錢竹汀先生云:薈蕞古人之書,併為一部,而以己意名之者,始於左禹錫《百川學海》。 序題昭陽作噩而不署年號。 而中收李之彥《東谷所見錄》,成於咸淳戊辰。 而是推之,昭陽作噩,當是咸淳癸酉矣。 今宗室伯希祭酒購得喻鼎孫《儒學警悟》,刻於宋嘉定間。 又前禹錫數十年,是真叢書之祖。 然前人類刻,另立名目,元明至國初,如《夷門廣牘》《鹽邑志林》《津逮秘書》之類。 至以叢書著稱,則始於明萬曆間《格致叢書》。 以齋閣名書,則始於國朝乾隆間《奇晉齋雅雨堂》。 其佳者,如黃氏之《士禮居》,秦氏之《石研齋》為最雅。 其鉅者如伍氏之《粵雅堂》,吾友章氏之《式訓堂》為最宜。 自有此叢刻,人謂收拾零星小種,俾不至于湮沒,有功藝苑甚鉅。 貴池劉子蔥石嗜古敏學,殫力搜討,所蓄亡慮十數萬卷。 九勹 輯近儒著述,類皆為經史金石之學者,刻成《聚學軒叢書》若干種,皆外間所希見。 傳昔賢之精神,開後學之矩,其不至真偽不分,雅俗不辨,刪削脫誤,為盧抱經學士之所譏乎?余從友人徐積余太守識蔥石,氣誼交孚,時相過從。 積余先刻《積學齋叢書》,余亦刻《雲自在龕》兩集,近又有《藕香零拾》之選。 風窗鐙幾,日事校讎,吾輩蠹魚風味,亦是有真樂在也。 ○說文段氏注匡謬代序 乾隆中葉,漢學倡明,經師浸盛。 其時集小學之大成,闡氵交長之奧義者,莫如金壇段先生《說文解字注》。 蓋窮經必先識字,識字必先《說文》。 誠學海之津梁,亦儒林之徑遂。 顧自漢至今,千有餘年,簡策之脫佚,淺人之竄亂,觸處皆是。 第執傳刻大小徐本為許君之本旨,非特厚誣前哲,抑恐貽誤通儒。 段先生起,缺者補之,復者乙之,幽隱者衷眾說以明之,訛謬者集諸書以證之。 如鏟犖確,制灌莽,闢仄徑而達之康馗。 如撥陰翳,去屏幛,啟昏室而懸之白日。 其功可謂勤矣,其學可為博矣。 惟是卷既多,牾不免。 如據大小徐前引用之文,與《廣均》《玉篇》等書,證傳本之疏而改原書之字,更有用意增減,定為許君本文。 在先生自成一家之言,恐後學遂開武斷之弊。 同時元和江氏Α,徐氏承慶,吳縣鈕氏樹玉,烏程嚴氏可均,陽湖陸氏繼輅,時駁其說。 鈕氏徐氏皆成專書。 鈕氏書已盛行。 徐氏成書,後於鈕氏,亦密於鈕氏,稿藏令子讓泉處,世鮮知者。 丙子之冬,覲元監司渝州,從文孫某某索得,附叢刻以行。 昔沖遠疏注,為後鄭之佞臣,斗南補遺,實小顏之諍友。 徐氏此書,補苴罅漏,扌穸剔纖微,剝其浮辭,存其精義,寧為諍友,毋為佞臣。 世之讀段注者,應亦共諒苦心,非苟為辨詰已也。 至引段注系初稿本,與近刻不甚同,不足以為詬病雲。 ○崔孺人文集書後 歲癸酉,荃孫自鄰水至合州,日行萬山中。 君嶙蚱,奇險ㄈ詭,忽得一境,平疇數十里,修竹美陰,流泉有聲,小橋通人,中有茅舍,野卉著籮落間,紅白點綴,遂留宿焉。 是夜月輪初滿,皎如明鏡,四山沉沉。 入夢,倚枕假寐,忽聞鳥鳴,乍高乍下,流連往複。 其聲窈然以清,潸然以感,令人悲不自勝。 詰朝,問之土人,曰:此杜鵑也。 日夜則鳴,鳴則嘔血。 摘所棲之枝示余,果血痕斑斑,點滴未已也。 傷哉!天地蕭颯之氣,偶有偏中,悉苦哀怨,遂百倍于尋常。 屈靈均之《離騷》,劉更生之《封事》,李令伯之《陳情表》,千秋下讀是文,不知是淚是血,是筆是墨。 但覺淒然有感於中而不能終日。 令讀崔孺人之文集,愁苦哀怨,有非他人所能堪者。 而血淚筆墨,亦合而為一,其窈然以深,潸然以感,十年前之境界,恍忽如目前也,亦可悲已! ○夏百初先生傳 夏百初先生諱子齡,號祝三,江蘇江陰人。 七世祖維新,明舉人,鼎革闔門殉難,惟一幼子,以義仆翼之免。 祖祖甸。 父翼謀,道光乙酉舉人。 先生幼慧,出應童子試,為學使姚文僖公所識拔,取古學,入邑庠。 道光甲午舉人,丙申會試第一,改主事,簽分禮部,在儀制司學習。 遇事勇決,尤以氣節自負。 一日散衙,戶部片查庫丁非賤役,應否準其捐考。 時庫丁張甚,侵庫帑,當道皆可賄通。 先生知事遲則有變,立作駁議。 五鼓至朝房,呈堂上官,以庫丁實賤役,應不准捐考。 而堂上官果有成見,游移不決,或議調停準捐不准考。 先生曰:國家名器不可濫,既准捐,即可考。 且若輩一入仕途,賄賂鑽營,何求不得?既阻寒士進身之階,又啟仕途苞苴之弊。 力爭不可,議遂定。 即時至署片覆。 及退食,緩頰者絡繹至,已無及矣。 第226頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第226頁