設程試之科,垂金爵之賞。 誠千載之嘉會,百世之良遇也。 當世之士,宜勉思至道,愛功惜力,以佐明時。 使名書史籍,勛在盟府。 乃君子之上務,當今之先急也。 夫一木之枰,孰與方國之封;枯棋三百,孰與萬人之將。 袞龍之服,金石之樂,足以兼棋局而貿博弈矣。 假令世士,移博弈之力,用之於《詩》、《書》,是有顏閔之志也;用之於智計,是有良平之思也;用之於資貨,是有猗頓之富也;用之於射禦,是有將帥之備也。 如此,則功名立而鄙賤遠矣。 ●卷五十三·論三 養生論一首 ※嵇叔夜 世或有謂神仙可以學得,不死可以力致者。 或云:上壽百二十,古今所同,過此以往,莫非妖妄者。 此皆兩失其情,請試粗論之。 夫神仙雖不目見,然記籍所載,前史所傳,較而論之,其有必矣。 似特受異氣,稟之自然,非積學所能致也。 至於導養得理,以盡性命,上獲千餘歲,下可數百年,可有之耳。 而世皆不精,故莫能得之。 何以言之?夫服藥求汗,或有弗獲。 而愧情一集,渙然流離。 終朝未餐,則囂然思食,而曾子銜哀,七日不饑。 夜分而坐,則低迷思寢,內懷殷憂,則達旦不瞑。 勁刷理鬢,醇醴發顏,僅乃得之;壯士之怒,赫然殊觀,植髮衝冠。 由此言之,精神之於形骸,猶國之有君也。 神躁於中,而形喪於外,猶君昏於上,國亂於下也。 夫為稼於湯之世,偏有一溉之功者,雖終歸焦爛,必一溉者後枯。 然則一溉之益,固不可誣也。 而世常謂一怒不足以侵性,一哀不足以傷身,輕而肆之;是猶不識一溉之益,而望嘉於旱苗者也。 是以君子知形恃神以立,神須形以存,悟生理之易失,知一過之害生。 故性以保神,安心以全身,愛憎不棲於情,憂喜不留於意,泊然無感,而體氣和平。 又呼吸吐納,服食養身,使形神相親,表裡俱濟也。 夫田種者,一畝十斛,謂之良田,此天下之通稱也。 不知區種,可百餘斛。 田種一也,至於樹養不同,則功妝相懸。 謂商無十倍之價,農無百斛之望,此守常而不變者也。 且豆令人重,榆令人瞑。 合歡蠲忿,萱草忘憂,愚智所共知也。 薰辛害目,豚魚不養,常世所識也。 虱處頭而黑,麝食柏而香。 頸處險而癭,齒居晉而黃。 推此而言,凡所食之氣,蒸性染身,莫不相應。 豈惟蒸之使重而無使輕,害之使ウ而無使明,薰之使黃而無使堅,芬之使香而無使延哉?故神農曰上藥養命,中藥養性者。 誠知性命之理,因輔養以通也。 而世人不察,惟五是見,聲色是耽。 目惑玄黃,耳務淫哇。 滋味煎其府藏,醴醪鬻其腸胃。 香芳腐其骨髓,喜怒悖其正氣。 思慮銷其精神,哀樂殃其平粹。 夫以蕞爾之軀,攻之者非一途,易竭之身,而外內受敵。 身非木石,其能久乎?其自用甚者,飲食不節,以生百病;好色不倦,以致乏絶;風寒所災,百毒所傷。 中道夭於眾難。 世皆知笑悼,謂之不善持生也。 至于措身失理,亡之於微,積微成損,積損成衰,從衰得白,從白得老,從老得終,悶若無端。 中智以下,謂之自然。 縱少覺悟,咸嘆恨於所遇之初,而不知慎眾險於未兆。 是由桓侯抱將死之疾,而怒扁鵲之先見,以覺痛之日,為受病之始也。 害成於微,而救之於著,故有無功之治;馳騁常人之域,故有一切之壽。 仰觀俯察,莫不皆然。 以多自證,以同自慰,謂天地之理,盡此而已矣。 縱聞養生之事,則斷以所見,謂之不然。 其次狐疑,雖少庶幾,莫知所由。 其次,自力服藥,半年一年,勞而未驗,志以厭衰,中路復廢。 或益之以畎澮,而泄之以尾閭。 欲坐望顯報者,或抑情忍欲,割葉榮原,而嗜好常在耳目之前,所希在數十年之後,又恐兩失,內懷猶豫,心戰於內,物誘於外,交賒相傾,如此覆敗者。 夫至物微妙,可以理知,難以目識,譬猶豫章,生七年,然後可覺耳。 今以躁競之心,涉希靜之途,意速而事遲,望近而應遠,故莫能相終。 夫悠悠者既以未效不求。 而求者以不專喪業,偏恃者以不兼無功,追術者以小道自溺。 凡若此類,故欲之者萬無一能成也。 善養生者,則不然矣。 清虛靜泰,少私寡慾。 知名位之傷德,故忽而不營,非欲而︹禁也。 識厚味之害性,故棄而弗顧,非貪而後抑也。 外物以累心不存,神氣以醇白獨著。 曠然無憂患,寂然無思慮。 又守之以一,養之以和,和理日濟,同乎大順。 然後蒸以靈芝,潤以醴泉,以朝陽,綏以五弦,無為自得,體妙心玄,忘歡而後樂足,遺生而後身存。 若此以往,恕可與羡門比壽,王喬爭年,何為其無有哉? 運命論一首 ※李蕭遠 夫治亂,運也;窮達,命也;貴賤,時也。 故運之將隆,必生聖明之君。 聖明之君,必有忠賢之臣。 其所以相遇也,不求而自合;其所以相親也,不介而自親。 唱之而必和,謀之而必從,道德玄同,曲折合符,得失不能疑其志,讒構不能離其交,然後得成功也。 其所以得然者,豈徒人事哉?授之者天也,告之者神也,成之者運也。 夫黃河清而聖人生,裡社鳴而聖人出,群龍見而聖人用。 故伊尹,有莘氏之媵臣也,而阿衡於商。 太公,渭濱之賤老也,而尚父於周。 百里奚在虞而虞亡,在秦而秦霸,非不才於虞而才於秦也。 第143頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《昭明文選》
第143頁