復循路西土山之南,折而西,始西向直下一里,又迤邐yǐlǐ曲折綿延坦下者一里,始及西塢,則復穿石山間矣。 又西北平行一里,始有村落。 又西北一里,則大溪自北而南,架橋其上,溪之西即下雷矣。 入東隘門,出北隘門,抵行館驛站,即今之招待所而解裝焉。 是日行約十八里。 州官許光祖。 下雷州治在大溪西岸,即安平西江之上流,所云邏水也。 其源發於歸順西北,自胡潤寨而來,經州治南流而下。 州南三十里,州北三十里,皆與高平接界。 州治西大山外,向亦本州地,為莫彞所踞已十餘年;西之為界者,今止一山,〔州衙即倚之,〕其外皆莫境矣。 州宅東向,後倚大山即與莫彞為界者。 壘亂石為州垣,甚低,州治前民居被焚,今方結廬,缺內間有以瓦覆者。 其地南連安平,北抵胡潤寨,東為龍英,西界交趾。 時交趾以十八日過胡潤寨,抵鎮安,結營其間。 據州人言:「乃田州糾來以脅鎮安者,非歸順也。 」蓋鎮安人欲以歸順第三弟為嗣,而田州爭之,故糾莫彞以脅之。 歸順第二弟即鎮安贖以任本州者。 其第三弟初亦欲爭立,本州有土目李園助之,後不得立。 李園為州人所捕,竄棲高平界,出入胡潤、鵝槽隘抄掠,行道苦之。 二十八日陰霾mài煙塵濁天四塞。 中夜余夢牆傾覆身,心惡之。 且聞歸順以南有莫彞之入寇,歸順以北有歸朝之中阻,意欲返轅,惶惑未定焉。 歸朝在富州、歸順之間,與二州為難,時掠行人,道路為梗。 考之《一統志》無其名。 或曰:「乃富州之舊主,富州本其頭目,後得沾朝命,歸朝無由得達,反受轄焉,故互相齮齕. 」未知然否?下雷北隘門第二重上,有聳石一圓,高五丈,無所附麗,孤懸江湄mèi岸邊。 疊石累級而上,頂大丈五,平整如台,結一亭奉觀音大士像于中,下瞰澄流,旁攬攢翠,有南海張運題詩,莆田吳文光作記,字翰俱佳。 余以前途艱阻,求大士決簽為行止,而無從得籤詩。 叨筊jiáo筊笤,占卜用的器具先與約,若通達無難,三笑俱陽、聖而無陰;有小阻而無性命之憂,三筊中以一陰為兆;有大害不可前,以二陰為兆。 初得一陰並聖、陽各一。 又請決,得一聖二陽焉。 歸館,使顧仆再以前約往懇,初得聖、陽、陰,又徼得聖一,陽與先所祈者大約相同,似有中阻,不識可免大難否? 上午,霧開日霽,候夫與飯俱不得。 久之得飯,散步州前,登門樓,有鐘焉,乃萬曆十九年辛卯土官許應珪所鑄者。 考其文曰:「下雷乃宋、元古州,國初為妒府指鎮安也。 匿印不繳,未蒙欽賜,淪于土峒者二百年。 應珪之父宗蔭奉檄征討,屢建厥勛,應珪乃上疏復請立為州治。 」始知此州開于萬曆間,宜《一統志》不載也。 州南城外即崇峰攢立,一路西南轉山峽,即三十里接高平界者;東南轉山峽,即隨水下安平者,為十九峺故道。 今安平慮通交彞,俱倒樹塞斷。 此州隷南寧,其道必東出龍英抵馱樸焉。 若東北走田州,則迂而艱矣。 是日為州墟期,始見有被發之民。 訊交彞往鎮安消息,猶無動靜。 蓋其為田州爭鎮安,以子女馬幣賂而至者,其言是的dí肯定確定。 先是,鎮安與歸順王達合而拒田州,田州傷者數十人,故賂交彞至,而彞亦狡甚,止結營鎮安,索餉受饋,坐觀兩家成敗,以收漁人之利,故不即動雲。 夫至起行,已近午矣。 出北隘門,循石山東麓溯溪西北行。 四里,跌左石山忽斷,與北面土山亦相對成峽,西去甚深。 有小水自峽中出,橫堤峽口,內匯為塘,浸兩崖間,餘波缺出注于大溪。 逾堤西轉,路始舍大溪。 已復北轉,逾北面土山之西腋,復見溪自西北來,路亦西北溯之。 已北徑大峽,共四里,有木橋橫跨大溪上,遂渡溪北,復溯大溪左岸,依北界石山行。 回望溪之西南始有土山,與溪北石山相對成大峽焉。 東北石山中,屢有水從山峽流出,西注大溪,路屢涉之。 共西北五里,東北界石山下,亦有土山盤突而西,與西南界土山相湊合,大峽遂窮。 大溪亦曲而西南來,路始舍溪西北逾土山峽,於是升陟俱土山間矣。 又三里,西下土山,復望見大溪從西北來。 循土山西麓漸轉西行,二里,直抵大溪上。 北岸土山中,復有一小水南注于溪。 涉溪升阜,復溯大溪西北行,三里,抵胡潤寨即今之湖潤。 其地西南有大峽與交趾通界,〔抵高平府可三日程;〕西北有長峽,入十五里,兩峰湊合處為鵝槽隘;正西大山之陰即歸順地,〔日半至其州;〕直北鵝槽嶺之北為鎮安地,〔至其府亦兩日半程,〕而鵝槽隘則歸順之東境也;東北重山之內,為上英峒即今之上映,又東北為向武地。 是日下午抵胡潤,聞交彞猶陸續行道上,館人戒弗行。 余恐妖夢是踐,遂決意返轅,〔東北取向武州道。 〕二十九日早霧頗重,旋明,霽jì轉晴甚。 候夫不至,余散步寨宅前後,始見大溪之水,一西北自鵝槽隘來者,發源歸順南境。 經寨前南下下雷;一北自寨后土山峽中來者,發源鎮安南境,抵寨後匯而分二口:一由寨宅北瀉石堰,西墜前溪;一由寨宅東環繞其後,南流與前溪合。 蓋寨宅乃溪中一磧qì沙石灘,前橫歸順之溪,後則鎮安之水分夾其左右,於是合而其流始大,〔即志所謂邏水,為〕左江西北之源,與龍州、高平之水合于舊崇善縣之馱綿埠者也。 第147頁完,請繼續下一頁。喜歡 寫心網 writesprite.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
速度
音量
語言
《徐霞客遊記》
第147頁