吾鄉道光以來,號能詩者,莫如監利王比部,與同縣蔡黃樓,天門劉孝長,鐘祥張覺山,號楚四家。 又與龔九尊、郭南村諸人,號監利十子。 其《漆室吟》、《百柱堂集》,風行雷動,震暴一時。 流派延沿,競高聲采。 五言必宗蕭選,律體爭慕杜陵。 今制府張孝達師曩視楚學,設《經義治事學》舍,樂育人才,奇偉亮博之士,雲興鱗躍。 同治以來,楚材稱盛,江山文藻,相為映發。 以余所知,未易更仆。 今觀久成所作,沖夷古澹,一掃信陽北地積習,而亦不墮公安竟陵滑易纖仄一派。 其源出於陶韋,而宋之柯山具茨,國朝之葦間陋軒,擷芳漱液,遺筌忘象,蓋庶幾得味外味焉。 余既反覆吟玩,嘆挹其詞,而又訝其不競時名,不逐聲氣。 及蕙友出示其尊甫鐵椽年丈《崇質堂集》,三複卒業,然後知家學相承,鳳毛有自。 而又嘆瑰寶善藏,潛光不曜,一門之中,父子兄弟,自相師友,沉酣古籍,屏謝浮名。 其胸次高,故其氣骨峻,其傳習正,故其詞致醇。 吾屬馳逐詩林二十餘年,自以為盡交海內之士,而不意山林深蔚之地,鄉尚阝耳目之前,有如此才,不獲一接言論。 而僅得于覃蠹叢殘豕魚淮別之際,流連吟望而不能已。 正恐空山寒谷,藏名避世,若草窗之詩者,尚復不少也。 此集嗣崇質堂而出,當與監利分鑣並馳。 擬之有明,監利如李何之有廢興,崇陽則徐高之無絶響矣。 光緒十六年太歲庚寅除夕前二日恩施樊增祥敘于都門寓廬。 ☆簡朝亮○朱九江先生集序 學者問曰:聞集之始也,後人集之,而非自為集也。 朱先生既沒十有六年,而未有集何也?朝亮曰:搜之未備,既不得遽,又時將有待也。 然遷延之罪,固自知之矣。 學者乃出其所得詩文百篇有奇,又有數策錄所聞者。 問曰:然乎?乃檢其所得,曰:詩文非先生之作。 而妄稱為先生者,十二三焉。 若夫所聞則不能無異,自古而然者也。 烏呼!悲哉!先生既沒,赴至,朝亮父喪方礻覃,以師喪固所奔也,戴星而行。 及至,既斂,將蓋棺,家人聞來,哭止之。 遂入哭,猶及見先生面如生也。 行省兩院為文祭之曰:明不自翹,遺書有無。 朝亮聞之而悲。 夫先生有書而無書也,先生之明終不可以沒也。 先生七十有一,朝亮在其門,冬歸成昏禮,反而晉拜。 先生賜之酒。 既侍飲,敬問先生著述,舉所以欲為書者而答。 凡七書,而自謂于儒宗性學,發之而為政術,尚之而為風俗。 得失雖微,即于中國人倫之大,天下強弱安危所存者,則尤屬意而不敢草草焉。 及先生七十有五,語其家人,將定稿以成書。 亡何疾作,乃燔其稿,逾月而沒。 此有書而無書。 昔人以服程子之明,而先生由之者也。 雖然,先生之書未傳於人,而先生之行之言,人固得而見聞者矣。 況其莫年講學,上辨古人,下窮今日,其所以勤告者,必其所以欲為書之精意,豈猶有隱而不宣者乎?先生講學,嘗陳時病,力闢其非,以Ψ擊案曰:即如著述,當在斯也。 然則先生之明,已傳者精意,未及傳者文字爾。 古有修身教士,生平不著述一言者,而其言終布于天下。 士大夫得以自艾,婦孺得以交稱。 史氏賴其言,而一朝時論之是非乃定。 若是者,何以至斯也?有表其傳而書之者也,此無書而有書也。 先生既沒踰年,同門將表其傳,屬議為書。 朝亮方母喪,未獲承也。 服闋後,感其意嘗欲為先生年譜一編,棼棼人事,久之未成。 [C114]々深居默坐,憶當日席間所見聞者,愀然有感。 雖風雨中夜,猶必書之,懼將失也。 雖書之而不敢遽以視人,懼其或失先生意也。 語未及終,學者視抱以思。 乃曰請成年譜,以視吾學者,使無惑于所聞。 且先集詩文,其所未得,搜之可補也。 孰與扃其正者而投其妄者乎?若此之時,能待者幾何乎?朝亮以學者之請,固衷于誼而不敢辭也。 然蹲循久之,蓋以誼之至大,將卒為之。 苟一言之失,斯獲戾矣。 將不卒為之,使先生不彰,其獲戾者猶小。 使天下不得聞先生之行之言,而皆失所從,其獲戾者實大矣。 既不可已,遂許之。 自夏徂冬,集有先生詩五卷,文四卷,暨書先生事者附錄一卷,乃成年譜,列于卷首。 庶讀集者先有考焉。 詩由先生家人所得,暨宗人已刊者,今考其年類而次之。 壯年者少,大都四十以後為之也。 由詩而文,遞推終身,故以為次,亦韓集例也。 年譜自三十有八以前,據先生公車紀程,暨其家人所得紀年事略,以後據先生在官日記,襄陵碑錄,暨先生手定門人文卷也。 年譜以年為次,而有先敘合敘。 使其文不散者,《左傳》編年之書已開其例也。 《論語》、《詩》,可以興,陸稼書謂觀朱子年譜可以興。 今年譜錄詩,則誦詩論世,其所興者不勃然為風之自乎?詩由天性,野人歌謡,今猶于古。 百世之後,微問如何,詩必不絶。 先生為詩,誼原三百,如古之詩人,非今之詩人所可囿。 錄其大者,可厚人倫,固先輩以詩篇為年譜之風也。 年譜例錄文,譜居集前,只錄其題。 今或仍錄其文與詩同列者,譜普也,風誼之高,欲普見其凡也。 先生年譜,人譜也,書其可書,不可以常例書也。 第369頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第369頁