其注東葛勒山,則曰:「在邵甸縣西北,高三十里,為南中名山,遠近諸峰,高無逾此。 」則所謂三十里者,又指此為東葛勒山矣。 但土人莫諳舊名,困梁王結寨其頂,遂以梁王名之。 《志》無樑王名,未嘗無東葛勒名也。 其脈自澂江府羅藏山東北至宜良,分支東北走者,為翠峰之支,正支西北走者,由楊林西嶺,而北度兔兒關,又北度此而高聳梁王山,橫亙于邵甸之北,其東西兩角並聳,東垂下臨白馬溪之西,西垂下臨牧養澗之東。 由西垂環而西南為分支,則文殊商山之脈所由衍也;由東垂走而東北為正支,則果馬、月狐之脊所自發也。 西垂曲抱,而盤龍之源,遂浚滇海;東垂橫夾,而嘉利之派,遂匯北盤:宜其與羅藏雄對南北,而共稱梁王雲。 過脊,漸西降,西瞰夾塢盤窩,皆豐禾芃芃,不若脊東皆重岡荒磧也。 一坡西垂夾塢中,上皆側石斜臥。 從其上行,二里,始隨坡下墜。 一里及塢,有小溪自東南塢中出,越之西行。 又半裡,有村聚南山下,皆瓦房竹扉,山居中之最幽而整者,是曰大大村。 始東西開塢,梁王山西南之水,由塢北西注;余所越南塢之水,截塢而從之。 半裡,越村之西,又開為南北之塢,有小水自南來,經西岡下,北合于東塢之水,同破西北峽而下墜,當西出於邵甸之北者也。 路越南來小水,遂西南上坡。 盤坡而上,約裡許,越其巔。 又西下半裡,西南涉溪;其溪似南流者。 一里,又西逾坡脊,平行坡上。 又一里余,始見西塢大開。 其塢自北而南,闢夾甚遙,而環峰亦甚密,塢中豐禾雲麗,村落星羅,而溪流猶僅如帶,若續若斷焉。 於是陡降西麓,半裡抵塢。 有村倚麓西而廬,是曰甸頭村,即邵甸縣之故址也。 是村猶偏于塢東;塢北有峰中垂,亦有聚廬其上。 其地去嵩明州四十里,重巒中間,另闢涵蓋。 正北則梁王正脊亙列于後,東界即老脊之北走者,西界即分支之南環者。 其西北度處,有坳頗平,是通牧漾;東北循梁王山東垂而北,是通普岸、嚴章;西逾嶺,通富民縣,東逾嶺,即所從來者;惟南塢最遠,北自甸頭,十里至甸尾。 塢中之水,南至甸尾,折而西南去,路亦逾山而西,遂為嵩明、昆明之界焉。 余既至甸頭村,即隨東麓南行。 一里,有二潭瀦東涯下,南北相併,中止有岸尺許橫隔之,岸中開一隙,水由北潭注南潭間,潭大不及二丈,而深不可測,東倚石崖,西瀕大道,而潭南則祀龍神廟在焉。 潭中大魚三四尺,泛泛其中。 潭小而魚大,且不敢捕,以為神物也。 甸頭之水,自北來流于大道之西;潭中水自潭南溢,流大道之東,已而俱注于西界之麓,合而南去。 路則由東界之麓,相望而南。 塢中屢過村聚。 八里,有小水自東峽出,西入于西麓大溪,逾之。 南二里,則甸尾村橫踞甸南之坡。 有岐直南十里,通兔兒關;正路則由村西向行。 一里余,直抵西界之麓,有石樑跨大溪上。 逾梁,始隨西麓南行。 半裡,溪水由西南盤谷而入,路西北向逾嶺。 一里,登嶺頭。 一里,下嶺西塢中,路復轉西南行,大溪尚出東南峽中,不相見也。 蓋其東老脊,南自宜良,經楊林西嶺度而北,一經兔兒關,其西出之峰突為五龍山,則挾匯流塘之水而出松花壩者也;再北經甸尾東,其峰突為祭鬼山,則挾邵甸之水而《徐霞客遊記》 第三冊下 明徐宏祖盤江考。 西出匯流塘者也。 於是又西越塢脊,四里,隨塢西下。 一里,又有水自北峽來,有梁跨之,其勢少殺于甸尾橋下水。 有村在梁之西,是為小河口,即牧漾之流,南經此而與邵甸之水合,而出匯流塘者也。 過村,又西南上嶺,盤折山坡者七里,中有下窪之窞。 既而陡下峽中,有小水自西北峽來,渡之,村聚頗盛。 村之南,則邵甸之水,已與小河口之流,合而西向出峽,至此復折而南入峽中,是為匯流塘,其瀠回之勢可想也。 從此路由西岸隨流入峽,其峽甚逼,夾翠駢崖,中通一水,路亦隨之,落照西傾,窈不見影。 曲折四里,有數家倚溪北岸,是為三家村。 投宿不納。 蓋是時新聞阿迷不順,省中戒嚴,故昆明各村,俱以小路不便居停為辭。 余強主一家,久之,乃為篝火炊粥,啟戶就榻焉。 盤江考 南北兩盤江,余于粵西已睹其下流,其發源俱在雲南東境。 余過貴州亦資孔驛,輒窮之。 驛西十里,過火燒鋪。 又西南五里,抵小洞嶺。 嶺北二十里有黑山,高峻為眾山冠,此嶺乃其南下脊。 嶺東水即東向行,經火燒鋪、亦資孔,乃西北入黑山東峽,北出合于北盤江;嶺西水自北峽南流,經明月所西塢,東南出亦佐縣,南下南盤江。 小洞一嶺,遂為南北盤分水脊。 《一統志》謂,南北二盤俱發源沾益州東南二百里,北流者為北盤,南流者為南盤,皆指此黑山南小洞嶺,一東出火燒鋪,一西出明月所二流也。 後西至交水城東,中平開巨塢,北自沾益州炎方驛,南逾此經曲靖郡,塢亙南北,不下百里,中皆平疇,三流縱橫其間,匯為海子。 有船南通越州,州在曲靖東南四十里。 舟行至州,水西南入石峽中,懸絶不能上下,乃登陸。 十五里,復下舟,南達陸涼州。 越州東一水,又自白石崖龍潭來,與交水海子合出石峽,乃滇東第一巨溪也,為南盤上流雲。 第227頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《徐霞客遊記》
第227頁