流聞將禁私銅,以充官銅。 民雖失器,終於獲直,國用不足,其利實多。 臣愚意異,不寧寢默。 臣聞治國若烹小鮮,拯敝莫若務本。 百姓不足,君孰與足。 未有民貧而國富,本不足而末有餘者也。 故囊漏貯中,識者不吝;反裘負薪,存毛實難。 王者不言有無,諸侯不言多少,食祿之家,不與百姓爭利。 故拔葵所以明治,織蒲謂之不仁,是以貴賤有章,職分無爽。 今之所憂,在農民尚寡,倉廩未充,轉運無已,資食者眾,家無私積,難以禦荒耳。 夫貨存貿易,不在少多,昔日之貴,今者之賤,彼此共之,其揆一也。 但令官民均通,則無患不足。 若使必資貨廣以收國用者,則龜貝之屬,自古所行。 尋銅之為器,在用也博矣。 鐘律所通者遠,機衡所揆者大。 夏鼎負《圖》,實冠眾瑞,晉鐸呈象,亦啟休征。 器有要用,則貴賤同資;物有適宜,則家國共急。 今毀必資之器,而為無施之錢,于貨則功不補勞,在用則君民俱困,校之以實,損多益少。 陛下勞謙終日,無倦庶務,以身率物,勤素成風,而頌聲不作,板、渭不至者,良由基根未固,意在遠略。 伏願思可久之道,賒欲速之情,弘山海之納,擇芻收之說,則嘉謀日陳,聖慮可廣。 其亡存心,然後苞桑可系。 愚誠一至,用忘寢食。 景平初,加位特進。 明年,致仕,解國子祭酒。 少帝在位,多諸愆失,上封事極諫,曰: 伏聞陛下時在後園,頗習武備,鼓鞞在宮,聲聞于外;黷武掖庭之內,喧嘩省闥之間,不聞將帥之臣,統禦之主,非徒不足以威四夷,祗生遠近之怪。 近者東寇紛擾,皆欲伺國瑕隙,今之吳會,寧過二漢關、河,根本既搖,于何不有。 如水旱成災,役夫不息,無寇而戒,為費漸多。 河南非復國有,羯虜難以理期,此臣所以用忘寢食,而干非其位者也。 陛下踐阼,委政宰臣,實同高宗諒暗之美。 而更親狎小人,不免近習,懼非社稷至計,經世之道。 王言如絲,其出如綸,下觀而化,疾于影響。 伏願陛下思弘古道,式遵遺訓,從理無滯,任賢勿疑,如此則天下歸德,宗社惟永。 《書》云:「一人有慶,兆民賴之。 」天高聽卑,無幽不察,興衰在人,成敗易曉,未有政治在於上而人亂於下者也。 臣蒙先朝過遇,陛下殊私,實欲盡心竭誠,少報萬分;而惛耄已及,百疾互生,便為永違聖顏,無復自盡之路,貪及視息,陳其狂瞽。 陛下若能哀其所請,留心覽察,則臣夕殞于地,無恨九泉。 少帝雖不能納,亦不加譴。 徐羡之、傅亮等與泰素不平,及廬陵王義真、少帝見害,泰謂所親曰:「吾觀古今多矣,未有受遺顧托,而嗣君見殺,賢王嬰戮者也。 」元嘉二年,表賀元正,並陳旱災,曰: 元正改律,品物惟新。 陛下藉日新以畜德,仰乾元以履祚,吉祥集室,百福來庭。 頃旱魃為虐,亢陽愆度,通川燥流,異井同竭。 老弱不堪遠汲,貧寡單于負水。 租輸既重,賦稅無降,百姓怨咨。 臣年過七十,未見此旱。 陰陽並隔,則和氣不交,豈惟凶荒,必生疾疫,其為憂虞,不可備序。 雩絜之典,以誠會事,巫祝常祈,罕能有感,上天之譴,不可不察。 漢東海枉殺孝婦,亢旱三年;及祭其墓,澍雨立降,歲以有年。 是以衛人伐邢,師興而雨。 伏願陛下式遵遠猷,思隆高構,推忠恕之愛,矜冤枉之獄,游心下民之瘼,厝思幽冥之紀。 令謗木豎闕,諫鼓鳴朝,察芻牧之言,總統禦之要。 如此,則苞桑可系,危幾無兆。 斯而災害不消,未之有也。 故夏禹引百姓之罪,殷湯甘萬方之過,太戊資桑谷以進德,宋景藉熒惑以修善,斯皆因敗以轉成,往事之昭晰也。 循末俗者難為風,就正路者易為雅。 臣疾患日篤,夕不謀朝,會及歲慶,得一聞達,微誠少亮,無恨泉壤,永違聖顏,拜表悲咽。 遂輕舟游東陽,任心行止,不關朝廷。 有司劾奏之,太祖不問也。 時太祖雖當陽親覽,而羡之等猶秉重權,覆上表曰:「伏承廬陵王已復封爵,猶未加贈。 陛下孝慈天至,友于過隆,伏揆聖心,已自有在。 但司契以不唱為高,冕旒以因寄成用。 臣雖言不足采,誠不亮時,但猥蒙先朝忘醜之眷,復沾廬陵矜顧之末,息晏委質,有兼常款,契闊戎陣,顛狽艱危,厚德無報,授令路絶,此老臣兼不能自已者也。 朽謝越局,無所逃刑。 」泰諸子禁之,表竟不奏。 三年,羡之等伏誅,進位侍中、左光祿大夫、國子祭酒,領江夏王師,特進如故。 上以泰先朝舊臣,恩禮甚重,以有腳疾,起居艱難,宴見之日,特聽乘輿到坐。 累陳時事,上每優容之。 其年秋,旱蝗,又上表曰: 陛下昧旦丕顯,求民之瘼,明斷庶獄,無倦政事,理出群心,澤謡民口,百姓翕然,皆自以為遇其時也。 災變雖小,要有以致之。 守宰之失,臣所不能究;上天之譴,臣所不敢誣。 有蝗之處,縣官多課民捕之,無益於枯苗,有傷于殺害。 臣聞桑谷時亡,無假斤斧,楚昭仁愛,不絜自瘳,卓茂去無知之蟲,宋均囚有異之虎,蝗生有由,非所宜殺。 石不能言,星不自隕,《春秋》之旨,所宜詳察。 禮,婦人有三從之義,而無自專之道;《周書》父子兄弟,罪不相及,女人被宥,由來尚矣。 謝晦婦女,猶在尚方,始貴後賤,物情之所甚苦,匹婦一至,亦能有所感激。 臣于謝氏,不容有情,蒙國重恩,寢處思報,伏度聖心,已當有在。 第334頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《宋書》
第334頁