安州都督吳王恪數出畋獵,頗損居人;侍御史柳范奏彈之。 丁丑,恪坐免官,削戶三百。 上曰:「長史權萬紀事吾兒,不能匡正,罪當死。 」柳范曰:「房玄齡事陛下,猶不能止畋獵,豈得獨罪萬紀!」上大怒,拂衣而入。 久之,獨引范謂曰:「何面折我?」對曰:「陛下仁明,臣不敢不盡愚直。 」上悅。 十一月,辛卯,上幸懷州;丙午,還洛陽宮。 故荊州都督武士彟女,年十四,上聞其美,召入後宮,為才人。 太宗文武大聖大廣孝皇帝中之上貞觀十二年(戊戌,公元六三八年) 春,正月,乙未,禮部尚書王珪奏:「三品已上遇親王于路皆降乘,非禮。 」上曰:「卿輩苟自崇貴,輕我諸子。 」特進魏徵曰:「諸王位次三公,今三品皆九卿、八座,為王降乘,誠非所宜當。 」上曰:「人生壽夭難期,萬一太子不幸,安知諸王他日不為公輩之主!何得輕之!」對曰:「自周以來,皆子孫相繼,不立兄弟,所以絶庶孽之窺窬,塞禍亂之源本,此為國者所深戒也。 」上乃從珪奏。 吏部尚書高士廉、黃門侍郎韋挺、禮部侍郎令狐德葇、中書侍郎岑文本撰《氏族志》成,上之。 先是,山東人士崔、盧、李、鄭諸族,好自矜地望,雖累葉陵夷,苟他族欲與為昏姻,必多責財幣,或舍其鄉裡而妄稱名族,或兄弟齊列而更以妻族相陵。 上惡之,命士廉等遍責天下譜諜,質諸史籍,考其真偽,辨其昭穆,第其甲乙,褒進忠賢,貶退奸逆,分為九等。 士廉等以黃門侍郎崔民幹為第一。 上曰:「漢高祖與蕭、曹、樊、灌皆起閭閻布衣,卿輩至今推仰,以為英賢,豈在世祿乎!高氏偏據山東,梁、陳僻在江南,雖有人物,蓋何足言?況其子孫才行衰薄,官爵陵替,而猶卬然以門地自負,販鬻松檟,依託富貴,棄廉忘恥,不知世人何為貴之!今三品以上,或以德行,或以勛勞,或以文學,致位貴顯。 彼衰世舊門,誠何足慕!而求與為昏,雖多輸金帛,猶為彼所偃蹇,我不知其解何也!今欲釐正訛謬,舍名取實,而卿曹猶以崔民幹為第一,是輕我官爵而徇流俗之情也。 」乃更命刊定,專以今朝品秩為高下。 於是以皇族為首,外戚次之。 降崔民幹為第三。 凡二百九十三姓,千六百五十一家,頒于天下。 二月,乙卯,車駕西還;癸亥,幸河北,觀砥柱。 甲子,巫州獠反,夔州都督齊善行敗之,俘男女三千餘口。 乙丑,上祀禹廟。 丁卯,至柳谷,觀鹽池。 庚午,至蒲州,刺史趙元楷課父老服黃紗單衣迎車駕,盛飾廨舍樓觀,又飼羊百餘口、魚數百頭以饋貴戚。 上數之曰:「朕巡省河、洛,凡有所須,皆資庫物。 卿所為乃亡隋之弊俗也。 」甲戌,幸長春宮。 戊寅,詔曰:「隋故鷹擊郎將堯君素,雖桀犬吠堯,有乖倒戈之志,而疾風勁草,實表歲寒之心;可贈蒲州刺史,仍訪其子孫以聞。 」 閏月,庚辰朔,日有食之。 丁未,車駕至京師。 三月,辛亥,著作佐郎鄧世隆表請集上文章。 上曰:「朕之辭令,有益於民者,史皆書之,足為不朽。 若其無益,集之何用!梁武帝父子、陳後主、隋煬帝皆有文集行于世,何救于亡!為人主患無德政,文章何為!」遂不許。 丙子,以皇孫生,宴五品以上于東宮。 上曰:「貞觀之前,從朕經營天下,玄齡之功也。 貞觀以來,繩愆糾繆,魏徵之功也。 」皆賜之佩刀。 上謂征曰:「朕政事何如往年?」對曰:「威德所加,比貞觀之初則遠矣;人悅服則不逮也。 」上曰:「遠方畏威慕德,故來服;若其不逮,何以致之?」對曰:「陛下往以未治為憂,故德義日新;今以既治為安,故不逮。 」上曰:「今所為,猶往年也,何以異?」對曰:「陛下貞觀之初,恐人不諫,常導之使言,中間悅而從之。 今則不然,雖勉從之,猶有難色。 所以異也。 」上曰:「其事可聞歟?」對曰:「陛下昔欲殺元律師,孫伏伽以為法不當死,陛下賜以蘭陵公主園,直百萬。 或云:『賞太厚。 』陛下云:『朕即位以來,未有諫者,故賞之。 』此導之使言也。 司戶柳雄妄訴隋資,陛下欲誅之,納戴冑之諫而止。 是悅而從之也。 近皇甫德參上書諫修洛陽宮,陛下恚之,雖以臣言而罷,勉從之也。 」上曰:「非公不能及此。 人苦不自知耳!」 夏,五月,壬申,弘文館學士永興文懿公虞世南卒,上哭之慟。 世南外和柔而內忠直,上嘗稱世南有五絶:一德行,二忠直,三博學,四文辭,五書翰。 秋,七月,癸酉,以吏部尚書高士廉為右仆射。 乙亥,吐蕃寇弘州。 第157頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《資治通鑑 下》
第157頁