平心論之,吾書多曠渺之談。 實則中含玄機,亦不能示人以兆。 若雲言逾其實,吾亦不即甘受。 余曾聞一故事于先輩曰:古蘇嚕明神,似曾臨照蘇嚕,鼓蕩其英俠之氣。 故國民果毅如是。 此一節與西尼言至類。 其言曰:部中有神名南柯布魯萬,為天上女王。 曳白衣狀如少女,為天帝之使。 其見神,多擇人而顯其神通。 無論何語,外人咸莫能聞。 方蘇嚕未大戰之前,神復降示人,以將有大故。 且言災害將立。 至天降火於古皇之殯宮。 宮中火亦大熾。 其第二次降于蘇嚕,則迷惘群婦人,生瘞其子,露首地上。 待死,悠然自歸。 而兒能啼,均不死。 迨暮,則挖地取兒,兒生也。 由是觀之,此神固蓄方術。 聽者將唾吾面。 不知蘇嚕人迷信此神,咸蓄思想。 貴者極貴,富者極富,自信身得神祐。 故富貴永永不殺。 讀者欲知吾書之詳,當一一檢閲喀拉威之書。 彼書固多言古蘇嚕之宗教也。 今約言之,蘇嚕之人,崇祀者惟其先祖。 自祖考上追,祟所始,至于天帝而止。 摩波者,非微賤人也。 生有俊才,能記故事,歷歷如貫珠。 實以專製為宗旨。 吾書但擷採精華,期振作國民精神而止。 且倍增其色,使觀者神動。 其事寧易易哉!書中圖畫詳贍,而皆有憑證。 又多從文法中出。 臨時取證,靡不符合。 即言故事之摩波,雖報仇殺人,有干天律,不能使其部民自由,而方寸之中,則夷然無忤。 方知自由之至可樂也。 哈葛德敘。 此文極冗長,然原作如是,不能不存其真。 譯者于序事之文,有時頗加芟節。 惟論事之文,則不敢妄意裁減。 故此文頗不中程。 中西文法稍異,識者諒之。 譯者記 畏廬曰:余前譯《孝子火山報仇錄》,自以為于社會至有益也。 若是書,奇譎不倫,大弗類于今日之社會。 譯之,又似無益。 不知世界中事,輕重恆相資為用。 極柔,無濟也。 然善用之,則足以藥剛。 過剛,取禍也。 然善用之,又足以振柔。 此書多虐賊事。 然盜俠氣概,吾民苟用以禦外侮,則于社會又未嘗無益。 且足以印證古今之風俗。 宋孟珙《蒙韃備錄》曰:凡占吉凶,每用羊胛骨。 而是書中言神巫占卜,則亦用牛骨也。 文惟簡《虜廷事實》曰:富貴之家,人有亡者,取其腸胃,實以熱鹽。 而是書言屍醃,亦用鹽也。 其尤奇者,蘇嚕殺人之烈,乃一一如《蜀碧》之記張獻忠。 查革自戕其子,則與《漢書·孝成趙皇后傳》中所記,又無異也。 余最服班孟堅記趙昭儀以綠綈方底,取牛官令舍婦人新產兒。 凡兩戮兒,一寫綠綈方底,一寫綠囊書,曲折幽,為好手。 稗官百摹不能一及。 今此書寫摩波存兒事,情事亦至曲折。 余間以《漢書》法寫之。 雖不及孟堅之高簡勁折,而吾力亦用是罷矣。 凡以上所言,均非是書精神所在。 是書精神,在狼俠洛巴革。 洛巴革者,終始獨立,不因人以苟生者也。 大凡野蠻之國,不具奴性,即具賊性。 具奴性者,大酋一斥以死,則頓首俯伏,哀嗚如牛狗。 既不得生,始匍匐就刑。 至于凌踐踏蹴,慘無人理,亦甘受之。 此奴性然也。 至于賊性,則無論勢力不敵,亦必起角,百死無餒,千敗無怯。 必復其自由而後已。 雖賊性至厲,然用以振作積弱之社會,頗足鼓動其死氣。 故西人說部,舍言情外,探險及尚武兩門,有曾偏右奴性之人否?明知不馴于法,足以兆亂。 然橫刀盤馬,氣概凜烈,讀之未有不動色者。 吾國《水滸》之流傳至今,不能漫滅,亦以尚武精神,足以振作凡陋。 須知人心忍辱之事,極與恆性相戾。 蘇味道、婁師德,中國至下之奴才也。 火氣全泯,槁然如死人,無論矣。 若恆人者,明知力不能抗無道,然遇能抗無道之人,未嘗不大喜。 特畏死之心勝,故不敢出身與校。 其敗類之人,則茹柔吐剛,往往侵蝕稚脆,以自鳴其勇。 如今日畏外人而欺壓良善者是矣。 脫令梟俠之士,學識交臻,知順逆,明強弱,人人以國恥爭,不以私憤爭,寧謂具賊性者之無用耶?若夫安於奴,習于奴,懨懨若無氣者,吾其何取於是!則謂是書之仍有益於今日之社會可也。 閩縣林紓敘。 ☆美國華盛頓歐文著 林紓譯○李迫大夢 凡人苟渡黑逞河者,與言加齒幾而山者,必能憶之。 山為亞巴拉姜山之分支,聳然矗河之西岸。 其高際天,實為河上之鎮山。 四時代謝,及旦晚陰晴,而山容輒隨物候而變。 因之村莊中承家之婦,恆視此山若寒暑表焉。 若在晴穩時,則山色青紫駁露,接于蔚藍之中,空翠爽肌。 或天澹無雲,則峰尖如被雲中,蓊然作白氣。 斜日倒燭,即片雲直幻為圓光,周轉岩頂,如仙人之現其圓明焉者。 山趺之下,村人炊煙縷縷而上。 樹陰輒出樓角及瓦縫,隱隱若畫。 是村古矣。 方美洲新立,荷蘭人曾于此殖民。 年代既久,村人乃不專屬荷蘭。 然遺老猶有存者。 宅之牆墉,均砌小磚。 磚蓋得諸荷蘭。 窗眼作木格,古制觸目,屋角四翹,屋頂置箭羽,乘信風而轉,用表風色。 第365頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第365頁