載之工程,與數百萬之帑金,悉置無用之地。 王始悔縱敵登岸之非計。 而事已不可輓矣。 庚寅,我軍復退。 洋兵進踞唐兒沽。 辛卯,奉朱諭云:僧格林沁握手言別,倏逾半載,大沽兩岸,正在危急,諒汝憂心如焚。 天下根本,不在海口,實在京師。 稍有挫失,須退守津郡,自北而南,迎頭截剿。 萬不可寄身命于炮台。 以國家依賴之身,與醜夷拌命,太不值矣。 南北岸炮台,須擇大員代為防守。 汝身為統帥,固難擅自離營。 今有特旨,非汝畏葸。 若不念大局,只了一身之計,殊負朕心。 握管淒愴,諄諄特諭,汝其懍遵。 壬辰,特派侍郎文俊武備院卿恆祺,馳往北塘海口,伴送英法二國使臣,入都換約。 秋七月癸巳朔,上命大學士瑞麟尚書伊勒東阿,統京旗馬步官兵九千防通州。 丁酉黎明,洋兵攻大沽北岸石縫炮台。 一開花彈飆入火藥庫,訇然震發,雷砰電颶,土崩石飛,炮台失陷。 提督樂善死之。 惟南炮台尚存。 王念屢挫之後,精鋭傷亡,南炮台孤立難持久。 適奉密旨退防後路,乃撤營城及南炮台防兵,次於通州之張家灣。 與瑞麟軍相依護。 庚子,以疏防故,奪王三眼花翎領侍衛內大臣鑲黃旗滿洲都統。 洋兵進至天津。 會和議屢講不就。 遂逼通州。 八月戊辰,光祿寺卿勝保,率偏師邀戰于八里橋,勝保紅頂黃褂,騁而督戰。 洋兵叢槍注擊,傷頰墜馬。 師奔。 瑞麟軍聞風兇懼,宵潰。 王軍朝陽門外。 已巳,天子以秋巡幸熱河,洋兵縱火燔圓明園。 甲申,王軍亦潰。 聞恭親王在長新店,與瑞麟等皆往從之。 英法按軍郭外,欲邀恭親王主和議。 恭親王用恆祺居間排解,往複關說甚苦。 浹兩旬,和約始定。 九月壬寅,暨英人法人平。 當是時,曾文正公國藩督師祁門,胡文忠公林翼駐軍太湖,進剿粵寇。 相持甚急。 聞變合疏奏請于兩人中簡派一人,率精兵萬人入援。 會和議成,乃不果行。 第146頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第146頁