前史官王先謙曰:余誦公文章,概然想見其識略,悲其志之窮而言不見用也。 天眷興朝,公即專明柄,不必有濟,況束縛使不得騁耶!曩讀欽定明史,不詳公仕明事蹟。 由易代之後,採訪難周,雖有遺徽,莫為收恤。 逮天語親褒,然後勝國孤臣,炳于雲漢。 公之不朽,固自有在。 而昭代教忠之典邁千古矣。 因覽公遺集,援據諸書,補為之傳,俾後有考焉。 ○告大兄墓文 嗚呼!兄之埋骨荒山,三十年于茲矣。 弟歲時祭掃,未嘗不感慟欷,伏地而不忍視。 以兄節概磊,言議閎博,宜遂成業發名,飈舉雲起。 猝避寇于茲地,遘微疾而長已。 斂服未備,匠木不美。 衰親摧顏,諸弟稚齒。 英靈颯其如在,亦當為流涕而不止。 思宇宙之變幻,齊一瞬于千祀。 彼揚馬之兀,等含悲于逝水。 獨念兄之高文無名,壯歲無子。 一衿之榮,莫慰其心,千秋之業,未盡其旨。 伊古志士之堪傷,曾未有如此之伏恨而死。 自季弟以辛未歿,弟奉母挈家而僑京邸。 世母卒以乙亥,吾嫂殞身于哀毀。 迨昨歲吾母即世,並反嫂櫬于故里。 卜吉壤而合葬,庶以康兄之魄體。 向家之沖,山水環峙。 仲秋二日,幽宅斯徙。 爰以今辰,明虔進醴。 幽靈勿驚,杯土用啟。 謹告。 ○祭嫂楊宜人文 嗚呼慟哉!吾嫂喪夫,始年十九。 結再期,遽離凶咎。 觥觥我兄,才名萬口。 謂當騰上,華國妙手。 鸞鎩其文,凰叫其偶。 悲生鄰里,感動戚友。 對鏡停妝,臨尊卻酒。 金心自貞,冰操永守。 羲娥奔逸,松柏堅久。 四十七春,俄焉黃耆。 吾嫂奉母,二十八年。 有容愉婉,有心塞淵。 逮事我父,亦允怡顏。 旁接先後,頗少閒言。 辛未之秋,盡室北遷。 湖江浮浮,舟艦聯聯。 原野昏昏,輿轎翩翩。 慮母疾苦,慰母憂煎。 侍母晨昏,親母衣棺。 婦道雲備,婦職惟虔。 吾嫂來歸,我方稚齒。 慟兄早亡,如兄未死。 視嫂猶兄,自視猶弟。 財不內私,食無獨美,居行卅年,始卒一視。 自我銜艱,偕歸故里。 出居于外,祈請弗止。 匪曰無因,真堪隕涕。 孤心白雲,往事流水。 自傷薄德,何以生此?嫂志雖激,我誠不移。 索居有衛,寄奉有資。 薄宦歸來,相對漣ㄝ。 摧心蹇運,垂老無兒。 顧念兩嫂,榮裒實宜。 伯母弟婦,不朽同垂。 一門四節,跡美心淒。 奉嫂瞻視,博嫂安怡。 奈何數月,撒手長辭。 嫂則無憾,莫知我悲。 嗚呼哀哉! ○女慰慈壙銘 女慰慈期有二月,而字自庵先生之第三孫,又八月而殤。 女生數月能言,秀外而中慧,問以家人居室,歷指不爽。 聞予聲輒歡躍叫呼。 予亦逾時不見不樂也。 每日斜抱至門外,對門牆上青草,蔥鬱可愛,女注視,笑語良久,乃入。 病劇數月,稍間,至門猶視青草作笑態,而口已不能言,可傷也已!周氏婿少女六月,予頻過其家,紅裾綉褓,奉手拜跪,旁人皆笑,予顧之而悲。 予妻之孕女也,時盡室行大江中。 或曰:是生也,無根易折,信耶!何以解于舟之人。 殤以同治甲戌正月十三日。 既厝矣,為之銘。 女生置酒兮子母歡醉,名女娛祖兮慰慈其字。 劃而逝兮來何為?予涼德兮召之。 嗚呼!○長男榮祖壙銘 京師南郭湖廣義園塚纍纍以千百計,其初無王氏墓也。 同治壬申余挈家來京。 先後四年,余伯母余邱嫂二侄女一女一妾一甥一仆婦乳一母之子,皆沒而厝此。 今余兒又往矣。 悲夫!兒名榮祖,其歿以光緒二年五月十二日,距其生元年正月八日,蓋期又百二十餘日矣。 嗚呼!余家男子,今唯余在耳。 余母年七十,餘年三十有五,兒之生距余弟禮吾生之歲二十七年,前此未添一丁也。 兒生一月而病,迄弗大瘳,病且劇。 又數月,疑可以不死矣,而竟死。 將以幼慧促其年耶?嗚呼!唯其慧,余所以尤悲之也。 銘曰: 兒命匪短藥所誤,薄德不任負宗祖。 魂氣安之骨歸土,此石可泐恨終古。 嗚呼!吾兒!尚何言哉。 ☆孫詒讓○周禮正義序 粵昔周公纘文武之志,光輔成王,宅中作雒,爰述官政,以垂成憲,有周一代之典,炳然大備。 然非徒周一代之典也。 蓋自黃帝顓頊以來,紀於民事以命官。 更歷八代,斟酌損益,因襲積累,以集於文武,其經世大法,咸粹於是。 故雖古籍淪佚,百不存一,而其政典沿革,猶約略可考。 如《虞書》羲和四子,為六官之權輿,《甘誓》六卿,為夏法,《曲禮》六大五官鄭君以為殷制,咸與此經多相符會,是職名之本於古也。 至其閎章縟典,並苞遠古,則如五禮六樂三兆三易之屬,咸肇于五帝,而放於二王。 以逮職方州服,兼綜四朝,大史歲年,通亥三統,若斯之類,不可殫舉。 蓋鴻荒以降,文明日啟,其為治靡不始於粗角,而漸進于精詳。 第218頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第218頁