█安 【寅集上】【宀字部】 安 【唐韻】【集韻】【韻會】【正韻】□於寒切,案平聲。 【說文】靜也,從女,在宀下。 【廣韻】徐也,止也。 【書·堯典】欽明文思安安。 【注】安安,自然性之也。 【益稷】安汝止。 【注】謂止於至善也。 ◆又寧也,定也。 【書·臯陶謨】在知人,在安民。 【齊語】其心安焉,不見異物而遷焉。 ◆又危之對也。 【前漢·賈誼傳】置之安處則安,置之危處則危。 ◆又佚樂也。 【禮·表記】君子莊敬日強,安肆日偸。 【左傳·僖二十三年】懷與安實敗名。 ◆又【諡法】和好不爭曰安。 ◆又何也。 【禮·檀弓】吾將安仰。 【楚辭·天問】九天之際,安放安屬。 ◆又與焉同。 【正字通】安之於焉,猶何之於曷,音別義通。 ◆又姓。 【風俗通】漢太守安成,唐安金藏。 ◆又安期,安平,俱複姓。 ◆又州名,春秋時鄖國,漢屬江夏郡,宋改為安州。 ◆又葉烏前切,音煙。 【詩·大雅】執訊連連,攸馘安安。 ◆又葉於真切,音因。 【蘇軾·李仲蒙哀辭】矯矯犖犖,自貴珍兮。 欺世幻俗。 內弗安兮。 考證:〔【賈誼·治安策】置之安處則安,置之危處則危。 〕 謹照原書改前漢賈誼傳。 █宨 【寅集上】【宀字部】 宨 【集韻】土了切,音朓。 肆也。 輕宨,放肆也。 ◆又【正字通】一說窕宨音切同。 引《詩傳》窈窕,幽間貞靜意。 《字彙》專訓輕宨,非。 ○按諸韻書,止《集韻》有宨字。 《詩·周南》窈窕本從穴。 《爾雅·釋言》窕肆也,注輕窕者,好放肆也,亦從穴。 《正字通》所引音義□與窕同,恐即窕字之偽。 █容 【寅集上】【宀字部】 容 〔古文〕□【廣韻】【集韻】【韻會】□余封切,音融。 【說文】盛也。 從宀從谷。 【徐鉉曰】屋與谷,皆所以盛受也。 【增韻】受也,包涵也。 【易·師卦】君子以容民畜衆。 【書·君□】必有忍其乃有濟,有容德乃大。 【注】謂包之也。 ◆又【唐書·狄仁傑傳】婁公盛德,為所包容久矣。 ◆又儀容也。 【禮·冠義】禮義之始,在於正容體。 【射義】試之於射宮,其容比於禮,其節比於樂。 ◆又【玉藻】君子之容舒遲,見所尊者齊遫,足容重,手容恭,目容端,口容止,聲容靜,頭容直,氣容肅,立容德,色容莊。 ◆又從容,安也。 【書·君□】從容以和。 【中庸】從容中道,聖人也。 ◆又【爾雅·釋器】容謂之防。 【郭璞注】形如今牀頭小曲屛風,唱射者所以自防隱也,所以容身防矢也。 ◆又禮官曰容。 【禮·樂記】使之行商容,而復其位。 【注】容謂禮樂之官。 使之檢視殷家禮樂之官,而復其位。 【前漢·儒林傳】徐生善為容。 是善禮樂者謂之容也。 ◆又飛揚貌。 【楚辭·九章】紛容容之無經兮。 ◆又【禮·內則】佩容臭。 【注】香物也。 助為形容之飾,猶後世香囊也。 ◆又紗之輕者曰輕容。 【唐苑類】輕容,無花薄紗也。 ◆又州名。 古象郡地,唐置容州。 ◆又姓。 八凱仲容之後。 【禮記】有徐大夫容居。 ◆又慕容,複姓。 ◆又【集韻】尹竦切。 與慫慂之慂同,勸也。 ◆又【正字通】余壟切,音湧。 【前漢·郊祀歌】神之行,旌容容。 ◆又與頌通。 【說文】貌也。 從頁,公聲。 【徐曰】此儀容字。 歌頌者,美盛德之形容,故通作頌。 後人因以為歌頌字。 【前漢·惠帝紀】有罪當盜械者,皆頌繫。 【顏師古注】古頌與容同。 【□法志注】頌謂寬容之,不桎梏也。 ◆又葉與章切,音陽。 【韓愈·獨孤申叔哀辭】如聞其聲,如見其容。 鳴呼遠矣,何日而忘。 ◆又【參同契】天道甚浩廣,太□無形容。 虛寂不可覩,匡郭以消忘。 考證:〔【禮·冠義】禮文之始,在於正容體。 〕 謹照原文禮文改禮義。 〔【射義】試之於澤宮。 〕 謹照原文澤宮改射宮。 〔【禮記】有周大夫容居。 〕 謹照檀弓周改徐。 █審 【寅集上】【宀字部】 審 〔古文〕宷【唐韻】【集韻】【韻會】【正韻】□式荏切,音嬸。 【說文】悉也。 本作宷,從宀從釆。 【徐鉉曰】宀,覆也。 釆,別也。 能包覆而深別之也。 今從篆作審。 【增韻】詳也,熟究也。 【書·說命】乃審厥象,俾以形旁,求于天下。 【中庸】審問之。 【禮·樂記】審聲以知音,審音以知樂,審樂以知政,而治道備矣。 ◆又【禮·月令】審卦吉凶。 【注】謂省錄也。 ◆又【莊子·徐無鬼】水之守土也審,影之守人也審,物之守物也審。 【注】郭象曰:無意,則止於分,所以為審。 循本曰:言此理相守,未嘗相離,如水之守土,影之守人,物之守物,審定而不移也。 ◆又凡鞫事曰審。 【書·呂□】其審克之。 ◆又束也。 【周禮·地官·羽人】十羽為審。 【注】古人徵羽為旌旄之飾,弓箭之用。 審,一束也。 ◆又姓。 漢審食其。 【正字通】漢郞中審忠,靈帝時上書論曹節等罪惡。 ◆又【韻會】與盤同,水盤旋也。 【莊子·應帝王】止水之審為淵。 【注】審音盤。 □文云:蟠,聚也。 █寞 【寅集上】【宀字部】 寞 【廣韻】慕各切【集韻】【韻會】【正韻】末各切,□音莫。 【說文】寂寞,無聲也。 本作嗼,今文作寞。 【前漢·揚雄傳】惟寂寞自投閣。 【韓愈文】釣於寂寞之濵。 ◆又通作漠。 【楚辭·遠遊】野□漠其無人。 ◆又【宋玉·九辯】欲□漠而絶端兮。 亦借用莫。 █寋 【寅集上】【宀字部】 寋 【集韻】【韻會】九件切【正韻】九輦切,□音蹇。 【爾雅·釋樂】徒鼓磬謂之寋。 ◆又【廣韻】【集韻】【韻會】□紀偃切,音湕。 義同。 一曰女字。 第317頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《康熙字典 中》
第317頁