燕泉,都憲何孟春號。 何,郴州人,又自敘為吾邑人。 又其側,有「此處不可不飲」,為升庵筆,升庵,楊太史慎號。 而刻不佳,不若中洞。 門右有「此處不可不醉」,為冷然筆,刻法精妙,遂覺後來者居上。 又「聽泉」二字上,刻醒石詩一絶,標曰「姜思睿」,而醒石上亦刻之,標曰「譜明」。 譜明不知何人,一詩二標,豈譜明即姜之字耶? 此處泉石幽倩,洞壑玲瓏,真考槃賢者隱居深谷之勝地,惜無一人棲止。 大洞之左,穹崖南盡,復有一洞,見煙自中出,亟入之。 其洞狹而深,洞門一柱中懸,界為二竅,有儸儸囚發赤身,織草履于中,煙即其所炊也。 洞南崖盡,即前南來之塢,下而再上處也。 時顧仆留待北洞,余復循崖沿眺而北。 北洞之右,崖復北盡,遂躡坡東上,仍出崖端南來大道。 半裡,有庵當路左,下瞰西崖下,廬舍駢集,即溫泉在是矣。 庵北又有一亭,高綴東峰之半,其額曰「冷然」。 當溫泉之上,標以禦風之名,楊君可謂冷暖自知矣。 由亭前躡石西下,石骨棱厲。 余愛其石,攀之下墜,則溫池在焉。 池匯于石崖下,東倚崖石,西去螳川數十步。 池之南,有室三楹,北臨池上。 池分內外,外固清瑩,內更澄澈,而浴者多就外池。 內池中有石,高下不一,俱沉水中,其色如綠玉,映水光艷燁然。 余所見溫泉,滇南最多,此水實為第一。 池室後,當東崖之上,有佛閣三楹,額曰「暖照」,南坡之上,有官宇三楹,額曰「振衣千仞」。 皆為土人鎖鑰,不得入。 余浴既,散步西街,見賣漿及柿者,以浴熱買柿啖之。 因問知虛明之南,尚有雲濤洞,川之西岸,曹溪寺旁,有聖水,相去三里,皆反在其南,可溯螳川而游也。 蓋溫池之西濱螳川東岸,夾廬成衢,隨之面北,百里而達富民。 川東岸山最高者為筆架峰,即在溫池東北,《志》所謂岱晟山也;川西岸山最高者為龍山,曹溪在其東隴之半,《志》所謂蔥山也。 二山夾螳川而北流,而蔥山則老脊之東盤者矣。 余時抵川上,欲先覓曹溪聖水,而渡舟在川西岸,候之不至,遂南半裡,過虛明諸洞下。 南抵崖處,坡曲為塢,宜仍循川岸而南,以無路,遂上昔來大路隅,由小岐盤西崖而南。 亦再下再上,一里半,有一村在坡南,是為沈家莊。 老婦指雲濤洞尚在南坡外。 又南涉塢,半裡登坡,路絶而不知洞所在。 西望隔川,有居甚稠,其上有寺,當即曹溪。 有村童拾薪川邊,遙呼而問所謂雲濤洞者,其童口傳手指,以川隔皆不能辨。 望見南坡之下,有石崖一叢,漫趨之。 至其下,仰視石隙,叢竹娟娟,上有朱扉不掩。 登之,則磴道逶迤,軒亭幽寂,余花殘墨,狼藉蹊間,雲牖石床,離披洞口。 軒後有洞門下嵌,上有層樓橫跨,皆西向。 先登其樓,樓中供大士諸仙像,香幾燈案,皆以樹根為之,多有奇古者。 其南有臥室一楹,米盎即米缸書簏書箱,猶宛然其內,而苔衣蘿網,封埋已久,寂無徑行,不辨其何人所構,何因而廢也。 下樓入洞,初入若室一楹,側有一窞dàn,下陷窈黑。 其北又裂一門,透裂入,有小竅斜通於外,見竹影竄入,即墮黑而下。 南下杳不知其所底,北眺亦有一牖上透,第透處甚微,光不能深燭,以手捫隘,以足投空,時時兩無所著,又時時兩有所礙。 既至其底,忽望西南有光燁然,轉一隘,始見其光自西北頂隙透入,其處底亦平,而上復穹焉高盤。 倏然有影掠隙光而過,心異之,呼顧仆,聞應聲正在透光之隙,其所過影即其影也。 復轉入暗底,隙隘崖懸,無由著足,然而機關指內部結構漸熟,升躋似易,覺明處之魂悸害怕,不若暗中之膽壯也。 再上一層,則上牖微光,亦漸定中生朗,其旁原有細級,宛轉崖間,或頽或整,但初不能見耳。 出洞,仍由前軒出扉外,見右崖有石刻一方,外為棘刺結成窠網,遙不能見。 余計不能去,竟踐而入之,巾履俱為鈎卸,又以布縛頭護網,始得讀之。 乃知是庵為天啟丙寅公元1626年州人朱化孚所構。 朱,壬辰進士。 其樓閣軒亭,俱有名額匾,住山僧亦有名有詩,未久而成空谷,遺構徒存,只增慨耳! 既下至川岸,若一航渡之,即西上曹溪。 時不得舟,仍北三里至溫泉,就舟而渡,登西岸,溯川南行。 望川東虛明崖洞,若即若離,杳然在落花流水之外。 南一里,又見川東一崖,排突陣列突出亦如虛明,其下亦有多洞迸裂,門俱西向,有大書其上為「青龍洞」、為「九曲龍宮」者,隔川望之,不覺神往。 土人言此二洞甚深,篝火以入,可四五里,但中黑無透明處。 此洞即在沈家莊北,余前從虛明沿川岸來,即可得之,誤從其上,行崖端而不知,深為悵悵遺憾而不快;然南之雲濤,北之虛明,既已兩窮遊遍,此洞已去而復得之對涯,亦未為無緣也。 又南一里,抵川西村聚。 從其後西上山,轉而南,又西上,共一里,遂入曹溪寺。 寺門東向,古剎也。 余初欲入寺覓聖泉,見殿東西各有巨碑,為楊太史升庵所著,乃拂碑讀之,知寺中有優曇花樹諸勝,因覓紙錄碑,遂不及問水。 是晚,炊于僧寮,宿于殿右。 二十七日晨起,寒甚。 余先晚止錄一碑,乃殿左者,錄未竟,僧為具餐,乃飯而竟之。 有寺中讀書二生,以此碑不能句即斷句,來相問,余為解示。 第235頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《徐霞客遊記》
第235頁