自槍炮興,而弓矢戈矛之術廢,戰陣勝負之數,與前迥殊,即所以論將才者亦異。 古之將才傑出者,如項羽之拔山扛鼎,其氣固蓋一世矣。 至若漢之黥彭,蜀之關張,唐之褒鄂,明之常遇春,傅友德等,皆以武勇顯名于時,奮建奇績。 即岳武穆將才天挺,百戰百勝,而其武藝絶倫,亦實非一時諸將所及。 夫戰勇氣也,故自古恃勇而勝者十常七八。 今之決戰則不然。 設以虢猛絶倫之將,而遇快槍精炮,不能不殞于飛鉛之下,雖拔山扛鼎之雄,亦奚益哉!往者粵寇之亂,將才輩出,塔羅楊彭多鮑諸公,出百死入一生,撤去捍蔽,立群子最密之處而不避,用能累戰累捷。 語人曰:炮固有眼,不吾傷也。 此亦倡勇敢之一法。 然究當聽命于天,不盡以人事為勝負。 且當時粵寇之用,不過中國舊式槍炮耳,否則西人所廢棄之槍炮耳,若有今日至精之槍炮,恐應之之法,又稍不同。 居今日而論將才,不外籌款之裕。 鳩工之良,取法之精,操練之勤,四者備矣。 善用之則勝,不善用之則敗。 智勇固不可闕,所以用厥勇者不同矣。 若夫恩威兼濟,賞罰必信,法令簡肅,實用兵機要所最先。 此又古今不變,中外不變者也。 ○槍炮說下 泰西諸國槍炮之精不越四端,曰力之猛也,發之速也,擊之準也,至之遠也。 諸國竭其才物力,苦心經營者數十年,遂於猛力速準遠大端,各有極至之處。 今其雋士巧工,覃精研思者,當未已也。 或謂果若此,則西國四端之精進,將終無已時,恐復再閲數十年,今日所謂精槍利炮,又成廢物矣。 余不然。 凡物生長各有止境,人之長七八尺而止,象犀馬駝之巨逾丈而止,千年謂古木高數百尋而止。 西國槍炮殆已止於極至之境,末由再精之時也。 何以言之?今日至精至利之槍炮,如欲再加其猛,必有轉移重滯之病,有不能多開之病,如欲再加其速,必有子藥驟竭之病,有不暇命中之病,如欲再加其準,必有運掉不靈之病,有應機遲鈍之病。 如欲再加其遠,必有目力不及之病,有子力墜下之病。 是故欲加一端之勝,或反為三端之累。 且過一端之勝,亦必勢有所窮,利不勝害。 此余所以決今日之猛遠準還,為不能不止之境也。 若夫隨宜而變通之,相機而損益之,蓋造者用者,無時可已之事,乃其範圍,固莫能軼矣。 或問百世以下,事久而術遷,機熟而智生,倘能別創新法,以制槍炮,則槍炮可終廢乎?答之曰:理固有之,然此究在百世下,非余所能懸揣也。 ○條議一則 自中外交涉以來,中國士大夫拘于成見,往往高談氣節,鄙棄洋務而不屑道,一臨事變,無所適從,其處為熟習洋務者,則又唯通事之流,與市井之雄,聲色貨利之外,不知有他,此異才所以難得也。 今欲人才之奮起,必使聰明才傑之士,研求時務而後可。 昔漢武帝詔舉茂才異等,可為將相,及使絶域者。 似宜略仿此意,另設一科,飭令內外大臣,各舉所知,亦不必設有定額。 其新科進士,大挑舉人,優拔貢,如有洞達洋務者,亦許大臣保薦,仿學習河工之例,別為錄用。 其用之之道,如膽識兼優,辨論橫生者,宜出使;熟諸條約操守廉潔者,宜稅務;才猷練達,風骨峻整者,宜海疆州縣。 求之既早,斯用之不窮。 彼士大夫見聞既熟,亦可轉移風氣,不務空談矣。 ○海關征稅敘略 總稅務司赫德屬駐英稅務司金登干送來光緒十八年海關貿易總冊。 余受而閲之,條分件系,經緯分明,是年征稅之數,凡進口正稅銀四百五十九萬餘兩,出口正稅銀八百二十五萬餘兩,復進口半稅銀八十二萬餘兩,洋藥稅銀二百二十八萬餘兩,船鈔銀三十八萬餘兩,內地半稅十四萬餘兩,江漢關征銀一百八十九余萬兩,閩海關征銀一百六十八萬兩余,潮海關征銀一百四十八萬餘兩,浙海關征銀一百二十五萬餘兩,九江關征銀一百零四萬餘兩,廈門關征銀九十七萬餘兩,蕪湖關征銀七十餘萬兩,津海關征銀六十九萬餘兩,淡水關征銀六十三萬五千餘兩,鎮江關征銀六十三萬一千餘兩,山海關征銀五十四萬餘兩,九龍關征銀四十七萬餘兩,台南關征銀四十四萬餘兩,拱北關征銀三十八萬餘兩,東海關征銀三十三萬餘兩,北海關征銀二十五萬餘兩,重慶關征銀二十萬餘兩,宜昌關征銀十一萬餘兩,瓊海關征銀九萬八千餘兩,蒙古關征銀七萬三千餘兩,甌海關征銀三萬六千餘兩,龍州關征銀一千七百餘兩。 以上二十四關,徵收之總數,即前七項徵收之總數。 近年滬粵等關,收稅所以益旺者,以洋藥厘金歸併之故,閩漢等關,收數所以漸衰者,以茶葉銷路日衰之故。 綜計是年進口洋貨,價銀一萬三千五百十萬餘兩,進口正稅,並洋藥稅,得銀六百八十八萬餘兩。 覆諸值百抽五之數,無大懸殊。 然洋藥厘金,固尚不在內也。 出口土貨,價銀一萬零二百五十八萬餘兩,出口正稅得銀八百二十五萬餘兩,已逾值百抽八之數,所謂值百抽五者不符,則以土貨之價,已大減于初定稅則之時之價。 蓋絲茶二者為之也。 第137頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第137頁