燕兵之入,一夕朝臣縋城去者四十餘人。 其姓名爵裡莫可得而考。 然世相傳,有程濟及河西傭、補鍋匠之屬。 程濟,朝邑人。 有道術。 洪武末官岳池教諭。 惠帝即位,濟上書言:「某月日北方兵起。 」帝謂非所宜言,逮至,將殺之。 濟大呼曰:「陛下幸囚臣。 臣言不驗,死未晚。 」乃下之獄。 已而燕兵起,釋之,改官編修。 參北征軍淮上,敗,召還。 或曰,徐州之捷,諸將樹碑紀功,濟一夜往祭,人莫測。 後燕王過徐,見碑大怒,趣左右椎之。 再椎,遽曰:「止,為我錄文來。 」已,按碑行誅,無得免者。 而濟名適在椎脫處。 然考其實,徐州未嘗有捷也。 金川門啟,濟亡去。 或曰帝亦為僧出亡,濟從之。 莫知所終。 河西傭,不知何許人。 建文四年冬,披葛衣行乞金城市中。 已,至河西為傭于莊浪魯氏。 取直買羊裘,而以故葛衣覆其上,破縷縷不肯棄。 力作倦,輒自吟哦,或夜聞其哭聲。 久之,有京朝官至,識亻庸,欲與語,走南山避之。 或問京朝官:「傭何人?」官亦不答。 在莊浪數年,病且死,呼主人屬曰:「我死勿殮。 西北風起,火我,勿埋我骨。 」魯家從其言。 補鍋匠者,常往來夔州、重慶間。 業補鍋,凡數年,川中人多識之。 一日,于夔州市遇一人,相顧愕然。 已,相持哭,共入山岩中,坐語竟日。 復相持哭,別去。 其人即馮翁也。 翁在夔以章句授童子,給衣食,能為古詩。 詩後題「馬二子」,或「馬公」,或「塞馬先生」。 後二人皆不知所終。 又會稽有二隱者:一雲門僧,一若耶溪樵。 僧每泛舟賦詩,歸即焚之。 樵每于溪沙上以荻畫字,已,輒亂其沙。 人有疑之者,從後抱持觀之,則皆孤臣去國之詞也。 時又有玉山樵者,居金華之東山,麻衣戴笠,終身不易。 嘗為王姓者題詩曰「宗人」,故疑其王姓雲。 雪庵和尚,人疑其為葉希賢,見《練子寧傳》。 其後數十年,松陽王詔游治平寺,于轉輪藏上得書一卷,載建文亡臣二十餘人事蹟。 楮墨斷爛,可識者僅九人。 梁田玉、梁良玉、梁良用、梁中節皆定海人,同族,同仕于朝。 田玉,官郎中,京師破,去為僧。 良玉,官中書舍人,變姓名,走海南,鬻書以老。 良用為舟師,死於水。 中節好《老子》、《太玄經》,為道士。 何申、宋和、郭節,俱不知何許人,同官中書。 申使蜀,至峽口聞變,嘔血,疽發背死。 和及節挾卜筮書走異域,客死。 何洲,海州人。 不知何官,亦去為卜者,客死。 郭良,官籍俱無考,與梁中節相約棄官為道士。 余十一人並失其姓名。 縉雲鄭僖紀其事,為《忠賢奇秘錄》,傳于世。 及萬曆時,江南又有《致身錄》,雲得之茅山道書中。 建文時,侍書吳江史仲彬所述,紀帝出亡後事甚具。 仲彬、程濟、葉希賢、牛景先皆從亡之臣。 又有廖平、金焦諸姓名,而雪庵和尚、補鍋匠等,具有姓名、官爵。 一時士大夫皆信之。 給事中歐陽調律上其書於朝,欲為請謚立祠。 然考仲彬實未嘗為侍書,《錄》蓋晚出,附會不足信。 贊曰:靖難之役,朝臣多捐軀殉國。 若王艮以下諸人之從容就節,非大義素明者不能也。 高巍一介布衣,慷慨上書,請歸籓服。 其持論甚偉,又能超然遠引,晦跡自全,可稱奇士。 若夫行遯諸賢,雖其姓字雜出於諸家傳紀,未足徵信,而忠義奇節,人多樂道之者。 《傳》曰:「與其過而去之,寧過而存之。 」亦足以扶植綱常,使懦夫有立志也。 列傳第三十二 盛庸 平安 何福 顧成 盛庸,不知何許人。 洪武中,累官至都指揮。 建文初,以參將從耿炳文伐燕。 李景隆代炳文,遂隷景隆麾下。 二年四月 ,景隆敗於白溝河,走濟南。 燕師隨至,景隆復南走。 庸與參政鐵鉉悉力固守,燕師攻圍三月不克。 庸、鉉乘夜出兵掩擊,燕眾大敗,解圍去。 乘勝復德州。 九月,論功封歷城侯,祿千石。 尋命為平燕將軍,充總兵官。 陳暉、平安為左右副總兵,馬溥、徐真為左右參將,進鉉兵部尚書參贊軍務。 時吳傑、平安守定州,庸駐德州,徐凱屯滄州,為犄角。 是冬,燕兵襲滄州 ,破,擒凱。 掠其輜重,進薄濟寧。 庸引兵屯東昌以邀之,背城而陣。 燕王帥兵直前薄庸軍左翼,不動。 復沖中堅,庸開陣縱王入,圍之數重。 燕將硃能帥番騎來救,王乘間突圍出。 而燕軍為火器所傷甚眾,大將張玉死於陣。 王獨以百騎殿,退至館陶。 庸檄吳傑、平安自真定遮燕歸路。 明年正月,傑、平安戰深州不利,燕師始得歸。 是役也,燕精鋭喪失幾盡,庸軍聲大振,帝為享廟告捷。 三月,燕兵復南出保定。 庸營夾河。 王將輕騎來覘,掠陣而過。 庸遣千騎追之,為燕兵射卻。 及戰,庸軍列盾以進。 王令步卒先攻,騎兵乘間馳入。 庸麾軍力戰,斬其將譚淵。 而硃能、張武等帥眾殊死鬥。 王以勁騎貫陣與能合。 庸部驍將莊得、皁旗張等俱戰死。 是日,燕軍幾敗。 明日復戰,燕軍東北,庸軍西南,自辰至未,互勝負。 兩軍皆疲,將士各坐息。 復起戰,忽東北風大起,飛塵蔽天。 燕兵乘風大呼,左右橫擊。 庸大敗走還德州,自是氣沮。 已而燕將李遠焚糧艘于沛縣,庸軍遂乏餉。 明年,靈璧戰敗,平安等被執。 庸獨引軍而南,列戰艦淮南岸。 燕將邱福等潛濟,出庸後。 庸不能支,退為守江計。 燕兵渡淮,由盱眙陷揚州。 庸禦戰于六合及浦子口,皆失利,都督陳瑄帥舟師降燕,燕兵遂渡江。 庸倉卒聚海艘出高資港迎戰,覆敗,軍益潰散。 成祖入京師,庸以餘眾降,即命守淮安。 尋賜敕曰:「比以山東未定,命卿鎮守淮安。 今鐵鉉就獲,諸郡悉平。 朕念山東久困兵革 ,憊于轉輸。 卿宜輯兵養民,以稱朕意。 」永樂元年,致仕。 無何,千戶王欽訐庸罪狀,立進欽指揮同知。 於是都御史陳瑛劾庸怨望有異圖。 庸自殺。 平安,滁人,小字保兒。 父定,從太祖起兵,官濟寧衛指揮僉事。 從常遇春下元都 ,戰沒。 安初為太祖養子,驍勇善戰,力舉數百斤。 襲父職,遷密雲指揮使,進右軍都督僉事。 建文元年,伐燕,安以列將從征。 及李景隆代將,用安為先鋒。 燕王將渡白溝河,安伏萬騎河側邀之。 燕王曰:「平安 ,豎子耳。 往歲從出塞,識我用兵,今當先破之。 」及戰,不能挫安。 時南軍六十萬,列陣河上。 王帥將士馳入陣,戰至暝,互有殺傷。 及夜深,乃各斂軍。 燕王失道,從者僅三騎。 下馬伏地視河流,辨東西,始知營壘所在。 明日再戰,安擊敗燕蔣房寬、陳亨。 燕王見事急,親冒矢石力戰。 馬創矢竭,劍折不可擊。 走登堤,佯舉鞭招後騎以疑敵。 會高煦救至,乃得免。 當是時,諸將中安戰最力,王幾為安槊所及。 已而敗。 語詳《成祖紀》。 第101頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《明史 下》
第101頁