夫古之作者豈必依林草群魚鳥哉!余觀莊生甘曳尾之辱,卻為犧之聘,可謂塵埃富貴者也。 然而貸粟有請,內交于監河,系履而行,通謁于梁魏,說劍趙王之殿,意猶存乎救世,遭惠施三日大索,其心跡不能見諒于同聲之友,況餘子乎!吾以是知莊生非果能迴避以全其道者也。 且其說曰:天下有道,聖人成焉。 天下無道,聖人生焉。 又曰:周將處乎材不材之間。 夫其不材以尊生也,而其材者,特藉空文以自見。 老子云:美言不信。 生言美矣,其不信又已自道之。 故以橛飾鞭莢為伯樂罪,而扌敫髑髏未嘗不用馬捶。 其死棺槨天地,而以墨子薄葬為大觳。 心追容成大庭結繩無文字之世,而恆假至論以修心,此豈欲後之人行其言者哉!嫉時焉耳。 故君德天殺輕用民死,刺暴主也。 俗好道諛,嚴於親而尊于君,憤濁世也。 登無道之廷,口堯以心桀,出無道之野,貌夷而行跖,則又奚取乎空名之仁義,興無定之是非?其志已傷,其詞過激。 設易天下為有道,生殆將不出於此。 後世浮慕之以成俗,此讀生書者之咎,咎豈在書哉!余治此有年,領其要得二語焉。 曰喜怒哀樂,不入于胸次。 竊嘗持此以為衛生之經,而果有益也。 噫是則吾師也夫。 舊注備矣,輒芟取眾長,間下已意,輯為八卷,命之曰《集解》。 世有達者,冀共明之。 宣統元年七月。 ○方言序 昔班孟堅為揚子云作傳,具列所為書而不載《方言》。 《藝文志》亦無其目。 宋洪邁乃疑是書為偽托。 然考常氏《華陽國志》,述蜀都先賢贊,稱揚子云作《方言》。 常書本之陳承祚《耆舊》傳其言可信。 而班氏獨闕者,蓋因其書不見于劉向歆父子七略,無所據以入志,遂並傳刪自序兩言耳。 觀本書載子云與歆往複二書,知當日裒輯未終,秘不肯出,致世無傳述,原委可悉也。 應氏《風俗通義》言:周秦軒之使方求言,還奏籍之。 嬴氏之亡,遺棄脫漏,蜀嚴君平林閭翁孺才有梗概。 子云以次注續。 與常書稱子云師嚴林作方言合。 至其詞義堅深,表裡經訓,非博覽深思之儒不能為。 雖西漢多文人,然自子云外無足當之者矣。 因以推知前代采風之使,方行列國,匪獨陳其詩篇而已。 其于異俗殊言,必將備其聲音訓詁,隨以上進天子,展卷而綢詞,緣文以知指。 而天下治亂興衰之故,可得而征也。 特其書藏在秘室,民間罕得見者。 周公作《爾雅》以垂教,然後詩書之文可讀。 至于音義所自,卒未明言。 合觀《方言》載周召二南齊秦衛鄭之語,足以稽合經文者,可決為天府舊記所傳。 其采自朝鮮、冽水、西甌、桂林諸區者,或出後來訂墜搜遺之力。 乃嘆《方言》與《爾雅》同原,歷千載而相賡續。 嚴林輩之用心,與叔孫通梁文諸人等。 而此二書者,創例于姬旦,纂成於子云,誠聖作明述之極軌也已。 《方言》以戴東原考證,盧紹弓校正二本為最善。 郭子氵靜觀察取而合刊之,因索余序。 為論是書大略,而推究古義如此。 至合刊體例,觀察自序詳之矣,不具述。 ○談瀛錄序 國家代天子育萬匯。 常不極其威克,仁義漸被,優遊化成,無有內外,蛾伏受命。 咸豐間蟊賊內訌,洋舶踵至,於是西北大小十餘國,立約互市。 日本不通中土,垂三百年。 同治十年,其使臣柳原前光等來請通商,既有成言。 越四載,窺我台灣,怵威而退。 皇帝嗣位,特遣二品頂戴翰林院侍講何如璋等,為駐日本大臣以固邦交。 而光緒四年,其國突以兵破滅琉球,取為郡縣。 又法西人作輪船戰具,變易衣冠,務剽狡其民,以逞其武力,侈然爭雄列邦矣。 然地大不及中國二行省,兵甲四出,賦斂倍蓰,民生愁煩,莫有固心。 俄人虎視臥榻之側,負英債至銀二千餘萬,歲罄入不能償母,毋亦惟國之顛覆是懼,而奚為多得罪于中朝?王君爵棠奉兩江總督沈公檄,往逾月,盡得其形勢險要風俗情狀,歸為《談瀛錄》三卷,文贍而事核。 汪大淵之《島夷志》略,黃衷之《海語》,不能過也。 異日從事東方者,宜於是書有取焉。 爵棠歷兵間久,規畫遠大,而亦不遺纖悉。 誠得操柄奮袂,必能恢宏建樹,以彰巨清綏攘之烈。 其撰述之不朽抑末也。 爵棠益勉乎哉!光緒五年夏五月。 ○天祿琳瑯跋 自古書用紙代竹帛,美惡難出。 隋世平陳,存《太建時書》為古本,別召工書者,于秘書內補錄為正副二本,藏宮中,余實秘書內外之閣。 厥後寫副,又有上中下三品之分。 此在當時,鈔本中已寓鑒賞別擇之意。 唐末始鏤版,逮宋而盛。 太平興國間,三館六庫書籍正副本八萬卷,見于《青箱雜記》。 史稱帝幸國子監閲庫書,問經版幾何。 邢對以國初不及四千,今十餘萬,版本大備。 以此知館庫所藏,亦皆版本。 自是目錄家網羅考訂,紛然雜出。 沿及元明,刊摹愈廣。 將欲博覽遺書,尤以精究版本為重矣。 第215頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《晚清文選》
第215頁