啟元益嗔chēn生氣,徵兵祭纛dú大旗,環直指門,發巨炮恐之,金不為動。 沐遂掠多士數十人,毒痛之,囊其首于木。 金戒多士毋與爭,急疏聞。 下黔督張鶴鳴勘,張奏以實。 時魏璫專政,下調停旨,而啟元愈猖狂不可制。 母宋夫人懼斬世緒,泣三日,以毒進,啟元隕,事乃解。 宋夫人疏請,孫稚未勝爵服,乞權署名,俟長賜襲。 會今上登極,憐之,輒賜敕實授。 即今嗣公沐天波,時僅歲一周支也。 普名勝者,阿迷州土寇也。 祖者輅lù,父子為亂三鄉、維摩間。 萬曆四十二年公元1614年,廣西郡守蕭以裕,調寧州祿土司兵合剿,一鼓破之,輅父子俱就戳,始復維摩州,開三鄉縣。 時名勝走阿迷,寧州祿洪欲除之。 臨安守梁貴夢、郡紳王中丞撫民,畏寧州強,留普樹之敵,曲庇名勝。 初猶屯阿迷境,後十餘年,兵頓強,殘破諸土司,遂駐州城,盡奪州守權。 崇禎四年公元1631年,撫臣王伉憂之,裹氈笠,同二騎潛至州,悉得其叛狀,疏請剿。 上命川、貴四省合剿之。 石屏龍土司兵先薄漾田,為所殲。 三月初八日,王中丞親駐臨安,布政周世昌統十三參將,將本省兵萬七千人,逼沈家墳。 賊命黎亞選扼之,不得進,相持者二月。 五月初二日,亞選自營中潛往為名勝壽,醉返營。 一童子泄其事于龍。 龍與王土司夜劫之,遂斬黎;進薄州城,環圍四月,卒不下。 時州人廖大亨任職方郎,賊恃為奧援,潛使使入京縱反間,謂普實不叛,王撫起釁徼jiǎo求功,百姓悉糜爛。 於是部郎疏論普地不百里,兵不千人,即叛可傳檄定,何騷動大兵為?而王宮諭錫袞、楊庶常繩武,各上疏言宜剿。 事下樞部議。 先是王撫疏名勝包藏禍心已久,前有司養疽莫發奸,致成難圖蔓草,上因切責前撫、按。 而前撫閔洪學已擢zhuó提升塚宰,懼勿能自解,即以飛語慫恿大司馬。 大司馬已先入部郎言,遂謂名勝地不當一縣,撫、按比周,張大其事勢,又延引日月,徒虛糜縣官餉。 疏上,嚴旨逮伉及按臣趙世龍。 十月十五日,撫、按俱臨安就逮。 十二月十八,周世昌中銃chòng一種火器死,十三參將悉戰沒。 五年正月朔,賊悉兵攻臨安,詐郡括萬金犒之,受金,攻愈急。 迨十六,城垂破,賊忽退師,以何天衢襲其穴也。 天衢,江右人,居名勝十三頭目之一,見名勝有異志,心不安,妻陳氏力勸歸中朝,天衢因乞降,當道以三鄉城處之,今遂得其解圍力。 後普屢以兵攻三鄉,各相拒,無所勝,乃退兵,先修祖父怨于寧州。 方攻寧時,洪已奉調中原,其母集眾目,人犒五金、京青布二,各守要害,賊不得入。 後洪返,謂所予太重,責之金,諸族目悉解體。 賊諜知,乘之入,洪走避撫仙湖孤山,州為殘破。 歲余,洪復故土,鬱鬱死。 賊次攻石屏州,及沙土司等十三長官,悉服屬之。 志欲克維摩州南魯白城,即大舉。 魯白城在廣南西南七日程,臨安東南九日程,與交趾界,城天險,為白彞所踞。 名勝常曰:「進圖中原,退守魯白,吾無憂矣。 」攻之三年,不能克。 七年九月,忽病死。 子福遠,方九歲。 妻萬氏,多權略,威行遠近。 當事者姑以撫了局,釀禍至今,自臨安以東、廣西以南,不復知有明官矣!至今臨安不敢一字指斥,旅人詢及者,輒掩口相戒,府州文移,不過虛文。 予過安莊,見為水西殘破者,各各有同仇志,不惜為致命;而此方人人沒齒無怨言,不意一婦人威略乃爾! 南包沙土司,抵蒙自縣;北包彌勒州,抵廣西府;東包維摩州,抵三鄉縣;西抵臨安府;皆其橫壓之區。 東唯三鄉何天衢,西唯龍鵬龍在田,猶與抗鬥,余皆聞風懾伏shè懾于威勢而屈服。 有司為之籠絡,仕紳受其覊靮dí馬繮繩,意即受其控制者,十八九。 王伉以啟釁被逮,後人苟且撫局,舉動如此,朝廷可謂有人乎!夫伉之罪,在誤用周世昌,不諳兵機,彌連數月,兵久變生耳。 當時止宜責其遲,留策其後效。 臨敵易帥且不可,遽就軍中逮之,亦太甚矣。 嗟乎!朝廷于東西用兵,事事如此,不獨西南彞也! 滇游日記二 戊寅公元1638年八月初七日餘作書投署府何別駕,求《廣西府志》。 是日其誕辰,不出堂,書不得達。 入堂閲其四境圖,見盤江自其南界西半入境,東北從東界之北而去,不標地名,無從知其何界也。 初八日何收書欲相見,以雨不往。 初九日餘令顧仆辭何,不見;促其《志》,彼言即送至,而終不來。 是日,復大雨不止。 初十日何言覓《志》無印就者,己覆命殺青矣。 是日午霽,始見黃菊大開。 菊惟黃色,不大。 又有西番菊。 廣西府西界大山,高列如屏,直亙南去,曰草子山。 西界即大麻子嶺,從大龜來者。 東界峻逼,而西界層疊,北有一石山,森羅于中,聯絡兩界,曰發果山。 東支南下者結為郡治;西支橫屬西界者,有水從穴湧出,甚巨,是為瀘源,經西門大橋而為矣邦池之源者也。 通海從穴湧出,此海亦從穴湧出。 然此海南山復橫截,仍入太守塘山穴中,尤為異也。 廣福僧言,此水入穴即從竹園村北龍潭出,未知果否? 恐龍潭自是錫岡業塢水,此未必合出也。 矣邦池俗名海子,又曰龍甸。 此瀘江非廣中瀘江也。 瀘江在南,而此水亦竊其名,不知何故。 矣邦池之南,復有遠山東西橫屬,則此中亦一南北中窪之坑,而水則去來皆透于穴矣。 此郡山之最遠者也。 第207頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《徐霞客遊記》
第207頁