壬子,大宴含光殿。 軍校營在新城外者,並令終宴,至夕,遣內侍持鑰往諸門,俟盡出,闔扉入鑰。 遂為定製。 乙卯,告太廟,奉天書,如東封之制。 丙辰,以資政殿大學士向敏中權東京留守;三司使丁謂為行在三司使,鹽鐵副使林特副之。 丁巳,翰林學士李宗諤等上《新修諸道圖經》千五百六十六卷,詔獎之。 禁扈從諸色人燔爇道路草木。 知雜御史趙湘,請依《周禮》置土訓、誦訓,纂錄所經山川古蹟風俗,以資宸覽;詔錢易、陳越、劉筠、宋綬掌其事,每頓進一卷。 龍圖閣待制孫奭,由經術進,守道自處,即有所言,未嘗阿附取悅。 帝嘗問以天書,奭對曰:「臣愚所聞:『天何言戰!』豈有書也!」帝知奭樸忠,每優容之。 是歲,特命向敏中諭奭,令陳朝廷得失。 奭上納諫、恕直、輕徭、薄賦四事,頗施用其言。 及將有汾陰之役,會歲旱,京師近郡谷價翔貴,奭遂奏疏曰:「先王卜征五年,歲習其祥,祥習則行,不習則增修德而改卜。 陛下始畢東封,更議西幸,則非先王卜征五年慎重之意,其不可一也。 夫汾陰后土,事不經見。 昔漢武帝將行封禪大禮,欲優遊其事,故先封中嶽,祀汾陰,始巡幸郡縣,浸尋于泰山。 今陛下既已登封,復欲行此,其不可二也。 《周禮》,圜丘、方澤,所以郊祀天地,今南北郊是也。 漢初承秦,唯立五畤以祀天,而后土無祀,故武帝立祠于汾陰。 自元、成以來,從公卿之議,徙汾陰后土于北郊,後之王者多不祀汾陰。 今陛下乃欲捨北郊而祀汾陰,其不可三也。 西漢都雍,去汾陰至近。 今陛下經重關,越險阻,輕棄京師根本,其不可四也。 河東者,唐王業所起之地,唐又都雍,故明皇間幸河東,因祀后土,與聖朝事異。 今陛下無故欲祠汾陰,其不可五也。 夫遇災而懼,周宣所以中興。 比年以來,水旱相繼,陛下宜側身修德以答天譴,豈宜下徇奸回,遠勞民庶,忘社稷之大計,慕簫鼓之盤遊!其不可六也。 夫雷以二月出,八月入,失時則為異;今震雷在冬,為異尤甚。 天戒丁寧,陛下未悟,其不可七也。 先王先成民而後致力於神,今國家土木之功,累年未息,水旱作沴,饑饉居多;乃欲勞民事神,神其享之乎!其不可八也。 陛下欲行此禮,不過如漢武帝、唐明皇刻石頌功而已,此皆虛名也。 陛下欽明睿哲,當追蹤二帝、三王之事,豈止效此虛名!其不可九也。 唐明皇嬖寵害政,奸佞當涂,身播國屯,兵纏魏闕,今議者引開元故事以為盛烈,乃欲倡導陛下而為之,其不可十也。 臣猶懼言不逮意,願少賜清問,以畢其說。 」 帝遣內侍皇甫繼明諭以具條再上,於是奭又上疏曰:「陛下將幸汾陰,而京師民心弗寧,江、淮之眾,困于調發,理須鎮安而矜存之。 且土木之功未息而攘奪之盜必行,契丹治兵不遠邊境,雖馳單使,寧保其心!昔黃巢出自凶饑,陳勝起於徭戍。 隋煬帝緣勤遠略,唐高祖由是開基;晉少主智昧邊防,耶律德光因之入汴。 今陛下俯從奸佞,遠棄京師,罔念民疲,不虞邊患,涉仍歲薦饑之地,修違經久廢之祠,又安知饑民之中無黃巢之劇賊乎?役徒之內無陳勝之大志乎?肘腋之下無英雄之窺伺乎?燕薊之間無敵人之觀釁乎?陛下方祠后土,駐蹕河中,若敵騎敗盟,忽及澶淵,陛下知魏咸信能堅據河橋乎?周瑩居中山能摧鋒卻敵乎?又或渠魁俠帥,嘯聚原野,劫掠州縣,侵軼郊畿,行在遠聞,得不驚駭?陛下雖前席問計,群臣欲借箸出奇,以臣料之,恐無及也。 又,竊見今之奸臣,以先帝寅畏天災,詔停封禪,故贊陛下力行東封,以為繼成先志也。 先帝欲北平幽朔,西取繼遷,大勛未集,用付陛下,則群臣未嘗獻一謀、畫一策,以佐陛下繼先帝之志。 而乃卑辭重幣,求和于契丹,蹙國縻爵,姑息于保吉;謂主辱臣死為空言,以誣下罔上為己任。 撰造祥瑞,假托鬼神,才畢東封,便議西幸,輕勞聖駕,虐害饑民,冀其無事往還,謂已大成勛績。 是陛下以祖宗艱難之業,為佞邪僥倖之資,臣所以長嘆痛哭也!」 時群臣數奏祥瑞,奭又上疏言:「五載巡狩,《虞書》常典;觀民設教,羲《易》明文。 何須紫氣黃雲,始能封岳;嘉禾異草,然後省方!今野雕山鹿,並形奏簡,秋旱冬雷,率皆稱賀。 將以欺上天,則上天不可欺;將以愚下民,則下民不可愚;將以欺後世,則後世必不信;腹非竊笑,有識盡然,上玷聖明,不為細也!」疏入,不報。 ○真宗膺符稽古神功讓德文明武定章聖元孝皇帝大中祥符四年遼統和二十九年 春,正月,乙亥朔,遼主自高麗班師,所降諸城復叛。 至貴州南峻嶺谷,大雨連日,馬駝皆疲,甲仗多遺棄,霽,乃得渡。 陝西提點刑獄官言邠、寧、環、慶副都部署陳興縱所部禁兵劫盜,詔釋不誅,辛巳,徙知永興軍王嗣宗代之。 邠州城東有靈應公廟,傍有山穴,群狐處焉,妖巫挾之為人禍福,凡水旱疾疫悉禱之。 及嗣宗至,毀其廟,熏其穴,得數十狐,盡殺之,淫祀遂息。 詔:「執事汾陰懈怠者,罪勿原。 」 癸未,代州言粟斗十餘錢。 乙酉,親習祀后土儀于崇德殿。 丁亥,謁啟聖院太宗神禦殿、普安院元德皇后聖容,告將行也。 己丑,遼主次鴨綠江。 庚寅,皇后及皇弟楚王隆佑迎于來遠城。 丁酉,車駕奏天書發京師。 群臣言日上有黃氣如匹素,五色雲如蓋。 是夕,次中牟縣。 戊戌,次鄭州。 命陳彭年、王曙同詳定邀駕詞狀。 第139頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《續資治通鑑 上》
第139頁